Przemoc seksualna wobec dziecka w opiniach pracowników służb społecznych. Komunikat z badań

  • Joanna Dworakowska Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Teologii
Słowa kluczowe: dziecko; przemoc seksualna; formy; przyczyny; skutki; opinie

Abstrakt

Dziecko dla pełnego i harmonijnego rozwoju swojej osobowości powinno wychowywać się w środowisku rodzinnym w atmosferze szczęścia, miłości i zrozumienia. W wielu rodzinach jednak dzieci nie mają zapewnionych podstawowych praw i zaspokojonych potrzeb: bezpieczeństwa, miłości, akceptacji, szacunku. Łamie się jego poczucie godności, zabrania się ujawniać emocje i myśli. Wszystko to wyzwala poczucie wstydu, złość i strach, które często są przenoszone na sposób funkcjonowania dziecka w innych środowiskach. Zjawisko stosowania przemocy wobec dzieci w rodzinie – pozbawianie opieki, zaniedbywanie emocjonalne, wychowawcze, krzywdzenie psychiczne i fizyczne, bicie, maltretowanie, a także wykorzystywanie seksualne nie należą do rzadkości. Zagadnienie różnego rodzaju krzywdzenia dzieci, rozpoznawanie, interwencja, przeciwdziałanie oraz pomoc tym dzieciom jest problemem otwartym i wielkim wyzwaniem nie tylko dla wychowawców, pedagogów, psychologów, terapeutów, ale całego społeczeństwa,

W pierwszej części prezentowanych rozważań przedstawione zostały teoretyczne ramy trudnego zagadnienia, jakie stanowi przemoc seksualna wobec dziecka. Przedstawiono prezentowane w literaturze przedmiotu ujęcia definicyjne problemu, formy nadużyć seksualnych, sygnały mogące świadczyć, iż dziecko jest obiektem przemocy seksualnej, oraz bezpośrednie i odległe konsekwencje przemocy seksualnej wobec dziecka. W części drugiej, mającej formę komunikatu, przedstawiono wyniki badań własnych dotyczących opinii poszczególnych kategorii respondentów, będących pracownikami służb społecznych na temat przemocy seksualnej wobec dziecka.

Bibliografia

Baranowicz K., Seksualne krzywdzenie dziecka, „Edukacja” 1998, nr 2, s. 66-77.

Beisert M., Izdebska A., Wykorzystanie seksualne dzieci, „Dziecko Krzywdzone. Teoria, Badania, Praktyka” 11 (2012), 39 (2), s. 48-66.

Beisert M., Kazirodztwo. Rodzice w roli sprawców, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR 2004.

Beisert M., Wykorzystanie seksualne – warunki powstania traumy, „Seksuologia Polska” 1 (2003), nr 2, s. 83-91.

Brągiel J., Zrozumieć dziecko skrzywdzone, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego 1996.

Browne A., Finkelhor D., Impact of child sexual abuse: A review of the literature, „Psychological Bulletin” 99 (1986), 1, s. 66-77.

Czernikiewicz W., Pawlak-Jordan B., Wykorzystywanie seksualne dzieci, Warszawa: Fundacja Dzieci Niczyje 1998.

Dymek-Balcerek K., Dziecko w obliczu patologii społecznej dnia codziennego – rzeczywistość lat dziewięćdziesiątych, Radom: Wydawnictwo Politechniki Radomskiej 1998.

Goodyear-Brown I., Handbook of Child Sexual Abuse: Identification, Assessment, and Treatment, New Jersey: John Wiley & Sons 2011.

Herman J.L., Przemoc – uraz psychiczny i powrót do równowagi, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne 1999.

Jarząbek G., Grętkiewicz-Tomczyk A., Problem przemocy seksualnej wobec dzieci, „Ginekologia Praktyczna” 15 (2007), nr 2, s. 30-33.

Kałka I., Dzieci krzywdzone i wykorzystywane seksualnie: dla rodziców. Poradnik dla rodziców i opiekunów, Sosnowiec: Projekt-Kom 2007.

Kątna M., Dziecko krzywdzone – ofiara przemocy w rodzinie, w: K. Pikor, W. Walc (red.), Przemoc wobec dzieci. Wybrane zagadnienia teoretyczne i praktyczne, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego 2002, s. 13-34.

Kluczyńska S., Przemoc seksualna wobec dzieci, www.zlydotyk.pl [dostęp: 10.09.15].

Lew-Starowicz Z., Przemoc seksualna, Warszawa: Agencja Wydawnicza Jacek Santorski 1992.

Markowska-Gos E., Realizacja praw dziecka we współczesnej rodzinie – wybrane aspekty socjologiczno – prawne (komunikat z badań), w: I. Marczykowska, E. Markowska-Gos, A. Solak, W. Walc, Prawa dziecka. Wybrane aspekty, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego 2006, s. 155-178.

Marzec-Holka K., Nie będziesz bił dziecka swego! Studium z zakresu profilaktyki społecznej, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Wyższa Szkoła Pedagogiczna 1996.

Marzec-Holka K., Przemoc seksualna wobec dziecka. Studium pedagogiczno-kryminologiczne, Kraków: Impuls 2011.

Pospiszyl I., Patologie społeczne, Warszawa: PWN 2008.

Sajkowska M., Wykorzystywanie seksualne dzieci, „Dziecko Krzywdzone. Teoria, Badania, Praktyka” 10 (2011), 36(3), s. 147-159.

Sajkowska M., Wykorzystywanie seksualne dzieci. Ustalenia terminologiczne, skala zjawiska, oblicza problemu społecznego, „Dziecko Krzywdzone. Teoria, Badania, Praktyka” 1 (2002), 1, s. 5-28.

Salter A.C., Drapieżcy. Pedofile, gwałciciele i inni przestępcy seksualni. Kim są, jak działają i jak możemy chronić siebie i nasze dzieci, przeł. A. Jankowski, Poznań: Media Rodzina 2005.

Soriano A., Przemoc wobec dzieci, przeł. P. Rak, Kraków: „eSPe” 2002.

Tucholska S., Charakterystyka sprawców przemocy domowej, „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze” 2002, nr 1, s. 34-38.

Widera-Wysoczańska A., Ten straszny bliski, „Charaktery” 3 (1998), s. 12-17.

Opublikowane
2019-12-06
Dział
Artykuły