Nadzieja powszechnego zbawienia jako postać Bożego Miłosierdzia
Abstrakt
Artykuł podnosi kwestię nadziei powszechnego zbawienia. Zagadnienie to podejmował szwajcarski teolog katolicki Hars Uns von Balthasar (1905-1988). Lubelski ekumenista Wacław Hryniewicz (urodzony w 1936) zajmował się tym tematem przez wiele lat w Polsce. Artykuł syntetycznie omawia spojrzenia obu teologów, ujmując je we wzajemnej zależności. Obaj odnoszą się do Biblii ujmującej Boga jako miłość. Taki obraz Boga nie jest zbieżny z wizją kary wiecznego piekła. Argumentacja odnosi się do filozoficznej i teologicznej natury człowieka jako bytu wolności, jak też do świadectwa mistyków chrześcijańskich i świętych. Idea jest umiejscowiona w koncepcji i rzeczywistości Bożego Miłosierdzia i zbiega się z nią.
Bibliografia
Balthasar Hans Urs von: Was dürfen wir hoffen?, Einsiedeln: Johannes Verlag 1986.
Balthasar Hans Urs von: Kleiner Diskurs über die Hölle, Ostfildern: Schwabenverlag 1987.
Balthasar Hans Urs von: Czy wolno mieć nadzieję, że wszyscy będą zbawieni? tłum. i wprow. Stanisław Budzik, Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos 1998.
Balthasar Hans Urs von: Prawda jest symfoniczna. Aspekty chrześcijańskiego pluralizmu, tłum. I. Bokwa, Poznań: W drodze 1998.
Bokwa Ignacy: Trynitarno-chrystologiczna interpretacja eschatologii w ujęciu Hansa Ursa von Balthasara, Radom: Wydawnictwo Diecezji Radomskiej AVE 1998.
Bokwa Ignacy: Nadzieja zbawienia dla wszystkich: Ostateczne zwycięstwo Bożej miłości, „Studia Diecezji Radomskiej”, 8 (2007), s. 407-422.
Budzik Stanisław: Dramat odkupienia. Kategorie dramatyczne na przykładzie R. Girarda, H.U. von Balthasara i R. Schwagera, Tarnów: Biblos 1997.
Drabik P.: Nadzieja powszechnego zbawienia w publikacjach współczesnych teologów polskich, mps pracy magisterskiej, Warszawa: Archiwum UKSW 2011.
Ferdek Bogdan, Spór o apokatastazę we współczesnej polskiej teologii katolickiej, http://www. lexcredendi.pl/ index.php/wyklady-mainmenu-5/60-sp-apokatastaze-wspesnej-polskiej-teologii- katolickiej (dostęp: 12.01.2016).
Franciszek, papież: Bulla ustanawiająca nadzwyczajny Jubileusz Miłosierdzia Misericordiae vultus, http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/franciszek_i/bulle/misericordiae-lev_11042015.html (dostęp: 12.01.2016).
Hryniewicz Wacław: Nadzieja powszechnego zbawienia: rozważania nad tradycją wschodnią, „Więź” (1978), nr 1(237), s. 25-44.
Hryniewicz Wacław: Nadzieja zbawienia dla wszystkich? Od eschatologii lęku do eschatologii nadziei, Warszawa: Verbinum 1989.
Hryniewicz Wacław: Bóg naszej nadziei: szkice teologiczno-ekumeniczne, t. 1, Opole: Wydawnictwo Św. Krzyża 1989.
Hryniewicz Wacław: Dramat nadziei zbawienia: medytacje eschatologiczne, Warszawa: Verbinum, 1996.
Hryniewicz Wacław: Pedagogia nadziei. Medytacje o Bogu, Kościele i ekumenii, Warszawa: Verbinum 1997.
Hryniewicz Wacław: Chrześcijaństwo nadziei: przyszłość wiary i duchowości chrześcijańskiej, Kraków: Znak 2002.
Hryniewicz Wacław: Nadzieja uczy inaczej: medytacje eschatologiczne, Warszawa: Verbinum 2003.
Hryniewicz Wacław: Dlaczego głoszę nadzieję?, Warszawa: Verbinum 2004.
Hryniewicz Wacław: Bóg wszystkim we wszystkich: ku eschatologii bez dualizmu, Warszawa: Verbinum 2005.
