Ludowe pieśni religijne we współczesnym ruchu festiwalowym na przykładzie Konkursu Kapel i Śpiewaków Ludowych Regionów Nadwiślańskich „Powiślaki” w Maciejowicach
Abstrakt
Artykuł podejmuje problematykę obecności ludowych pieśni religijnych podczas czterech ostatnich edycji festiwalu „Powiślaki” w Maciejowicach (gm. Garwolin, województwo mazowieckie). Przywołano historię festiwalu i jego znaczenie dla kultury lokalnej. Opisano specyfikę wykonawców i repertuaru, dokonano analizy źródłoznawczej wybranych pieśni, które poddano opisowi funkcjonalno- -gatunkowemu i analizie wybranych elementów muzycznych.
Badane ludowe pieśni religijne dowiodły ciągłości transmisji repertuaru o odległej proweniencji, jak też stylu głęboko zakorzenionego w ludowym wykonawstwie. Różnorodność repertuarowa, niedokumentowane dotąd wersje i warianty melodyczne oraz wielozwrotkowość przekazów świadczą o wysokim poziomie wykonawców indywidualnych i zespołów śpiewaczych. Maciejowickie „Powiślaki” można uznać za festiwal czynnie wspierający słowno-muzyczne tradycje regionu, stanowiący doskonały przykład ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
Bibliografia
Bartkowski B., Uwagi o polskich religijnych pieśniach narracyjnych, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne” 34(1987), z. 7, s. 81-88.
Bartkowski B., Polskie śpiewy religijne w żywej tradycji. Style i formy, PWM, Kraków 1987.
Bielak A., Pieśni nabożne, w: Polska pieśń i muzyka ludowa. Źródła i materiały, t. 4: Lubelskie, cz. 3: Pieśni i teksty sytuacyjne, red. J. Bartmiński. Wydawnictwo Polihymnia, Lublin 2011, s. 430-475.
Bielińska-Gardziel I., Pieśni sieroce, w: Polska pieśń i muzyka ludowa. Źródła i materiały, t. 4: Lubelskie, cz.5: Pieśni stanowe i zawodowe, red. J. Bartmiński, Wydawnictwo Polihymnia, Lublin 2011, s. 312-337.
Dahlig P., Oskar Kolberg i etnomuzykologia wobec ludowej pieśni religijnej, „Pro Musica Sacra” 12(2014), s. 131-150.
Grochowski P., Polskie pieśni pielgrzymkowe i kalwaryjskie, „Łódzkie Studia Etnograficzne” 2016, t. 55, s. 23-45.
Jest drabina do nieba. CD cz. 1-2, Wydawnictwo IN CRUDO, 2002-2011.
Kaszycki J., Kantyczki z nutami, Drukarnia „Prawdy”, Kraków 1911. Przedruk: Wydawnictwo Kurii Biskupiej w Lublinie, Lublin 1984.
Miłosz O., Konkurs Kapel i Śpiewaków Ludowych Regionów Nadwiślańskich „Powiślaki” w Maciejowicach. Praca licencjacka pod kierunkiem dr Renaty Gozdeckiej w Instytucie Muzyki UMCS, Lublin 2018.
Mioduszewski M.M., Śpiewnik kościelny czyli pieśni nabożne z melodyami w kościele katolickim używane a dla wygody kościołów parafialnych przez X. M.M. Mioduszewskiego zebrane, Kraków: w Drukarni Stanisława Gieszkowskiego 1838. Reprint: Fundacja Kultury i Sztuki Europejskiej ARS LONGA, Kraków 2016.
Mioduszewski M.M., Pastorałki i kolędy z melodyjami czyli piosnki wesołe ludu w czasie świąt Bożego Narodzenia po domach śpiewane a przez X. M.M.M. zebrane Kraków: w Drukarni Stanisława Gieszkowskiego 1843, Reprint: Fundacja Kultury i Sztuki Europejskiej ARS LONGA, Kraków 2016.
Niebrzegowska-Bartmińska S., Pieśni dziadowskie, w: Polska pieśń, t. 4: Lubelskie, cz. 4: Pieśni i teksty sytuacyjne, red. J. Bartmiński, Wydawnictwo Polihymnia, Lublin 2011, s. 623-626.
Polskie kolędy ludowe. Antologia, zebrał, wstępem, komentarzami i przypisami opatrzył J. Bartmiński, Universitas, Kraków 2002.
Polskie śpiewy religijne społeczności katolickich. Studia i materiały, t. 1, red. naukowa B. Bartkowski, współpraca K. Mrowiec, J. Stęszewski, TN KUL, Lublin 1990.
Powiśle Maciejowickie. Muzyka tradycyjna. CD. Stowarzyszenie Dom Tańca / IN CRUDO 2007.
Siedlecki J., Śpiewnik kościelny, Kolegium redakcyjne: K. Mrowiec CM (red. naczelny), M. Michalec CM, T. Sinka CM, wydanie XL, Kraków 2001.
Zagórna-Tężycka B., Wanda Księżopolska; http://www.nagrodakolberg.pl/laureaci-wanda_ksiezopolska.
Zoła A., Melodyka ludowych śpiewów religijnych w Polsce, Wydawnictwo Polihymnia, Lublin 2003.
Copyright (c) 2018 Roczniki Teologiczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
