Oczyszczający sąd Boży. Ekumeniczna „bilingwalizacja” nauki o pośmiertnym oczyszczeniu w świetle badań biograficznych
Abstrakt
Celem artykułu jest próba wskazania, na podstawie implikacji płynących z rozwijanej w naukach społecznych badawczej perspektywy biograficznej, zbieżności w teologicznym opisie eschatologicznej rzeczywistości pośmiertnego oczyszczenia i sądu Bożego po stronie katolickiej i protestanckiej. Wspomniana perspektywa badawcza eksponuje m.in. trwałość każdej indywidualnej biografii, znaczenie samopoznania i niezbywalną odpowiedzialność za dojrzewanie do pełni własnej tożsamości. Tego typu kategorie znajdują recepcję zarówno w teologii katolickiej, jak i protestanckiej, które nie rezygnując ze swych doktrynalnych założeń, zdolne są do sformułowania komplementarnych i zbieżnych treściowo wypowiedzi. Posoborowa teologii katolicka interpretuje pośmiertne oczyszczenie jako proces osobowego dojrzewania do spotkania z Bogiem, a także jako przemieniające człowieka spotkanie z Bogiem jako Sędzią. Z kolei w nowszych ujęciach teologii protestanckiej można znaleźć takie interpretacje sądu Bożego, które wskazują na jego procesualność i dopełniająco-oczyszczający sens w perspektywie indywidualnej historii życia.
Bibliografia
Alheit Peter, Hoerning Erika (red.): Biographisches Wissen. Beiträge zu einer Theorie lebensgeschichtlicher Erfahrung, Frankfurt – New York: Campus Verlag 1989.
Almen Lowell G., Sklba Richard J. (red.): The Hope of Eternal Life. Lutherans and Catholics In Dialogue XI, Minneapolis, MN: Lutheran University Press 2011.
Balthasar Hans Urs von: Eschatologia w naszych czasach, tłum. W. Szymona, Kraków: Wydawnictwo WAM 2008.
Beinert Wolfgang, Kühn Ulrich: Ökumenische Dogmatik, Leipzig: Evangelische Verlagsanstalt – Regensburg: Verlag Friedrich Pustet 2013.
Czyżewski Marek: Socjologia interpretatywna i metoda biograficzna: przemiana funkcji, antyesencjalistyczne wątpliwości oraz sprawa krytyki, „Przegląd Socjologii Jakościowej” 9 (2013), nr 4, s. 14–27.
Fuchs Werner: Biographische Forschung. Eine Einführung in Praxis und Methoden, Opladen: VS Verlag für Sozialwissenschaften 1984.
Gestrich Christof: Die Seele des Menschen und die Hoffnung der Christen. Evangelische Eschatologie vor der Erneuerung, Frankfurt am Main: Edition Chrismon 2009.
Golczyńska-Grondas Agnieszka, Grondas Marek: Biographical Research and Treatment. Some Remarks on Therapeutic Aspects of Sociological Biographical Interviews, „Przegląd Socjologii Jakościowej” 9 (2013) nr 4, s. 28-49.
Greshake Gisbert: Życie silniejsze niż śmierć. O nadziei chrześcijańskiej, tłum. Joanna Kubaszczyk, Poznań: Wydawnictwo „W Drodze“ 2010.
Hryniewicz Wacław: Oczekuję życia w przyszłym świecie. Wydarzenia ostateczne w dialogu chrześcijan, Poznań: Wydawnictwo Święty Wojciech 2013.
Jenson Robert: The Great Transformation, w: Carl E. Braaten, Robert Jenson (red.), The Last Things. Biblical and Theological Perspectives on Eschatology, Grand Rapids, MI – Cambridge, U.K.: Wm. B. Eerdmans Publishing Co. 2002, s. 33–42.
Kaźmierska Kaja: Badania biograficzne w naukach społecznych, „Przegląd Socjologii Jakościowej” 9 (2013) nr 3, s. 6-10.
Kaźmierska Kaja: Biography and Memory. The Generational Experience of the Shoah Survivors, Boston: Academic Studies Press 2012.
Körtner Ulrich H.J.: Die letzten Dinge, Neukirchen-Vluyn: Neukirchener Verlagsgesellschaft 2014.
Link-Wieczorek Ulrike: Vom Werden des Heils. Eine Replik auf Jürgen Werbick, w: Uwe Swarat, Thomas Söding (red.), Gemeinsame Hoffnung – über den Tod hinaus. Eschatologie im ökumenischen Gespräch, Freiburg–Basel–Wien: Herder 2013, s. 209-226.
Maffeis Angelo: Die aktuelle Situation des Dialogs. Ökumene des Konsenses und der Differenzen. Eine katholische Sichtweise, w: Fulvio Ferrario (red.), Umstrittene Ökumene. Katholizismus und Protestantismus 50 Jahre nach dem Vatikanum II, Tübingen: Mohr Siebeck 2013, s. 37-55.
Nocke Franz-Josef: Eschatologie, w: Theodor Schneider (red.), Handbuch der Dogmatik, t. II, Düsseldorf: Patmos 2000, s. 377-478.
Sattler Dorothea: Gottes Gericht und die geläuterte Selbsterkenntnis des Menschen. Versuch einer Verhältnisbestimmung in ökumenischer Perspektive, w: Uwe Swarat, Thomas Söding (red.), Gemeinsame Hoffnung – über den Tod hinaus. Eschatologie im ökumenischen Gespräch, Freiburg–Basel–Wien: Herder 2013, s. 109-130.
Sattler Dorothea: Selbstthematisierung im Selbstgericht. Zur Rezeption der Biographieforschung in der Eschatologie, „Theologie der Gegenwart” 42 (1999), s. 92-105.
Skwierczyński Antoni: Miłość oczyszczająca. Współczesna interpretacja katolickiej nauki o czyśćcu, Warszawa: Wydawnictwo Księży Marianów 1992.
Thomas Günther: Gottes schöpferische Gerechtigkeit, w: Ruth Heß i Martin Leiner (red.), Alles in allem. Eschatologische Anstöße, Neukirchen: Neukirchener Verlagsgesellschaft 2005, s. 109-132.
Thomas Günter: Neue Schöpfung. Systematisch-theologische Untersuchungen zur Hoffnung auf das „Leben in der zukünftigen Welt“, Neukirchen-Vluyn: Neukirchener Verlagsgesellschaft 2009.
Thönissen Wolfgang: Gerechtigkeit oder Barmherzigkeit. Das ökumenische Ringen um die Rechtfertigung, Paderborn: Bonifatius Verlag – Leipzig: Evangelische Verlagsanstalt 2016.
Union Evangelischer Kirchen (red.): Unsere Hoffnung auf das ewige Leben. Ein Votum der Union Evangelischer Kirchen in der EKD, Neukirchen-Vluyn: Neukirchener Verlagsgesellschaft 2008(2).
Voges Wolfgang (red.): Methoden der Biographie- und Lebenslaufforschung, Opladen: VS Verlag für Sozialwissenschaften 1987.
Wspólna deklaracja w sprawie nauki o usprawiedliwieniu, w: Karol Karski, Stanisław Celestyn Napiórkowski (red.), Bliżej wspólnoty. Katolicy i luteranie w dialogu 1965–2000, Lublin: TN KUL 2003, s. 499-523.
Copyright (c) 2017 Roczniki Teologiczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