Hryniewicz Wacław: Nadzieja w dialogu: korespondencja z czytelnikami (1976-2006), Warszawa: Verbinum 2007.
Hryniewicz Wacław: The Challenge of Our Hope: Christian Faith in Dialogue, Washington: The Council for Research in Values and Philosophy 2007.
Hryniewicz Wacław: Abym nie utracił nikogo... W kręgu eschatologii nadziei, Warszawa: Verbinum 2008.
Hryniewicz Wacław: Świadkowie wielkiej nadziei, Warszawa: Verbinum 2009.
Hryniewicz Wacław: Nadzieja leczy: zamyślenia na każdą porę, Warszawa: Verbinum 2009.
Hryniewicz Wacław: Mądrość nadziei, Warszawa: Verbinum 2010.
Hryniewicz Wacław: Ekumenia żyje nadzieją: medytacje ekumeniczne, Poznań: Wydawnictwo Święty Wojciech 2011.
Hryniewicz Wacław: Nadzieja grzesznych ludzi. Problem piekła we współczesnej filozofii religii, Warszawa: Verbinum 2011.
Hryniewicz Wacław: Oczekuję życia w przyszłym świecie, Poznań: Wydawnictwo Święty Wojciech 2013.
Kowalska Faustyna, siostra: Dzienniczek, http://www.zaufaj.com/dzienniczek-swietej.html (dostęp: 21.01.2016).
Krenski Thomas Rudolf: Passio Caritatis. Trinitarische Passiologie im Werk Hans Urs von Balthasars, Einsiedeln-Freiburg: Johannes Verlag 1990.
Majewski Józef: Apokatastaza po polsku. Głosy na temat książki o. Wacława Hryniewicza „Nadzieja zbawienia dla wszystkich” w Polsce, w: Stanisław Celestyn Napiórkowski, Karol Klauza (red.), Nadzieja – możliwość czy pewność powszechnego zbawienia? Dyskusja teologów dogmatyków nad książką ks. W. Hryniewicza OMI „Nadzieja zbawienia dla wszystkich”, Lublin: wydanie studyjne „Teologii w Polsce” 1992, s. 46-59.
Majewski Józef (red.): Puste piekło? Spór wokół ks. Wacława Hryniewicza nadziei zbawienia dla wszystkich, Warszawa: Biblioteka „Więzi” 2000.
Małaszewski Adam: Piekło o. Wacława Hryniewicza OMI, „Zawsze wierni” 2001 nr 2 (39), http://www.piusx.org.pl/zawsze_wierni/artykul/371 (dostęp: 14.01.2016).
Menke Karl-Heinz: Stellvertretung. Schlüsselbegriff des christlichen Lebens und theologische Kategorie, Einsiedeln: Johannes Verlag 1991.
Rahner Karl: Hoffnung, w: Sacramentum Mundi, Bd. II, Freiburg/Br. u.a.: Verlag Herder 1968, kol. 737 738.
Rynkowski Robert M.: Nauka o Bogu ks. Wacława Hryniewicza. Studium metodologiczno- merytoryczne, mps pracy magisterskiej, Warszawa: Archiwum ATK/UKSW 1997.
Sienkiewicz Edward: Już i jeszcze nie. Doczesny i eschatologiczny wymiar nadziei, Szczecin: Wydział Teologiczny Uniwersytetu Szczecińskiego 2007.
Warchoł Paweł: Miłosierny Bóg i miłosierny człowiek. Teologiczna interpretacja miłosierdzia w nauczaniu Jana Pawła II, Wrocław: Franciszkańskie Wydawnictwo św. Antoniego 2007
Warchoł Paweł: Krew i woda – dar Miłości miłosiernej. Studium historyczno-teologiczne przebitego boku Chrystusa w literaturze teologicznej i duchowej, Warszawa: Wydawnictwo Sióstr Loretanek 2015.
Warzeszak Józef: O Bogu Jedynym. Miłosierdzie jako przymiot Boga, w: Krzysztof Góźdź, Krzysztof Guzowski (red.), Dogmatyka w perspektywie Bożego Miłosierdzia, Lublin: Wydawnictwo KUL 2010, s. 35-66.
Copyright (c) 2016 Roczniki Teologiczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
