Sakralna sztuka liturgiczna w nauczaniu Kościoła
Abstrakt
Wyrażanie wiary poprzez sztukę (malarstwo, rzeźbę i inne) dla chrześcijan nie jest rzeczą dowolną, lecz obowiązkową, bo wyraża wiarę we wcielenie Boga w Jezusie Chrystusie. Do takiego stwierdzenia Kościół dochodził przez kilka stuleci. Ostatecznie sformułował swe stanowisko na soborach, w nauczaniu papieży i teologów także pod wpływem politycznych dysput. Jednak nauczanie Kościoła o znaczeniu i funkcji sakralnej sztuki liturgicznej do dzisiaj nie doczekało się swojej recepcji. Aby to nastąpiło, artyści muszą zgłębiać wiarę Kościoła, a wierni muszą poznawać „język” sztuki, za pomocą którego wyznają swoją wiarę, poznają ją, przypominają sobie o obecności świętych w ich życiu, poruszają swe uczucia ku wierze, a także dekorują przestrzeń sakralną.
Bibliografia
A piękno świeci w ciemności. Z biskupem Michałem Janochą rozmawia Ewa Kiedio, Towarzystwo Więź, Warszawa 2017.
Belting H., Obraz i kult, Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2010.
Calvin J., Institution de la religion chrétienne. Edition critique avec introduction, notes et variantes publiée par Jean-Daniel Benoit, t. I, J. Vrin, Paris 1957.
Czerski J.M., Ikona w Nowym Testamencie. Studium semantyczno-egzegetyczne pojęcia εικων, TUM, Wrocław 2011.
Dokumenty Soborów Powszechnych, t. I, układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, Wydawnictwo WAM, Kraków 2001.
Dokumenty Soborów Powszechnych, t. II, układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, Wydawnictwo WAM, Kraków 2002.
Dokumenty Soborów Powszechnych, t. IV, układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, Wydawnictwo WAM, Kraków 2004.
Jan Paweł II, Do tych, którzy z pasją i poświęceniem poszukują nowych «epifanii» piękna, aby podarować je światu w twórczości artystycznej, Watykan 1999, w: http://w2.vatican.va/content/john-paul-ii/pl/letters/1999/documents/hf_jp-ii_let_23041999_artists.html (dostęp: 30.03.2018).
Klejnowski-Różycki D., Kult obrazów według Reformatorów: Marcina Lutra i Jana Kalwina, „Studia Oecumenica” 17(2017), s. 173-194.
Klejnowski-Różycki D., 樂. Muzyka, w: Filozofia sztuki chińskiej, red. Tenże, Stowarzyszenie Sinicum im. Michała Boyma SJ, Śląska Szkoła Ikonograficzna, Warszawa–Zabrze 2015, s. 105-113.
Konstytucja o liturgii świętej, w: Sobór Watykański II. Konstytucje, dekrety, deklaracje, Wydawnictwo Pallotinum, Poznań 1967.
Libri Carolini sive Caroli Magni Capitulare De Imaginibus, w: Monumenta Germaniae Historica, Leges 2/III, Concilia, Suppl., red. H. Bastgen, Impensis Bibliopolii Hahniani, Hanower–Lipsk 1924.
Lossky N., Essai sur la teologie de la musique liturgique. Perspective orthodoxe, Les Édiotins du CERF, Paris 2003.
Łukaszuk T., Ikona w życiu, w wierze i w teologii Kościoła, Wydawnictwo Salwator, Kraków 2008.
Łysiak W., Malarstwo białego człowieka, t. 1, Wydawnictwo Kurpisz S.C., Poznań 1997.
Napiórkowski S.C., Jak uprawiać teologię, TUM, Wrocław 2002.
Paweł VI, Do artystów, „Znak” 16(1964) 126, s. 1425-1426.
Paweł VI, „Msza Artystów” w Kaplicy Sykstyńskiej. Homilia Pawła VI, Watykan 1964, w: https:// w2.vatican.va/content/paul-vi/it/homilies/1964/documents/hf_p-vi_hom_19640507_messa-artisti.html, (dostęp: 30.03.2018).
Pawłowski S., Czy istnieje „hierarchia soborów”? Perspektywa ekumeniczna, w: Przed Soborem Wszechprawosławnym, red. T. Kałużny, Z.J. Kijas, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie. Wydawnictwo Naukowe, Kraków 2016, s. 83-101.
Ratzinger J., Duch liturgii, Klub Książki Katolickiej, Poznań 2002.
Ratzinger J., Nowa pieśń dla Pana. Wiara w Chrystusa a liturgia dzisiaj, Wydawnictwo Znak, Kraków 1999.
Rogozińska R., Ikona w sztuce XX wieku, Wydawnictwo WAM, Kraków 2009.
Różycka-Klejnowska J., Klejnowski-Różycki D., Studium ikony, Śląska Szkoła Ikonograficzna, Zabrze 2018.
Rytuał ikonopisarski. Obrzędy poświęcenia ikon, modlitwy na poszczególnych etapach pisania ikony, ryty błogosławieństw ikonopisarzy. Instrumentum laboris, red. D. Klejnowski-Różycki, Śląska Szkoła Ikonograficzna, Zabrze 2010
Schatz K., Sobory powszechne. Punkty zwrotne w historii Kościoła, Wydawnictwo WAM, Kraków 2001.
Schönborn Ch., Ikona Chrystusa, W drodze, Poznań 2001.
Stugław, Sankt-Petersburg 1863, w: A. Pospiszil, Posłanie pewnego izografia Josifa do carskiego izografia i najmądrzejszego żywopisca Simona Fiodorowicza. Rosyjski XVII-wieczny traktat o sztuce malowania ikon, Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2005, s. 65 67.
„Stugław” o opiece nad ikonografami, „Znak” 28(1976), 262, s. 504-506.
Św. Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, Katolicki Ośrodek Wydawniczy Veritas, Londyn 1965.
Tofiluk J., Ikonoklazm i ikonoklazmy, w: Ikona dziś. Rozmowy o współczesnym malarstwie ikonowym, red. E. Jackowska-Kurek, Wydawnictwo AA S.C., Kraków 2008, s. 124[brak zakresu stron]
Uspienski L., Teologia ikony, Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2009.
Copyright (c) 2018 Roczniki Teologiczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
