Officium gratiarum actionis pro victoria ex Turcis obtenta zachowane w antyfonarzach rodziny Piotrkowczyków (cz. I)

  • Beata Bodzioch Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Teologii
Słowa kluczowe: wojna chocimska; monodia liturgiczna; tradycja muzyczna; tradycja liturgiczna; tradycja polska

Abstrakt

Obecnie znane są trzy wersje Officium Gratiarum actionis pro victoria ex Turcis obtenta. Dwie pierwsze to anonimowe formularze (1624, 1624-1628), które określić można jako nabożeństwa ku czci świętych patronów polskich. Jak dotąd, nic nie wiadomo o ich opracowaniach muzycznych. Formularz trzeci (1628) ułożono w duchu podziękowania za zwycięstwo pod Chocimiem (1621). Jego twórcy, Jan Fox i Sebastian Nuceryn, bez wątpienia znali dawniejsze teksty, żaden z nich jednak nie wszedł do ostatecznej wersji oficjum. Do wersji tej skomponowano melodie zachowane w czwartym wydaniu antyfonarza Andrzeja Piotrkowczyka (1645). Formularz Foxa-Nuceryna funkcjonował do 1961 r.

Bibliografia

Bazydło Janusz: Gładysz Bronisław, w: Encyklopedia katolicka, red. P. Hemperek i in., t. 5, Lublin 1989, kol. 1124-1125.

Bodzioch Beata: Proprium de sanctis w antyfonarzach Andrzeja Piotrkowczyka z pierwszej połowy XVII wieku, „Disputationes scientificae Universitatis Catholicae in Ružomberok” 3 (2003), s. 28-46.

Bodzioch Beata: Brewiarzowe teksty wierszowane zachowane w potrydenckiej liturgii w Polsce, „Disputationes scientificae Universitatis Catholicae in Ružomberok”, 4(2006), s. 29-78.

Bodzioch Beata: Katalog śpiewów antyfonarzy piotrkowskich (1600-1645), „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 89(2008), s. 89-188.

Bodzioch Beata: Melodie oficjów rymowanych w antyfonarzach Andrzeja Piotrkowczyka, „Liturgia Sacra” 13 (2007), nr 2(30), s. 461-4.

Borowczyk K.: Foks, Fox Jan, w: Encyklopedia katolicka, red. Piotr Hemperek i in., t. 5, Lublin 1989, kol. 365-366.

Bużeński Stanisław: Żywoty arcybiskupów gnieźnieńskich, prymasów Korony Polskiéj i Wielkiego Księstwa Litewskiego, od Wilibalda do Andrzeja Olszowskiego włącznie w pięciu tomach, autorstwa Stanisława Bużeńskiego, na podstawie niewydanego dotąd rękopisu łacińskiego, który na język polski przełożył Michał Bohusz Szyszko. Wydano nakładem Księgarni Rubena Rafałowicza w Wilnie w 1860 roku.

Gigilewicz Edward: Jocher Adam Benedykt, w: Encyklopedia katolicka, red. Bogusław Migut i in., t. 8, Lublin 2000, kol. 49.

Gładysz Bronisław: Kwestia autorstwa hymnów w „Officium in gratiarum actione pro victoria Chocimensi”, „Przegląd Teologiczny. Kwartalnik Naukowy” 7 (1926).

Gładysz Bronisław: Officium in gratiarum actione pro victoria Chocimensi w historycznym rozwoju przedstawione z uwzględnieniem dwóch nieznanych druków liturgicznych z XVII w., Fiszer i Majewski, Poznań 1928.

Grzebień Ludwik: Sokołowski, Socolovius, Stanisław, w: Encyklopedia katolicka, red. E. Gigilewicz i in., t. 18, Lublin 2013, kol. 558-559.

Estreicher Karol, w: Encyklopedia muzyki, red. Andrzej Chodkowski, Warszawa 2001, s. 241-242.

Kopiec Jan: Urban VIII, w: Encyklopedia katolicka, red. E. Gigilewicz i in., t. 19, Lublin 2013, kol. 1383.

Librowski Stanisław: Chodyński Stanisław, w: Encyklopedia katolicka, red. Romuald Łukaszyk i in., t. 3, Lublin 1995, kol. 207-208.

Marszalska Jolanta M.: Nuceryn, Nucerinus Sebastian, w: Encyklopedia katolicka, red. Edward Gigilewicz i in. (red.), t. 14, Lublin 2010, kol. 108.

Nowicka-Struska Anna: Sarbiewski Maciej Kazimierz, w: Encyklopedia katolicka, t. 17, red. E. Gigilewicz i in., Lublin 2012, kol. 1110-1112.

Parsch Pius: Rok liturgiczny, t. 3, przeł. Zofia Żółtowska, Poznań 1958, s. 544.

Pawlak Ireneusz: Graduały piotrkowskie jako przekaz chorału gregoriańskiego w Polsce po Soborze Trydenckim, Lublin 1988.

Śmigiel Kazimierz: Wężyk Jan, w: Encyklopedia katolicka, t. 20, red. Edward Gigilewicz i in., Lublin 2014, kol. 427-428.

Tretiak Józef: Historia wojny chocimskiej, Kraków 1921.

Warmiński Jan: Grzegorz XV, w: Encyklopedia katolicka, red. Jan Walkusz i in., t. 6, Lublin 1993, kol. 342.

Opublikowane
2019-12-13
Dział
Artykuły