Kształtowanie kompetencji społeczno--emocjonalnych dzieci w wieku przedszkolnym jako wyzwanie dla rodzicówi nauczycieli
Abstrakt
Artykuł koncentruje się na problematyce kompetencji jako istotnego zasobu, którego rozwijanie i doskonalenie warunkuje nie tylko adaptację do zadań w różnych okresach życia, ale także możliwość rozwoju. Szczególnym rodzajem kompetencji są kompetencje społeczno-emocjonalne, rozumiane jako zestaw wiedzy, umiejętności i postaw związanych z emocjami i relacjami interpersonalnymi. Pozwalają one nie tylko na rozumienie własnych zachowań i zachowań innych, ale także efektywnego budowania relacji interpersonalnych. Kształtowanie tych kompetencji powinno rozpocząć się we wczesnych etapach rozwoju dziecka, niemniej wiąże się to z wieloma trudnościami. Szczególnie istotny staje się wówczas wzrost świadomości i rozwinięcie umiejętności u rodziców, nauczycieli oraz ich wzajemnej współpracy.
Bibliografia
Artymiak M., Pawelec M., Diagnoza gotowości szkolnej w perspektywie modelu interakcyjnego. w: Edukacja sześciolatka, red. A. Weiner, A. Koper, Lublin: Innovatio Press Wydawnictwo Naukowe WSEI 2017, s. 95-115.
Białecki I., Pojęcie kompetencji a polityka wobec edukacji i rynku pracy, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe” 2006, nr 2, s. 97-107.
Borucka A., Ostaszewski K., Koncepcja resilience. Kluczowe pojęcia i wybrane zagadnienia, „Medycyna Wieku Rozwojowego” 2008, nr 12(2 Pt 1): 587-597.
Caban M.J., Rewerski T., Inteligencja emocjonalna i kompetencje społeczne u osób pracujących i bezrobotnych, „Polityka Społeczna” 2005, nr 2, s. 8-10.
Czub M., Matejczuk J., Rozwój społeczno-emocjonalny w pierwszych sześciu latach życia.
Perspektywa jednostki, rodziny i społeczeństwa, Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych 2015.
Góralska R, Solarczyk-Szwec H., O kompetencjach w kontekście Polskiej Ramy Kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie, „Edukacja Dorosłych” 2012, nr 2, s. 27-41.
Kolasińska E., Kompetencje a rynek pracy i struktura społeczna, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica” 2011, nr 38, s. 91-103.
McClelland D.C., Testing for competence rather than for intelligence, „American Psychologist” 1973, nr 28, s. 1-14.
Matczak A., Martowska K., Z badań nad uwarunkowaniami kompetencji emocjonalnych, „Studia Psychologica” 2011, nr 11, s. 5-18.
Matejczuk J., Rozwój dziecka. Wiek przedszkolny, Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych 2014.
Marszał-Wiśniewska M., Wychowawcze uwarunkowania orientacji na stan: jak można nie wykształcić silnej woli, „Przegląd Psychologiczny” 2001, nr 4, s. 479-494.
Martowska K., Cechy środowiska rodzinnego a inteligencja emocjonalna u dzieci, „Studia Psychologica” 2007, nr 7, s. 181-194.
Molińska M., Ratajczyk A., Edukacja przedszkolna, Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych 2014.
Osewska E., Jakość życia wspólnotowego rodziny jako podstawa skuteczności wychowania, „Roczniki Nauk o Rodzinie” 2013, nr 5, s. 5-22.
Pawelec M., Cholewińska J., Mazur A., Ozga W., Analiza trudności wychowawczych rodziców dzieci w wieku przedszkolnym, w: Współczesne problemy systemu rodzinnego. Diagnoza-Terapia-Profilaktyka, red. M.Z. Stepulak, Lublin: Innovatio Press Wydawnictwo Naukowe WSEI 2014, s. 229-255.
Pawelec M., Cholewińska J., Mazur A., Ozga W., Trudności wychowawcze w grupie dzieci przedszkolnych w percepcji nauczycieli, „Horyzonty Psychologii” 2014, s. 81-102.
Plopa M., Funkcjonowanie społeczno-emocjonalne młodzieży a percepcja postaw matek i ojców, „Psychologia Wychowawcza” 1983, nr 26, s. 129-141.
Ratajczyk A., Mielcarek M., Rozpoznanie zasobów dziecka i środowiska rozwoju. Wiek ¬przedszkolny, Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych 2014.
Ryan R.M., Deci E.L., An overview of self-determination theory, w: Handbook of self-determination research, red. E.L. Deci, R.M. Ryan, Rochester, NY: University of Rochester Press 2002, s. 232-245.
Smykowski B., Wiek przedszkolny. Zagrożenia rozwoju, „Remedium” 2003, 7-8(125-126), s. 8-9.
Stroufe A., Egeland B., Carlson E., Collins A., The development of the person, „The Minnesota study of risk and adaptation from birth to adulthood”, New York: The Guilford Press 2005.
Uszyńska-Jarmoc J., Bilewicz M., Kompetencje kluczowe dzieci i młodzieży. Teoria i badania, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak 2015.
Wiliński P., Wiek szkolny. Jak rozpoznać ryzyko i jak pomagać?, w: Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa, red. A. I. Brzezińska, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne 2005, s. 303-343.
White R., Motivation reconsidered: The concept of competence, „Psychological Review” 1959, s. 66.
Żuchowska W., Do czego dydaktykom potrzebne jest pojęcie kompetencji, „Nowa Polszczyzna” 1999, nr 1.
Copyright (c) 2019 Roczniki Teologiczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
