Święcenia prezbiteratu w Kościołach syryjskich. Historia i struktura obrzędu

Mateusz Rafał Potoczny

doi:10.18290/rt.2018.65.8-9

Mateusz Rafał Potoczny Uniwersytet Opolski, Wydział Teologiczny

DOI: https://doi.org/10.18290/rt.2018.65.8-9

Słowa kluczowe: sakrament święceń; prezbiterat; Kościoły syryjskie; tradycja zachodniosyryjska; tradycja syroorientalna; kapłaństwo

Abstrakt

Sakrament święceń należy do depozytu najistotniejszych misteriów pozostawionych Kościołowi przez Jezusa Chrystusa. Przekazywana w nim sukcesja apostolska jest gwarantem ciągłości tradycji i prawdziwości chrześcijańskiego kultu, skoncentrowanego na wciąż przychodzącym, dzięki posłudze ołtarza, Panu. Chociaż wynikające ze święceń funkcje są wspólne całemu Kościołowi, to jednak różne tradycje liturgiczne wypracowały własne rozumienie tegoż sakramentu i związanej z nim posługi. Niniejszy artykuł stanowi refleksję nad istotą kapłaństwa w stopniu prezbitera w przestrzeni liturgicznej Kościołów syryjskich. Autor wychodzi od prezentacji rozumienia sakramentu oraz jego trwałości i obowiązywalności, a następnie przechodzi do omówienia struktury święceń w obydwu omawianych tradycjach. Całość wieńczy krótka refleksja teologiczna dotycząca głównej modlitwy konsekracyjnej święceń prezbiteratu.

Bibliografia

Abdišō: Marganitha IV, 2, w: The Book of Marganitha (The Pearl), On the Truth of Christianity: Written by Mar O’Dishoo Metropolitan of Suwa (Nisibin) and Armenia, Trichur: Mar Themotheus Memorial Printing & Publishing 1965.

Al Shabi Felix: Does the Assyrian Church of the East (ACOE) Understand the Sacrament of Holy Orders, http://www.kaldaya.net/2010/Articles/11_November_2010/43_Nov27_FrFelixShabniEnglish.html (dostęp: 2.01.2018).

Andrious Tawer: Die Sakramente der Kirche des Ostens (Ostsyrische Kirche) im theologische-historischen Rahmen (Magisterarbeit – Universität Wien), Wien: Universität Wien 2010.

Botte Bernard: La formule d’ordination la grace divine, „L’Orient Syrien” 2 (1957), s. 285-296.

Bradshaw Paul F.: Rites of Ordination. Their History and Theology, Collegeville: Liturgical Press 2013.

Bradshaw Paul F.: Ordination Rites of the Ancient Churches of the East and West, New York: Pueblo Publishing Company 1990.

Dalmais Irénée Henri: Les ordinations dans la tradition syro-antiochienne, w: Ordinations et ministères. Conférences Saint-Serge XLII semaine d’études liturgiques, red. Alessandro Pistoia, (seria: BEL Subsidia, 85), Roma: CVL, Edizioni Liturgiche 1996, s. 97-106.

De Vries Wilhelm: Sakramententheologie bei den Nestorianern, (seria: Orientalia Christiana analecta, 133), Roma: Pontificum Institutum Orientalium Studiorum 1947.

Denzinger Heinrich: Ritus Orientalium Coptorum, Syrorum et Armenorum in administrandis sacramentis, Wirceburgi [Würzburg]: Typis et sumptibus Stahelianis 1863.

George Kondothra M.: Sacrament of Ordination in the Malankara Orthodox-Syrian Church, w: Syriac Dialogue. Sixth Non-Official Consultation on Dialogue within the Syriac Tradition, red. Peter Hofrichter, Gerhard Wilflinger, Vienna: Pro Oriente 2004, s. 80-87.

Gy Pierre-Marie: Ancient Ordination Prayers, „Studia liturgica” 13 (1979), s. 70-93.

Hippolytus: Traditio apostolica, SCh 11, Paris: Cerf 1946.

Ignatios Aphrem I Barṣaum: Geschichte der syrischen Wissenschaften und Literatur, Wiesbaden: Harrassowitz 2012.

Išō’Yahb III Patriarcha: Liber epistularum, CSCOSyr 64, Parisiis: C. Poussielgue 1904.

Joannou Pericles: Chorbishop, w: New Catholic Encyclopedia, t. 3, red. Berard L. Marthaler, Washington: Thomson 2003, s. 525-526.

L’Eucologio Barberini gr. 336, red. Stefano Parenti, Elena Velkovska, Roma: CLV 20002.

Lazar Genard: A Response to Cor-Bishop Felix Shabi, http://assyrianpost.blogspot.com/2010/12/response-to-cor-bishop-felix-shabi.html (dostęp: 10.10.2017).

Manooramparampil Thomas: Holy Orders and Priesthood in the Syro-Malabar Church, w: Syriac Dialogue. Sixth Non-Official Consultation on Dialogue within the Syriac Tradition, red. Peter Hofrichter, Gerhard Wilflinger, Vienna: Pro Oriente 2004, s. 117-152.

Martimort Aimé Georges: Diaconesses: An Historical Study, San Francisco: Ignatius Press 1986.

Moffett Samuel Hugh: A History of Christianity in Asia, t. 1. New York: Orbis Books 1992.

Nin Manel: La liturgia dell’Ordine nella tradizione Siro-Occidentale (dispense per gli studenti). Roma: PIO 2012.

Paprocki Henryk: Hipolita Rzymskiego Tradycja Apostolska. Wstęp, przekład, komentarz, „Studia Theologica Varsaviensia” 14 (1976), nr 1, s. 145-169.

Parenti Stefano: Gli ordini sacri e i ministeri in Oriente, (seria: Scientia Liturgica, t. 4), Casale Monferrato: Piemme 1998, s. 219-229.

Pontificale di Sharfet (syr., karsh.), Sharfet: [bw.] 1952.

Potoczny Mateusz: Namaszczenie chorych w liturgiach Kościołów tradycji bizantyjskiej i syryjskiej, „Liturgia Sacra” 22 (2016), nr 2, s. 386–401.

Potoczny Mateusz: Saint or Sinner? The Figure of the Priest-Celebrant in the Pre-Anaphoric Prayers of the Liturgy of the West-Syriac Tradition, „Parole de l’Orient” 46 (2017), s. 337-352.

Soro Bawai: Priesthood in the Church of the East, w: Syriac Dialogue. Sixth Non-Official Consultation on Dialogue within the Syriac Tradition, red. Peter Hofrichter, Gerhard Wilflinger, Vienna: Pro Oriente 2004, s. 94-110.

Stępień Tomasz: Hierarchia niebiańska jako wzór idealnej społeczności. Polityczny aspekt myśli Pseudo-Dionizego Areopagity, „Warszawskie Studia Teologiczne” 27 (2014), z. 1, s.161-170.

Taksā d-simidā d-qashishā, Mosul: [bw., brw.].

The Order of the Syro-Malabar Qurbana, Kochi: Syro-Malabar Major Archiepiscopal Commission for Liturgy 2012.

Winkler Dietmar W.: Ostsyrisches Christentum. Untersuchungen zu Christologie, Ekklesiologie und zu den ökumenischen Beziehungen der Assyrischen Kirche des Ostens, Münster: LIT Verlag 2003.

Żelazny Jan W.: Zarys literatury patrystycznej kręgu języka syryjskiego, Kraków: UNUM 2011.