The Phenomenon of Variability of the Given Religious Folk Songs in the District of Postavy in Belarus

  • Dzmitry Harelau Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Teologii
Słowa kluczowe: folklor; wariabilność; Kresy; Wileńszczyzna; Postawszczyzna

Abstrakt

Zjawisko wariabilności wybranych ludowych śpiewów religijnych w dekanacie postawskim na Białorusi

Niniejszy artykuł jest poświęcony badaniom nad ludowym śpiewem religijnym na Postawszczyźnie. Badany obszar pokrywa się z granicami samodzielnej jednostki administracyjno-terytorialnego podziału Kościoła katolickiego – dekanatem postawskim. Główny nurt badań obejmuje przede wszystkim społeczności katolickie. Celem tych badań było utrwalenie i udokumentowanie ludowych przekazów katolickich śpiewów religijnych, które przetrwały w tradycji ustnej. Niniejsze opracowanie ma głównie charakter empiryczny. Uzyskane w trakcie badań terenowych informacje wraz z zarejestrowanym materiałem muzycznym stanowią źródłowy materiał badawczy, a przedstawione w artykule informacje dotyczą jedynie wybranych parafii. Z ogółu zebranego materiału do analizy zostały wybrane najbardziej interesujące przykłady, które można zweryfikować z istniejącą już wersją. Za interesujące uznano również śpiewy będące kontrafakturami lub kontaminacjami. Zwrócono uwagę na różnice między wariantami śpiewów nagranych podczas badań terenowych na Postawszczyźnie a ich wersjami śpiewnikowymi – poprzez wyodrębnienie melodyki, metrorytmiki oraz formy. Uzyskane w taki sposób dane pozwalają uchwycić ogólny stan katolickiej kultury muzycznej badanego regionu oraz przyczyniają się do zgłębienia wiedzy na temat jednej z cech muzyki ludowej w tradycji kościelnej, jaką jest wariabilność.

Bibliografia

Bartkowski, Bolesław. Polskie śpiewy religijne w żywej tradycji. Style i formy [Polish Relious Songs in Living Tradition. Styles and Forms]. Kraków: PWM, 1987.

Bartkowski, Bolesław. “Problem ludowości i wariabilności polskich pieśni religijnych, żyjących w tradycji ustnej” [The Problem of Folk Culture and Variability of Religious Songs in Oral Tradition]. In Seminare. Poszukiwania naukowo-pastoralne [Seminare. Scientific and Pastoral Research]. Vol. 2. Kraków: PWM, 1977.

“Constitutio apostolica. In Belorussia nova conditur dioecesis Vitebscensis.” Acta Apostolicae Sedis 12(1999): 1105–1106.

“Constitutio apostolica. Minscensis-Mohiloviensis latinorum conditur archidioecesis.” Acta Apostolicae Sedis 12(1991) 7: 540–541.

Eberhardt, Piotr. Polska ludność kresowa. Rodowód, liczebność, rozmieszczenie [Polish community of Kresy. Generational history, quantity, territory]. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998.

История Беларуси. Учебное пособие для вузов, колледжей, лицеев, гимназий и школ [The History of Belarus. Textbook for Uuniversities, Colleges, Lyceums, Gymnasiums and Schools]. Ред. А.Г. and О.А. Кохановский Яновский, Минск: Беларыт, 1997.

Kurczewski, Jan. Biskupstwo wileńskie: od jego założenia do dni obecnych, zawierające dzieje i prace biskupów i duchowieństwa diecezji wileńskiej, oraz wykaz kościołów, klasztorów, szkół i zakładów dobroczynnych i społecznych [The Bishopric of Vilnius: From Foundation to Present days, Containing the Works of Bishops and Priests of the Diocese of Vilnius, the List of Churches, Convents, Schools, Charity and Social Organizations]. Wilno: J. Zawadzki, 1912.

Республика Беларусь. Энциклопедия [The History of Belarus. Textbook for Universities, Colleges, Lyceums, Gymnasiums and Schools]. Vol. 6 Пейзаж – Снегирёв [Design – Snegirev]. Минск: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2008.

Пракаповіч, Ігар М. Паставы. Гістарычная хроніка горада [Postavy. The Chronicle of the City]. Мінск: Кнігазбор, 2007.

Пракаповіч, Ігар М. Чароўны край – Пастаўшчына. Краязнаўчыя артыкулы [Amazing Place – the District of Postavy. Ethnographic Articles]. Мінск: Мінск, 2008.

Skarbek, Jan. “Organizacja parafialna w diecezji wileńskiej w latach 1772/3–1914.” [The Structure of Parishes of the Diocese of Vilnius in 1772/3–1914]. In Studia Teologiczne [Theological Studies]. Vol. 5–6. Białystok, Drohiczyn, Łomża: Kuria Arcybiskupa w Białymstoku, 1987–1988.

Słownik geograficzny [Geographical Dictionary], edited by Bronisław Chlebowski. Vol. XV part 2. Warszawa: Wiek, 1902.

Zoła, Antoni. Melodyka ludowych śpiewów religijnych w Polsce [The Melodic Structure of Religious Songs in Poland]. Lublin: Polihymnia, 2003.

Opublikowane
2019-12-06
Dział
Artykuły