Św. Jan Chrzciciel w cieniu św. Benedykta z Nursji. Kartki z dziejów Puchaczowa

  • Tomasz Moskal Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Teologii
Słowa kluczowe: Puchaczów; benedyktyni; heraldyka miejska; św. Jan Chrzciciel

Abstrakt

Puchaczów to nieduża osada położona 5 km od Łęcznej. W 1526 roku król Zygmunt I Stary wyraził zgodę na lokację miasta (prawa zabrane w 1870), pozostającego do pocz. XIXw. pod opieką benedyktynów z Sieciechowa. Parafię erygował biskup krakowski Piotr Tomicki w 1533 roku. Drewniana świątynia z tego czasu spłonęła w czasie pożaru miasta w 1623 roku. Nowa, wybudowana przy wsparciu arcybiskupa lwowskiego Andrzeja Próchnickiego, została konsekrowana w 1633 roku. Pod koniec XVIII wieku podjęto inicjatywę budowy kościoła murowanego, którą zwieńczyła konsekracja w 1786 roku. Na uwagę badaczy dziejów miasta zasługuje herb przedstawiający św. Jana Chrzciciela. Jest on z jednej strony inny, niż znane heraldyczne wyobrażenia tego świętego, z drugiej jest przykładem koegzystencji dwóch świętych w jednej osadzie, uwzględniając patrona właścicieli miasta − benedyktynów, św. Benedykta z Nursji.

Bibliografia

Archidiecezja lubelska 2006, red. P. Nowak, K. A. Bajda, A. Hanc, Lublin 2006.

Archiwum Państwowe w Lublinie i jego oddziały w Chełmie, Kraśniku i Radzyniu Podlaskim. Przewodnik po zasobie archiwalnym, t. 1., red. F. Cieślak, M. Trojanowska, Lublin 1997.

Dyska A., Kościół pobenedyktyński Wniebowzięcia NMP w Puchaczowie, „Roczniki Humanistyczne” 6(1957), z. 4, s. 119-129.

Gębarowicz M., Jan Andrzej Próchnicki (1533-1633), Kraków 1980.

Gołdyn P., Symbolika religijna i kościelna w herbach miast polskich do końca XX wieku, Warszawa 2008.

Gumowski M., Pieczęcie i herby miejscowości województwa lubelskiego, Lublin 1959.

Katalog dokumentów różnej proweniencji: miast, wsi, cechów, parafii, klasztorów i osób prywatnych (1397-1794), opr. M. Trojanowska, Lublin 1998.

Karpacz A., Ikonografia świętego Jana Chrzciciela w małopolskiej heraldyce miejskiej do końca XVIII wieku, w: SIGNA. Studia i szkice z nauk pomocniczych historii, red. A.Marzec, M. Starzyński, Kraków 2014, s. 241-258.

Kowalczyk J., Architektura sakralna między Wisłą a Bugiem w okresie późnego baroku, Dzieje Lubelszczyzny, t. IV, cz. B, Lublin 1992, s. 77-82.

Kracik J., Konsekracje kościołów i ołtarzy w diecezji krakowskiej w XVII-XVIII wieku, NP 61(1984), s. 111-147.

Marecki J., Rotter L., Jak czytać wizerunki świętych. Leksykon atrybutów i symboli hagiograficznych, Kraków 2009.

Muszyńska J., Żydzi w miastach województwa sandomierskiego i lubelskiego w XVIII wieku, Kielce 1998.

Plewako A., Wanag J., Herbarz miast polskich, Warszawa 1994.

Seroka H., Herby miast małopolskich do końca XVIII wieku, Warszawa 2002.

Szafran P., Rozwój średniowiecznej sieci parafialnej w lubelskiem, Lublin 1958.

Szczepaniak J., Spis prepozytów i plebanów diecezji krakowskiej (XVIII w.), Kraków 2008.

Szczepanowicz N., Zwierzęta i rośliny w życiu świętych oraz jako ich atrybuty, Kraków 2007.

Warchoł S., Nazwy miast Lubelszczyzny, Lublin 1964.

Znamierowski A., Herbarz rodowy, Warszawa 2004.

Opublikowane
2019-12-05
Dział
Artykuły