Officium gratiarum actionis pro victoria ex turcis obtenta zachowane w antyfonarzach rodziny Piotrkowczyków (cz. II – melodie)

  • Beata Bodzioch Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Teologii
Słowa kluczowe: wojna chocimska; oficjum dziękczynne; chorał piotrkowski; chorał gregoriański; liturgia; historia; historia muzyki

Abstrakt

Melodie Officium gratiarum actionis pro victoria ex Turcis obtenta anno 1621 opublikowano w ostatniej edycji tzw. antyfonarza Piotrkowczyka (1645), nie wiadomo, kto jest ich autorem. Kompozycje (12 antyfon, 2 responsoria, 1 hymn) nie są jednolite stylistycznie. W grupie 15. melodii odnajdujemy elementy klasycznego chorału gregoriańskiego, stylu neogreriańskiego oraz stylu pseudogregoriańskiego. Całość odpowiada estetyce epoki późnego średniowiecza i kończy etap polskiej twórczości monodycznej do łacińskich tekstów proprium sanctorum.

Bibliografia

Białkowski M., Modalność chorału gregoriańskiego w świetle wyników badań w 2. połowie XX wieku, „Studia Gregoriańskie” 2(2009), s. 109-141.

Białkowski M., Autentyczność utworów gregoriańskich, „Studia Gregoriańskie” 8(2015), s. 63-96.

Bodzioch B., Proprium de sanctis w antyfonarzach Andrzeja Piotrkowczyka z pierwszej połowy XVII wieku, „Disputationes Scienciae Universitatis Catholicae in Ružomberok” 3 (2003).

Bodzioch B., Melodie oficjów rymowanych w antyfonarzach Andrzeja Piotrkowczyka. „Liturgia Sacra” 13(2007), nr 2(30), s. 461-496.

Bodzioch B., „Cantionale ecclesiasticum” na ziemiach polskich w XIX i XX wieku, Lublin 2014.

Björkvall G., Haugs A., Textund Musik im Trinitäs offizium Stephans von Lüttich, w: Die Offizien des Mittelalters. Dichtung und Musik. Bd. 1., red. B. Walter, D. Hiley, Regensburg 1999, s. 1-24.

Borowczyk K., Foks, Fox Jan, w: Encyklopedia Katolicka, t. 5, red. P. Hemperek i in., Lublin 1989, kol. 365-366.

Chodyński S., Pamięć wieczna wojny chocimskiej w nabożeństwie kościelnym, Włocławek 1909.

Die Offizien des Mittelalters. Dichtung und Musik. Bd. 1. red. B. Walter, D. Hiley, Regensburg 1999.

Estreicher Karol. w: Encyklopedia muzyki, red. A. Chodkowski, Warszawa 2001, s. 241-242.

Gigilewicz E.: Jocher Adam Benedykt, w: Encyklopedia Katolicka, t. 8, red. B. Migut i in., Lublin 2000, kol. 49.

Gładysz B.: Kwestja autorstwa hymnów w officium in gratiarum actione pro victoria Chocimensi, „Przegląd Teologiczny: kwartalnik naukowy” 7(1926), s. 240-257.

Gładysz B., Officium in gratiarum actione pro victoria Chocimensi w historycznym rozwoju przedstawione z uwzględnieniem dwóch nieznanych druków liturgicznych z XVII w., Poznań 1928.

Gładysz B., Ks. Maciej Kazimierz Sarbiewski a reforma hymnów brewiarzowych za czasów Urbana VIII. Prace Komisji Filologicznej Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, t. 3, Poznań 1927, s. 242-255.

Grajewski Cz., Formuły dyferencyjne psalmodii brewiarzowej w źródłach polskich, Toruń 2004.

Grzebień L., Sokołowski, Socolovius, Stanisław, w: Encyklopedia Katolicka, t. 18, red. E. Gigilewicz i in., Lublin 2013, kol. 558-559.

Johner D.: Wort und Ton im Choral. Ein Beitra gzur Aestetic des gregorianischen Gesanges, Leipzig 1953.

Marszalska J.M.: Nuceryn, Nucerinus Sebastian, w: Encyklopedia Katolicka, t. 14. red. E. Gigilewicz i in., Lublin 2010, kol. 108.

Nowicka-Struska A., Sarbiewski Maciej Kazimierz, w: Encyklopedia Katolicka, t. 17, red. E. Gigilewicz i in., Lublin 2012, kol. 1110-1112.

Paćkowski P., Śpiewy procesyjne „Proprium de sanctis” w „Processionale” Andrzeja Piotrkowczyka z 1621 r. Studium źródłoznawczo-muzykologiczne, mps pracy dokt., ArchKUL, Lublin 2007.

Pawlak I., Graduały piotrkowskie jako przekaz chorału gregoriańskiego w Polsce po Soborze Trydenckim, Lublin 1988.

Pawlak I., Inwitatorium, w: Encyklopedia Katolicka, t. 7, red. J. Duchniewski i in., Lublin 1997, kol. 422-423.

Pikulik J., Święty Wojciech w polskiej muzyce średniowiecznej, Warszawa 1996.

Szymonik K., Oficjum rymowane o św. Stanisławie, Niepokalanów 1996.

Śmigiel K., Wężyk Jan, w: Encyklopedia Katolicka, t. 20, red. E. Gigilewicz i in., Lublin 2014, kol. 427-428.

Tretiak J., Historia wojny chocimskiej, Kraków 1921.

Wagner P., Einführung in die gregorianischen Melodien, t. 3: Gregorianische Formenlehre. Eine choralische Stilkunde. Leipzig 1921.

Wiśniewski P., Oficjum rymowane o św. Zygmuncie w antyfonarzach płockich z przełomu XV/XVI w., Lublin 2006.

Opublikowane
2020-01-30
Dział
Artykuły