Percepcja rodzinnych relacji jako czynnik kształtowania się tożsamości u dzieci wychowywanych w rodzinach zastępczych

Abstrakt

W artykule zostały zaprezentowane czynniki wpływu systemu stosunków rodzinnych na kształtowanie się tożsamości dziecka w rodzinie zastępczej. Badania były prowadzone wrodzinach zastępczych na Ukrainie w latach 2005-2014. Wyniki wskazują, że trudności kształtowania się tożsamości dziecka związane są z jego przejściem z jednego środowiska rodzinnego do innego, jednak mogą być poprawne, pod warunkiem zachowania funkcji integrującej znaczącego dorosłego. Przeprowadzone przez nas badania potwierdzają, że proces dostosowania się przez dzieci adoptowane do systemu relacji rodzinnych ulega zmianom percepcyjnym, zwłaszcza w sytuacjach dotyczących samouświadomienia własnej tożsamości narodowej, przynależności do środowiska lokalnego oraz miejsca zamieszkania. W trakcie badań stwierdzono, że percepcja przez dzieci adoptowane sytuacji socjalnej i ich rozwoju jest odmienna niż w grupie kontrolnej. System relacji rodzinnych jest postrzegany przez dzieci adoptowane jako hierarchiczny i surowy. Przy przejściu do rodziny zastępczej dziecko napotyka wielkie trudności w pojmowaniu skomplikowanych zależności rodzinnych, które traktuje jako chaotyczne, z tendencją do powrócenia do poprzedniego, znanego już mu systemu.