Pomoc duchowo-religijna w placówkach opieki zdrowotnej
Abstrakt
W artykule podjęto kontekst dziejowy instytucji opiekuńczo-leczniczych, kodyfikacje państwowo-eklezjalne dotyczące opieki duchowo-religijnej w instytucjach opieki zdrowotnej, form oddziaływań pomocowych w tym obszarze oraz opinie podopiecznych placówek opiekuńczo-leczniczych na temat pomocy duchowo-religijnej. Postępująca specjalizacja w życiu społecznym, wielość ról i znaczeń w systemie odniesień społecznych zmusza do rewizji dotychczasowego modelu tej formy działań pomocowych. Jak wskazały wyniki badań ankietowych, ich adekwatność zależy w dużej mierze od podmiotu wsparcia. Duchowo-religijna pomoc kapelana adresowana jest do każdej osoby bez względu na akceptowany system wartości religijnych, zredukowaną postać chrześcijaństwa, dystansowanie się od Kościoła, katolicyzm nominalny czy selektywny. Należy zastanowić się nad możliwościami poszerzenia podmiotu sprawującego posługę duchową. Chorzy sugerują siostry zakonne, członków ruchów religijnych, świeckich szafarzy Eucharystii i osoby po stracie najbliższych. Zapewne każda z tych grup po właściwym przygotowaniu może podjąć szereg obowiązków prowadzących do pełniejszej opieki duchowej wśród chorych.
Bibliografia
Adams D., Nasza duchowość i określenie sposobu, w jaki rozpoznajemy potrzeby duchowe, w: Człowiek nieuleczalnie chory, red. B. Block, W. Otrębski, Lublin: WNS KUL 1997, s. 61-67.
Augustyn, De visitatione infirmorum, PL 40.
Barz H., Selbsterfahrung, Stuttgart: Kreuz Verlag 1973.
Baumgartner I., Heilende Seelsorge in Lebenskrisen, Düsseldorf: Patmos Verlag 1992.
Beraten und Begleiten: Handbuch für das seelsorgerliche Gespräch, red. K. Baumgartner, W. Müller, Freiburg: Herder 1990.
Cryer N.S., Casebook in pastoral counseling, New York–Nashville: Abingdon Press 1975.
Sobór Watykański II, Dekret Presbyterorum ordinis o posłudze i życiu kapłanów, w: Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje, Poznań: Pallottinum 1986, s. 741-809.
Sobór Watykański II, Dekret Apostolicam actuositatem o apostolstwie świeckich, w: Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje, Poznań: Pallottinum 1986, s. 563-627.
Papieska Rada Duszpasterstwa Pracowników Służby Zdrowia, Formacja kapłańska a duszpasterstwo służby zdrowia, Watykan: [s.n.] 1990.
Drążkiewicz J., O ruchu hospicjów w Polsce, w: W stronę człowieka umierającego, red. J. Drążkiewicz, Warszawa: Instytut Socjologii UW 1989, s. 91-372.
Dutkiewicz E., Duszpasterstwo. Hospicjum, w: Program Duszpasterski na rok 1998/99, Katowice: Wydział Duszpasterski Kurii Metropolitalnej 1998, s. 563-572.
Dutkiewicz E., Hospicjum, Poznań: Pallotinum [b.r.w].
„Forum Hospicjów Polskich i Towarzystwo Przyjaciół Chorych Hospicjum im. Św. Łazarza. Zjazd Polskiego Ruchu Hospicyjnego”, Kraków 1-3.06.2018.
Franciszek, Otwieranie drzwi. Rozmowy o Kościele i świecie, red. D. Volton, Kraków: WAM 2018.
Jan Paweł II. Adhortacja apostolska Reconcilatio et paenitentia o pojednaniu i pokucie w dzisiejszym posłannictwie Kościoła, Rzym: [s.n.] 1984.
Jan Paweł II, Motu proprio Dolentium Hominum, Rzym: [s.n.] 1985.
Jan Paweł II, Adhortacja apostolska Christifideles laici o powołaniu i misji świeckich w Kościele i świecie, Rzym: [s.n.] 1988.
Jan Paweł II, Encyklika Redemptoris missio o stałej aktualności posłania misyjnego, Rzym: [s.n.] 1990.
Jan Paweł II, Adhortacja Pastores dabo Vobis o formacji kapłańskiej w Kościele Katolickim, Rzym: [s.n.] 1992.
Fichtner G., Christus Medicus. Die Bezeichnung Christi als Arzt bei den lateinischen Kirchenvätern, Heildenberg: [s.n.] 1965.
Glemma T., Z dziejów miłosierdzia chrześcijańskiego w Polsce, Kraków: Nakładem Krajowej Centrali „Caritas” 1947.
„Hospicjum Dobrego Samarytanina w Lublinie. Kurs dla wolontariuszy 30 listopada 2016 ¬– 26 marca 2017”, w: „Kronika Hospicyjna”, mps.
Kalinowski M., Duszpasterstwo chorych, „Roczniki Teologiczne” 45(1998), z. 6, s. 179-190.
Kalinowski M., Towarzyszenie w cierpieniu. Posługa hospicyjna, Lublin: Polihymnia 2003.
Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań: Pallottinum 1994.
Kodeks Prawa Kanonicznego, Poznań: Pallottinum 1984.
Sobór Watykański II: Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen Gentium, w: Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje, Poznań: Pallottinum 1986, s. 127-265.
Korczyk M., Dzieje i misja Apostolstwa Chorych, „Materiały Problemowe” 1981, nr 5, s. 84-91.
Kumor B., Kościelne stowarzyszenia świeckich na ziemiach polskich w okresie przedrozbiorowym, w: Księga tysiąclecia katolicyzmu w Polsce, red. P. Kałwa i in., Lublin: TN KUL 1969, s. 517-520.
Kumor B., Historia Kościoła, t. VI, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL 1985.
Kübler-Ross E., On Death and Dying, New York: The Macmillan Company 1970.
Mojek S., Kierownictwo duchowe, w: Teologia duchowości katolickiej, red. W. Słomka, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL 1993, s. 332-348.
Oates W.E., An introduction to Pastoral Counseling, Nashville: Broadman Press 1984.
Papieska Rada ds. Służby Zdrowia, Karta Pracowników Służby Zdrowia, Watykan: [s.n.] 1995.
Papieska Rada Cor Unum, Niektóre kwestie etyczne odnoszące się do ciężko chorych i umie¬rających (27.07.1981 r.), w: W trosce o życie. Wybrane Dokumenty Stolicy Apostolskiej, Tarnów: Biblios 1998, s. 437-453.
Papieska Akademia Nauk, Deklaracja o sztucznym przedłużaniu życia i dokładnym ustaleniu momentu śmierci (21.10.1985 r.), w: W trosce o życie. Wybrane Dokumenty Stolicy Apostolskiej, Tarnów: Biblios 1998, s. 453-454.
Pater D.H., Holistyczna koncepcja człowieka chorego. Teologia – Medycyna – Praktyka, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW 2017.
Komisja Duszpasterska Episkopatu Polski, Program Duszpasterski na rok 1998/99, Katowice: Wydział Duszpasterski Kurii Metropolitalnej 1998.
Roth G., Le Christ, medicin des corps et des ames, „Dolentium Hominum” 1(1986), nr 1, s. 24-29.
Regulamin Organizacyjny Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Krakowie, www.bip.usdk.pl (dostęp: 11.10.2018).
Regulamin Pracy Społecznego Zakładu Opieki Paliatywnej w Lublinie. Mps.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 października 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki paliatywnej i hospicyjnej. Dz. U. 2013 poz. 1347.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 lipca 2014 r. w sprawie warunków wynagradzania za pracę pracowników podmiotów leczniczych działających w formie jednostki budżetowej. Dz. U. 2014 poz. 954, załącznik nr 1.
Schipperges H., Zur Tradition des Christus medicus im frühen Christentum und der älteren Heilkunde, „Arzt und Christ” 11(1965), s. 12-22.
„Sprawozdanie Lubelskiego Towarzystwa Przyjaciół Chorych Hospicjum Dobrego Samarytanina w Lublinie za rok 2018” mps.
Statut Lubelskiego Towarzystwa Przyjaciół Chorych Hospicjum Dobrego Samarytanina.
Szumowski W., Historia medycyny, Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich 1972.
Tazbir J., Historia Kościoła katolickiego w Polsce (1460-1795), Warszawa: Wiedza Powszechna 1966.
Tomkiewicz A., Duszpasterstwo indywidualne, w: Teologia pastoralna, t. II, red. R. Kamiński, Lublin–Wrocaław: KUL–„Alta 2”, s. 599-612.
Urbański S., Etapy rozwoju życia duchowego, w: Teologia duchowości katolickiej, red. W. Słomka i in., Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL 1993, s. 263-271.
Ustawa o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 17 maja 1989 r. Dz. U. 1989 Nr 29 poz. 154.
Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie z 24 kwietnia 2003 r. Dz. U. 2003 Nr 96 poz. 873.
Ustawa o działalności leczniczej z dnia 15 kwietnia 2011 r. Dz. U. 2011 nr 112 poz. 654, (tekst jednolity Dz. U. 2018 poz. 2190, 2219).
Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Dz. U. 2017 poz. 1318.
Vaughan R.P., Basic skills for Christian Counselors. An introduction for pastoral ministers, New York: Paulist Press 1987.
Walden-Gałuszko K., U kresu. Opieka psychopaliatywna, czyli jak pomóc choremu, rodzinie i personelowi medycznemu środkami psychologicznymi, Gdańsk: MAKmed 1997.
Weron E., Kierownictwo duchowe, Poznań–Warszawa: Pallottinum 1983.
Wielebski T., Chorych duszpasterstwo, w: Leksykon teologii pastoralnej, red. R. Kamiński, W. Przygoda, M. Fiałkowski, Lublin: TN KUL 2006, s. 143-147.
Wojtyła K., Człowiek drogą Kościoła, Lublin: Fundacja Jana Pawła II. Ośrodek Dokumentacji Pontyfikatu 1992.
Zarembska H., Bractwa w średniowiecznym Krakowie. Studium form społecznych życia religijnego, Wrocław: PAN 1977.
Copyright (c) 2019 Roczniki Teologiczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
