Postawy pamięci europejskiej w perspektywie ekumenicznej

Abstrakt

Pamięć ludzka, zarówno w swym wymiarze indywidualnym jak i zbiorowym, jest czynnikiem determinującym tożsamość, skoro tożsamość definiuje się jako proces czyjejś refleksji nad przeszłością i przyszłością. Tożsamość jest więc rozwijana w permanentnej interpretacji tak jednostek, jak i społeczeństw swej historii i przyszłości. To dlatego sposób, w jaki przeszłość, z przekazem kultury, struktur społecznych, norm i wartości, jest nam dostępna, waży na naszej tożsamości.

Jedną z dróg utrwalania ludzkiej pamięci jest kultura pamięci. Może być ona definiowana jako całość przedsięwzięć, zinstytucjonalizowanych bądź nie, które przyczyniają się do wzmocnienia zarówno zbiorowej, jak i indywidualnej pamięci o przeszłych doświadczeniach, by wykorzystać tę pamięć w planowaniu przyszłości. W świetle tego, jak tożsamość jest definiowana, kultura pamięci musi być odbierana jako silny czynniki procesu kreowania tożsamości.

Artykuł omawia sposób, w jaki kultura pamięci jest rozwijana, aby budować wspólną europejską tożsamość. Uznając dialog za fundamentalny instrument współżycia społeczeństw europejskich, artykuł naświetla koncepcję dialogu sformułowaną przez Światową Radę Kościołów. Ekumeniczna teoria dialogu musi być odbierana jako owoc długoletnich doświadczeń Kościołów chrześcijańskich, żyjących w różnorodnych kontekstach, i jako taka – jako ważne narzędzie interpretacji sposobów odsłaniania się pamięci. Ekumeniczna perspektywa może być pomocna w budowie wspólnej europejskiej kultury pamięci.