Mistycyzm miłości w De virginitate św. Grzegorza z Nyssy
Abstrakt
Pierwotny Kościół wschodni zachowywał dużą ostrożność w stosowaniu greckich klasycznych terminów określających miłość. W artykule prezentowana jest przełamująca tę tendencję koncepcja ekstatycznego, żarliwego erosa w pierwszym spisanym traktacie św. Grzegorza z Nyssy – De virginitate. Autorka pragnie przybliżyć różnorodność typów miłości oraz jej podstawową rolę w życiu dziewiczym. Widząc w upodobnieniu do Boga cel wszelkich wysiłków człowieka, Nysseńczyk akcentuje wzrastającą wraz z miłością cnotę czystości, dzięki której dusza-oblubienica odzwierciedla w sobie relacje wewnątrztrynitarne. Dzięki miłości człowiek wznosi swą naturę, przybierając triadę właściwą naturze Boskiej: świętość, nieskazitelność i czystość, stając się całkowicie i niepodzielnie otwartym na doświadczenie duchowych zaślubin z Bogiem.
Bibliografia
A patristic Greek lexicon, red. C.W.H. Lampe, Oxford 1961.
Cantalamessa R., Czystego serca, tłum. M.A. Gołębiowska, Warszawa 2008.
Daniélou J., La Chronologie des sermons de Grégoire de Nysse, „Recherches de Science Religeuses” 1955, nr 29, s. 346-372.
Daniélou J., Platonisme et thélogie mystique. Essai sur la doctrine spirituelle de saint Grégoire de Nysse, Paris 1944.
Drączkowski F., Grzegorz z Nyssy, w: Encyklopedia katolicka, t. IV, Lublin: TN KUL 1983, kol. 316-320.
Horn G., L'amour divin. Note sur le mot eros chez Grégoire de Nysse, „Revue d'ascétique et de mystique” 1925, nr 6, s. 378-389.
Kotkowska E., Pomyśleć świat jako całość według św. Grzegorza z Nyssy, Poznań 2003.
Lexicon Gregorianum. Wörterbuch zu den Schriften Gregors von Nyssa, red. F. Mann, Bd. I-IX, Leiden−Boston 1999-2012.
Maraval P., Chronology of works, w: The Brill Dictionary of Gregory of Nyssa, red. L.F. Mateo-Seco, G. Maspero, tłum. S. Cherney, Leiden−Boston 2010, s. 153-169.
Maspero G., Love. ἀγάπη, ἔρως, w: The Brill Dictionary of Gregory of Nyssa, s. 457-463.
Mateo-Seco L.F., De virginitate, w: The Brill Dictionary of Gregory of Nyssa, s. 774-776.
Mateo-Seco L.F., Virginity, w: The Brill Dictionary of Gregory of Nyssa, s. 777-783.
Naumowicz J.: Wstęp, w: Pierwsze pisma greckie o dziewictwie, Kraków 1997 s. 9-52.
Nygren A., Agape und Eros. Gestaltwandlungen der christlichen Liebe, Berlin 1955.
Quasten J., Patrology, t. III, The Golden Age of Greek patristic literature from the Council of Nicaea to the Council of Chalcedon, Utrecht 1960.
Russell N., The doctrine of deification in the Greek patristic tradition, Oxford 2006.
Szczur P., „Święć się Imię Twoje” w wykładzie św. Grzegorza z Nyssy, w: Modlitwa uwielbienia, red. J. Misiurek, J.M. Popławski, K. Burski, Lublin: Wydawnictwo KUL 2004, s. 293-304.
Tichy R., Tajemnicza natura Grzegorza z Nyssy (Poczet mistyków chrześcijańskich), „Fronda” 1998, nr 13/14, s. 441-459.
Wyrąbkiewicz A., Mistyczna teoria odkupienia w pismach św. Grzegorza z Nyssy, „Biblica et Patristica Thoruniensia” 2014, nr 7, s. 125-143.
Wyrąbkiewicz A., „Z człowieka powstaje bóg”. Terminologia przebóstwienia w pismach św. Grzegorza z Nyssy, „Vox Patrum” 34(2014), z. 64, s. 563-581.
Copyright (c) 2017 Roczniki Teologiczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
