Problem spójności polityki społecznej z konstytucją soborową Gaudium et spes

Abstrakt

W prezentowanym tekście chodzi o problem spójności polityki społecznej z przesłaniem społecznym konstytucji pastoralnej Gaudium et spes Soboru Watykańskiego II. Zwrócenie uwagi na tego rodzaju związek, który jest relacją polityki z religią, w warunkach polskich wydaje się koniecznością. Albowiem politykę, w szczególności politykę społeczną, uprawiają ludzie, którzy w przeważającej większości przynależną do dwóch społeczności jednocześnie: politycznej i religijnej. Są aktywnymi politykami i zarazem chrześcijanami. Pojawia się więc problem spójności tego, co uprawiają w ramach polityki z tym, co wyznają z racji swej chrześcijańskiej tożsamości.

Autor artykułu dokonuje intelektualnego wglądu w tak postawiony problem. Czyni to poprzez odwołanie się do pojęcia polityki uprawianej „po chrześcijańsku”. Dla jasności rozważań akcentuje potrzebę przyjęcia odpowiedniej aksjologii i etyki. Dla polityki społecznej potrzebna jest właściwa podstawa, którą jest antropologia integralna, w szczególności zaś personalizm chrześcijański. Wedle orędzia społecznego konstytucji Gaudium et spes, polityka społeczna powinna uruchomić swoje instrumenty tak, aby „roztropnie troszczyć się o dobro wspólne”. W praktyce oznacza to troskę, która w pierwszej kolejności dotyczy rodziny. W Polsce, z uwagi na strukturę wyznaniową ludności, jest to zadanie spoczywające głównie na katolikach świeckich. Ci z kolei oczekują na odpowiednią formację sumień ze strony Kościoła hierarchicznego.

W uprawianiu polityki społecznej „po chrześcijańsku” trzeba być realistą, bo w przeciwnym razie można właśnie uwikłać się w utopię. Jednak postulat realizmu wcale nie wyklucza realizacji projektu takiej polityki. Jej idea mocno osadzona jest w możliwościach człowieka, który w Kościele znajduje wyjątkową siłę i możliwości twórcze, zdolne do racjonalnych starań o dobro wspólne i jego rozwój. Sobór Watykański II ukazał drogi do pójścia w tym właśnie kierunku.