Współczesna polska pieśń kościelna ku czci Bożego Miłosierdzia na przykładzie dwóch zbiorów: Pieśni do Miłosierdzia Bożego oraz Bóg bogaty w miłosierdzie

  • Stanisław Garnczarski Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie
Słowa kluczowe: pieśń; Miłosierdzie Boże; tekst; wersy; rymy; strofy; formy muzyczne; wewnętrzne powiązania

Abstrakt

Współczesna pieśń ku czci Bożego Miłosierdzia rozwija się stosunkowo szybko. Badaniom poddano 56 utworów, zawartych w zbiorach powstałych w środowisku Sanktuarium Łagiewnickiego w Krakowie. Źródłem tekstów jest Dzienniczek s. Faustyny Kowalskiej oraz psalmy, a także twórczość poetycka ponad dwudziestu autorów. Melodie, poza jednym wyjątkiem zastosowania kontrafaktury, są oryginalne i pochodzą od 25 twórców. Struktura tekstów wpisuje się generalnie w ogólne tendencje poezji polskiej, gdzie popularne i dominujące miary metryczne znajdują swoje odbicie w badanych tekstach (11-, 13-zgłoskowce), rymy (żeńskie, paroksytoniczne dokładne), strofy (4-wersowe o rymach parzystych oraz naprzemiennych, z przewagą tych ostatnich). Podobnie w warstwie muzycznej dominują formy 2-częściowe, o różnych członach (AB) i układach wewnętrznych powiązań: ab+cd, aa+a1b, aa1+bc, ab+cc1 i ab+ca1. Mniej liczne są formy trzyczęściowe o typach struktur: AA1B, ABA1, ABB i ABC. Ponadto spotykamy formy refrenowe i psalmowe.

Bibliografia

Bartkowski Bolesław: Polskie śpiewy religijne w żywej tradycji. Style i formy, Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1987.

Bóg bogaty w miłosierdzie. Pomoce liturgiczne dla organistów. Pieśni ku czci Bożego Miłosierdzia oraz św. Faustyny, red. W. Delimat, M. Tuleja, R. Tyrała, W. Zalewski, Kraków: Wydawnictwo św. Stanisława BM 2002

Czekanowska Anna: Etnografia muzyczna. Metodologia i metodyka, Warszawa: PWN 1971.

Dłuska Maria: Studia z historii i teorii wersyfikacji polskiej, Warszawa: PWN 1978.

Furmanik Stanisław: Podstawy wersyfikacji polskiej (Nauka o wierszu polskim), Warszawa-Kraków: E. Kuthan 1947.

Garnczarski Stanisław: Polska pieśń adwentowa w drukach od XVII do XX wieku, cz. I., Tarnów: Biblos 2014.

Kałamarz Wojciech: Muzyka u Misjonarzy. Wkład Zgromadzenia Księży Misjonarzy św. Wincentego a Paulo w kulturę muzyczną Polski, Kraków: Wydawnictwo ITKM 2009.

Kopczyńska Zdzisława, Pszczołowska Lucylla: Strofa, w: Strofika, red. Maria Renata Mayenowa, Wrocław– Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1964, s. 8-24.

Kopczyńska Zdzisława: Strofa ośmiowersowa, w: Strofika, red. Maria Renata Mayenowa, Wrocław–Warszawa–Kraków 1964, s. 290-341.

Philosophiae & Musicae. Księga Pamiątkowa z okazji jubileuszu 75-lecia urodzin Księdza profesora Stanisława Ziemiańskiego SJ, red. Roman Darowski SJ, Kraków: Wydawnictwo WAM 2006, s. 13-66.

Psalmodie, w: Riemann Musik-Lexikon, Mainz: Sachteil 1967, s. 756.

Pszczołowska Lucylla: Dystych, w: Strofika, red. Maria Renata Mayenowa, Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1964, s. 50-78.

Pszczołowska Lucylla: Wiersz polski. Zarys historyczny, Wrocław: Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej 1997.

Sawicki Stefan: Jedenastozgłoskowiec, w: Sylabizm, red. Maria Renata Mayenowa i in., Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1956, s. 295-352.

Zawadzka M. Alma ZMBM: Pieśni do Miłosierdzia Bożego, Kraków: Wydawnictwo „Misericordia” 1998.

Opublikowane
2019-12-13
Dział
Artykuły