Teologia communio według kard. Josepha Ratzingera (Benedykta XVI) i pytanie o urzędy/posługi w polskim duszpasterstwie parafialnym

  • Krzysztof Porosło Uniwersytet Nawarry w Pampelunie
Słowa kluczowe: kard. Joseph Ratzinger; Benedykt XVI; communio; eklezjologia communio; Kościół; urzędy; posługi; aktywne uczestnictwo (participatio actuosa); kapłaństwo powszechne

Abstrakt

Kardynał Joseph Ratzinger, rozwijając tzw. tzw. communio-eklezjologię (Communio-Ekklesiologie), wskazywał, że „Kościół nie powinien mówić głównie o sobie, lecz o Bogu”. Mając w perspektywie to założenie metodologiczne, będziemy chcieli w niniejszym artykule wydobyć z licznych pism kard. Josepha Ratzingera, obecnie papieża-seniora Benedykta XVI, istotę jego nauczania o Kościele jako communio oraz zobaczyć, jakie znaczenie ma ten obraz Kościoła dla duszpasterskiej praxis, szczególnie w kontekście posług i uczestnictwa świeckich w liturgii, zwłaszcza w polskiej rzeczywistości duszpasterskiej. Pierwsza część artykułu ukazuje fundamenty nauczania Ratzingera o Kościele rozumianym jako communio. W drugim punkcie możemy zobaczyć, poprzez jakie zadania/posługi świeccy uczestniczą w jednym kapłaństwie Chrystusa, aby w punkcie trzecim została ukazana Ratzingerowska krytyka praktycystycznego rozumienia aktywnego uczestnictwa (participatio actuosa) świeckich w liturgii. W ostatnim punkcie zostały wydobyte wnioski dla kształtowania i rozumienia posług w konkretnym duszpasterstwie parafialnym, gdzie istotne są słowa zapisane przez samego Ratzingera: „Należyte wychowanie do liturgii powinno polegać nie na uczeniu się czynności zewnętrznych i ćwiczeniu się do nich, lecz na włączaniu się w konstytutywną dla liturgii istotę actio, czyli w przemieniającą moc Boga, która przez pośrednictwo akcji liturgicznej pragnie przemieniać nas samych i świat”. Tam, gdzie praktycyzm staje się ważniejszy od teologii, tam Kościół rozumiany jako wspólnota zbawienia staje się co najwyżej instytucją z bogatą ofertą usług religijnych.

Bibliografia

Benedykt XVI/Ratzinger J.: Jezus z Nazaretu. Tł. W. Szymona. T. 2: Od wjazdu do Jerozolimy do Zmartwychwstania. Kielce: Jedność 2011.

Hamer J.: L’Église est une communion. Paris: Cerf 1962.

Jan Paweł II: Adhortacja apostolska Ecclesia in Oceania. Rzym 2010.

Kongregacja Nauki Wiary: List do Biskupów Kościoła katolickiego o niektórych aspektach Kościoła pojętego jako komunia Communionis notio. W: W trosce o pełnię wiary. Dokumenty Kongregacji Nauki Wiary 1966-1994. Red. Z. Zimowski. J. Królikowski. Tarnów: Biblos 1995 s. 390-401.

Ratzinger J.: Czterdzieści lat Konstytucji o liturgii. W: Tenże. Teologia liturgii. Sakramentalne podstawy życia chrześcijańskiego. Tł. W. Szymona. (Opera Omnia XI). Lublin: Wyd. KUL 2012 s. 634-648.

Ratzinger J.: Duch liturgii. W: Tenże. Teologia liturgii. Sakramentalne podstawy życia chrześcijańskiego. Tł. W. Szymona. (Opera Omnia XI). Lublin: Wydawnictwo KUL 2012 s. 23-182.

Ratzinger J.: Eklezjologia II Soboru Watykańskiego. W: Tenże. Kościół – znak wśród narodów. Pisma eklezjologiczne i ekumeniczne. Tł. W. Szymona. (Opera Omnia VIII/1). Lublin: Wydawnictwo KUL 2013 s. 235-257.

Ratzinger J.: Eklezjologia Konstytucji Lumen gentium. W: Tenże. Kościół – znak wśród narodów. Pisma eklezjologiczne i ekumeniczne. Tł. W. Szymona. (Opera Omnia VIII/1). Lublin: Wydawnictwo KUL 2013 s. 527-548.

Ratzinger J.: Eucharystia, komunia i solidarność W: Tenże. Teologia liturgii. Sakramentalne podstawy życia chrześcijańskiego. Tł. W. Szymona. (Opera Omnia XI). Lublin: Wydawnictwo KUL 2012 s. 400-415.

Ratzinger J.: Każdy ma swoje zadanie. Kilka uwag do Instrukcji o niektórych kwestiach dotyczących współpracy wiernych świeckich w ministerialnej posłudze kapłanów (1997). W: Tenże. Głosiciele Słowa i słudzy Waszej radości. Teologia i duchowość sakramentu święceń. Tł. M. Górecka. M. Rodkiewicz. (Opera Omnia XII). Lublin: Wydawnictwo KUL 2012 s. 193-196.

Ratzinger J.: Komunia – wspólnota – misja. O powiązaniu między Eucharystią, wspólnotą (społecznością) i misją w Kościele. W: Tenże. Kościół – znak wśród narodów. Pisma eklezjologiczne i ekumeniczne. Tł. W. Szymona. (Opera Omnia VIII/1). Lublin: Wydawnictwo KUL 2013 s. 283-304.

Ratzinger J.: Kościół i liturgia, W: Tenże. Kościół – znak wśród narodów. Pisma eklezjologiczne i ekumeniczne. Tł. W. Szymona. (Opera Omnia VIII/1). Lublin: Wydawnictwo KUL 2013 s. 143-162.

Ratzinger J.: O istocie kapłaństwa. W: Tenże. Głosiciele Słowa i słudzy Waszej radości. Teologia i duchowość sakramentu święceń. Tł. M. Górecka. M. Rodkiewicz. (Opera Omnia XII). Lublin: Wydawnictwo KUL 2012 s. 33-48.

Ratzinger J. Pastoralne implikacje doktryny o kolegialności biskupów. W: Tenże. Głosiciele Słowa i słudzy Waszej radości. Teologia i duchowość sakramentu święceń. Tł. M. Górecka. M. Rodkiewicz. (Opera Omnia XII). Lublin: Wydawnictwo KUL 2012 s. 218-243.

Ratzinger J.: Prawo społeczności chrześcijańskiej do Eucharystii? „Społeczność chrześcijańska” a powszechność Kościoła. W: Tenże. Kościół – znak wśród narodów. Pisma eklezjologiczne i ekumeniczne. Tł. W. Szymona. (Opera Omnia VIII/1). Lublin: Wyd. KUL 2013 s. 494-510.

Szymik J.: Theologia benedicta. T. 2. Katowice: Wydawnictwo Św. Jacka 2012.

Woźniak R.J.: Różnica i tajemnica. Objawienie jako teologiczne źródło ludzkiej sobości. Poznań: W drodze 2012.

Opublikowane
2019-12-06
Dział
Artykuły