The State of Research and Research Postulates for the Beginnings of the Monastery of the Canons Regular of the Lateran in Kraśnik

Włodzimierz Bielak

doi:10.18290/rt.2016.4-4

Włodzimierz Bielak Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Teologii

DOI: https://doi.org/10.18290/rt.2016.4-4

Słowa kluczowe: Kraśnik; Kanonicy Regularni Laterańscy

Abstrakt

Stan badań i postulaty badawcze do początków klasztoru kanoników regularnych w Kraśniku

Klasztor Kanoników Regularnych w Kraśniku funkcjonował od roku 1469 do kasaty przez władze carskiej Rosji w 1864. Jego dzieje i wkład w kulturę regionu nie doczekały się dotąd szczegółowego zbadania i opracowania. Publikacje poświęcone wprost klasztorowi kraśnickiemu są stosunkowo nieliczne i dotyczą przede wszystkim kwestii szczegółowych. Najważniejsze opracowania dotyczące początków klasztoru kraśnickiego pochodzą od Ewy Zielińskiej (Kultura intelektualna kanoników regularnych z klasztoru w Kraśniku 1469-1563, Lublin 2002) i Janusza Kurtyki (Tęczyńscy. Studium z dziejów polskiej elity możnowładczej w średniowieczu, Kraków 1997).

Nie budzi wątpliwości czas powstania klasztoru i jego najwcześniejsze uposażenie. Znana jest osoba fundatora. Wśród powodów fundacji wymieniono następujące: uczczenie pamięci ojca; uczynienie z klasztoru kraśnickiego rodowej nekropolii Rabsztyńskich; osobista pobożność Jana Rabsztyńskiego i troska o zapewnienie miejscowej ludności odpowiedniej opieki duszpasterskiej.

Nierozwiązany jest problem czasu powstania parafii w Kraśniku. Zagadką pozostaje zwłoka biskupa krakowskiego Jana Lutka z Brzezia z wystawieniem dokumentu potwierdzającego fundację i erygującego klasztor w Kraśniku. Wątpliwości budzi sprawa istnienia w Kraśniku średniowiecznego skryptorium.

Bibliografia

Baliński M., Lipiński T.: Starożytna Polska pod względem historycznym, jeograficznym i statystycznym opisana, vol. II, part 2, Warszawa 1845.

Czajkowski J. A.: Opis kościoła parafialnego w Kraśniku i wiadomość historyczna o kanonikach regularnych lateraneńskich, „Pamiętnik Religijno-Moralny. Czasopismo ku zbudowaniu tak duchownych jako i świeckich osób” 8 (1845), no. 1, pp. 34-49.

Grocholski H.: Wokół początków Kraśnika, [in:] Z dziejów powiatu kraśnickiego, ed. K. Myśliński, J. R. Szaflik, Lublin 1963, pp. 28-32.

Kurtyka J.: Tęczyńscy. Studium z dziejów polskiej elity możnowładczej w średniowieczu, Kraków 1997.

Łatak K.: Augustianie czy kanonicy regularni. Głos w sprawie poprawnej denominacji, [in:] Przemijanie i trwanie. Kanonicy Regularni Laterańscy w dawnej i współczesnej Polsce, ed. K. Łatak, I. Makarczyk, Kraków [without the year], pp. 39-44.

Myśliński K.: Początki miasta Kraśnika i Urzędowa na tle rozwoju południowej Lubelszczyzny, [in:] Z dziejów powiatu kraśnickiego, ed. K. Myśliński, J. R. Szaflik, Lublin 1963, pp. 11-27.

Szyszko A., Sokołowski M.: Trzy kościoły halowe: Kraśnik, Olkusz, Kleczów, „Sprawozdania Komisji do Badania Historii Sztuki w Polsce” 9 (1913), pp. 131-244.

Uroczystość świętego Augustyna biskupa odbyta dnia 28 sierpnia b.r u księży kanoników regularnych lateraneńskich w Kraśniku, którą poprzedza zarys historii kościoła tamtejszego, „Pamiętnik Religijno-Moralny. Seria Nowa” 19 (1859), no. 12, pp. 620-635.

Zielińska E.: Kultura intelektualna kanoników regularnych z klasztoru w Kraśniku 1469-1563, Lublin 2002.

Zieliński W.K.: Kraśnik, „Tygodnik Ilustrowany. Seria II” 8 (1871), no. 194, pp. 135-136.