Latreutyczny wymiar homilii

  • Michał Dąbrówka Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Teologii
Słowa kluczowe: homilia; liturgia; liturgiczny wymiar homilii; uwielbienie; dziękczynienie; język homilii

Abstrakt

Jako integralna część liturgii homilia posiada całą jej dynamikę. Jest wpisana w nurt zstępujący liturgii oraz w jej nurt wstępujący, zwany latreutycznym. Prezentowany artykuł omawia implikacje wypływające z latreutycznego wymiaru homilii dla jej przygotowania i wygłoszenia oraz dla jej języka, treści i teologii. Jako hymn wdzięczności za magnalia Dei, homilia nie tylko poucza zgromadzonych, że oto spełnia się słowo Boże, które usłyszeli, ale także uwielbia Boga za jego wypełnienie. Zatem jej język powinien być zbliżony do języka modlitwy, a w swojej treści homilia powinna być bardziej kerygmatyczna niż katechetyczna, a także chrystocentryczna i mistagogiczna. Wtedy będzie pobudzała słuchaczy do oddania chwały Bogu przez modlitwę oraz ofiarę z własnego życia. Należy jednak pamiętać, że uwielbienie w homilii dokonuje się „przez Chrystusa, z Chrystusem i w Chrystusie”. To sam Chrystus jest tym, który uwielbia Ojca w Duchu Świętym, a homilista i jego słowa stają się jedynie narzędziami tego uwielbienia.

Bibliografia

Benedykt XVI, Adhortacja apostolska Sacramentum caritatis. O Eucharystii, źródle i szczycie życia i misji Kościoła, Kraków: Wydawnictwo M 2007.

Benedykt XVI, Adhortacja apostolska Verbum Domini. O Słowie Bożym w życiu i misji Kościoła, Kraków: Wydawnictwo M 2010.

Czerwik S., Przepowiadanie Bożego słowa jako akt liturgiczny, w: Liturgia i przepowiadanie, red. W. Przyczyna, Kraków: Wydawnictwo M 2010, s. 223-246.

Dąbrówka M., Homilia doprowadzaniem do spotkania z Chrystusem w Eucharystii, „Roczniki Teologiczne” 62(2015), z. 12, s. 29-45.

Dyk S., Historiozbawczy wymiar homilii, „Przegląd Homiletyczny” 13(2009), s. 7-17.

Dyk S., Homilia – droga do żywego poznania misterium Chrystusa, Kielce: Wydawnictwo „Jedność” 2016.

Dyk S., Mistagogiczna natura i funkcja homilii, „Przegląd Homiletyczny” 11(2007), s. 103-111.

Dyk S., Nowa Ewangelizacja – konkretne wezwanie, Gubin: Wydawnictwo Przystanek Jezus 2015.

Franciszek, Adhortacja apostolska Evangelii gaudium. O głoszeniu Ewangelii w dzisiejszym świecie, Kraków: Wydawnictwo M 2013.

Głowa W., Funkcje homilii w celebracji liturgicznej, w: Moc Słowa Pańskiego. Adhortacja apostolska Verbum Domini w refleksji biblijno-teologicznej, red. B. Migut, A. Piwowar, Lublin: Wydawnictwo KUL 2012, s. 233-248.

Głowa W., Liturgia miejscem i źródłem przepowiadania, Przemyśl: Wydawnictwo Archidiecezji Przemyskiej 1999.

Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, Dyrektorium homiletyczne, Poznań: Pallottinum 2015.

Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, Ogólne wprowadzenie do Mszału Rzymskiego, Poznań: Pallotinum 2006.

Kudasiewicz J., Pismo św. w teologii i duszpasterstwie. Rys historyczno-metodologiczny, w: Biblia w nauczaniu chrześcijańskim, red. J. Kudasiewicz, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL 1991, s. 17-47.

Kwiecień T., Krótki przewodnik po Mszy świętej, Kraków: Wydawnictwo Kairos 2004.

Przyczyna W., Homilia pięćdziesiąt lat po Soborze Watykańskim II. Pytania. Problemy. Wyzwania, Kraków: Wydawnictwo M 2013.

Sielepin A., Między „źródłem” a „szczytem”. Szkice z duchowości liturgicznej, Kraków: Wydawnictwo Karmelitów Bosych 2004.

Siwek G., Blaski i cienie współczesnego przepowiadania. Przewodnik dla kaznodziejów i homilistów, Kraków: Wydawnictwo M 2007.

Sławiński H., Między ciągłością a zmianą. Teoria homilii w Stanach Zjednoczonych po II Soborze Watykańskim, Kraków: Wydawnictwo M 2008.

Sławiński H., Przyczyna W., Homiletyka a retoryka. Przeszłość, teraźniejszość, przyszłość, „Przegląd Homiletyczny” 9(2005), s. 133-141.

Szewczyk L., Chrystocentryzm w teorii i praktyce przepowiadania słowa Bożego, „Studia Pastoralne” 7(2011), s. 310–319.

Szewczyk L., Recepcja liturgicznego wymiaru homilii. Studium homiletyczne na podstawie badań kaznodziejstwa kapłanów archidiecezji katowickiej w latach 1972-1999, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2003.

Św. Leon Wielki, Mowy, tłum. K. Tomczak, Poznań: Księgarnia św. Wojciecha 1958.

Twardy J., Chrystocentryzm w kaznodziejskiej posłudze słowa, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” 40(2007), z. 1, s. 50–64.

Wallace J.A., Przepowiadanie o świętych (cz. 2), „Przegląd Homiletyczny” 7(2003), s. 123-142.

Opublikowane
2019-12-13
Dział
Artykuły