Ludowa wizja życia pozagrobowego w parafii Miłosierdzia Bożego w Brzezinach (diecezja sandomierska)

  • Agnieszka Siroń-Tałanda Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Teologii
Słowa kluczowe: Brzeziny; czyściec; niebo; piekło; pobożność ludowa; Sąd Ostateczny; sąd szczegółowy; śmierć; życie wieczne

Abstrakt

Artykuł został napisany na podstawie etnograficznych badań terenowych przeprowadzonych w parafii pod wezwaniem Miłosierdzia Bożego w Brzezinach. Przedmiot refleksji stanowią ludowe wierzenia i wizje dotyczące życia pozagrobowego.

Pierwszą część artykułu stanowi charakterystyka relacji żywych ze zmarłymi. Ludność wierzy w możliwość kontaktowania się dusz z żyjącymi. Zmarli ostrzegają bliskich przed niebezpieczeństwem, śmiercią, proszą o nawrócenie lub modlitwę. W kolejnych fragmentach przedstawiono wizję sądu szczegółowego, na który udaje się dusza w chwili rozłączenia z ciałem oraz Sądu Ostatecznego, który nadejdzie w momencie paruzji.

Ostatni paragraf artykułu to charakterystyka miejsc, do których trafia dusza po sądzie szczegółowym. Niebo przedstawione zostało jako stan wiecznej szczęśliwości i oglądania Boga. Piekło jest miejscem niekończących się kar, gdzie trafiają dusze potępionych. Pośrednie miejsce to czyściec, gdzie dusze zostają oczyszczone, by móc przebywać z Bogiem.

Bibliografia

Czajkowska A., Złotkowska I., W kręgu wieczności. Śmierć, sąd Boży, niebo, piekło, czyściec, Częstochowa: Edycja Świętego Pawła 2010.

Jankowski A., Eschatologia biblijna Nowego Testamentu, Kraków: Wydawnictwo WAM 1987.

Granat W., Eschatologia. Rzeczy ostateczne człowieka i świata. Dogmatyka, t. VIII, Lublin: TN KUL 1962.

Kijas Z.J., Piekło wiecznym oddzieleniem od Boga, Częstochowa: Edycja Świętego Pawła 2004.

Kijas Z.J., Śmierć, w: Religia. Encyklopedia PWN, t. IX, red. R. Milerski, T. Gadacz, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2003.

Kowalewski M., Mały słownik teologiczny, Poznań: Księgarnia św. Wojciecha 1959.

Kowalska M.F., Dzienniczek. Miłosierdzie Boże w duszy mojej, Warszawa: Wydawnictwo Księży Marianów 2003.

Kübler-Ross E., Życiodajna śmierć. O życiu, śmierci i życiu po śmierci, tł. E. Stahre-Godycka, Poznań: Księgarnia św. Wojciecha 1996.

Kupisiński Z., Metody badawcze stosowane w pracach dyplomowych z etnologii religii, „Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii” 1 (56) 2009, s. 111-129.

Kupisiński Z., Zwyczaje i obrzędy związane ze śmiercią i pogrzebem według tradycji w Radomskiem, w: Rytuał. Przeszłość i teraźniejszość, red. M. Filipiak, M. Rajewski, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2006, s. 145-167.

Kupisiński Z., Śmierć jako wydarzenie eschatyczne. Zwyczaje, obrzędy i wierzenia pogrzebowe oraz zaduszkowe mieszkańców regionu opoczyńskiego i radomskiego, Lublin: Wydawnictwo KUL 2007.

Ligendza M., Mały słownik zwrotów, pojęć i symboli religijnych, Warszawa: Agencja Wydawnicza Katolików MAG 1993.

Łysiak W., Zaklinanie śmierci, Poznań: Wydawnictwo Eco 2000.

Martinetti G., Oni byli poza ciałem. Dowody życia po śmierci, tł. Z. Ziółkowski, Warszawa: Wydawnictwo Adam 2001.

Napiórkowski S., Jak uprawiać teologię, Wrocław: Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej 1991.

Olszewski D., Szkice z dziejów kultury religijnej, Katowice: Księgarnia św. Jacka 1986.

Ozorowski E., Słownik podstawowych pojęć teologicznych, Warszawa: Wydawnictwo UKSW 2007.

Perszon J., Na brzegu życia i śmierci. Zwyczaje, obrzędy oraz wierzenia pogrzebowe i zaduszkowe na Kaszubach, Lublin: TN KUL 1999.

Rahner K., Vorgrimler H., Mały słownik teologiczny, tł. T. Mieszkowski, P. Pachciarek, Warszawa: Wydawnictwo PAX 1987.

Ratzinger J., Eschatologia – śmierć i życie wieczne, tł. M. Węcławski, Poznań: Księgarnia św. Wojciecha 1984.

Rosiński F.M., Koncepcja śmierci w ujęciu biblijnym, w: Problemy współczesnej tanatologii. Medycyna – antropologia kultury – humanistyka, t. I, red. J. Kolbuszewski, Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Naukowe 1997.

Rusecki M., Fenomen i tajemnica religii, Być chrześcijaninem dziś. Teologia dla szkół średnich, red. M. Rusecki, Lublin: TN KUL 1992.

Sikora S., Cmentarz. Antropologia Pamięci, „Polska Sztuka Ludowa” 1986, nr 1-2, s. 58-67.

Strappazzon V., Kontakty z zaświatami, tł. T. Jania, Kraków: Wydawnictwo M 1996.

Szmydki R., Eschatologia, w: Być chrześcijaninem dziś. Teologia dla szkół średnich, red. M. Rusecki, Lublin: TN KUL 1992 s. 250-267.

Zadrożyńska A., Vrazinovski T., Wrocławski K., Ludowe obrzędy i podania. Etnograficzne i folklorystyczne studia porównawcze wsi polskiej i macedońskiej, Warszawa: Instytut Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego 2002.

Opublikowane
2019-12-12
Dział
Artykuły