Realizm etyki protestanckiej według Reinholda Niebuhra

  • Sławomir Nowosad Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Teologii
Słowa kluczowe: etyka protestancka; Reinhold Niebuhr; realizm chrześcijański; życie społeczne; grzech

Abstrakt

W XX-wiecznej amerykańskiej etyce protestanckiej, wewnętrznie bardzo zróżnicowanej, ukształtowała się wpływowa koncepcja chrześcijańskiego realizmu, której autorem był Reinhold Niebuhr (zm. 1971). Akcentowała ona konieczność realistycznego spojrzenia zwłaszcza na rzeczywistość społeczną, by uniknąć idealistycznego błędu teologii liberalnej. Oznaczało to m.in. potrzebę uznania ludzkiej grzeszności i jej skutków w różnych wymiarach życia społecznego. Postawa realistyczna zawiera też w sobie wezwanie do odpowiedzialności zarówno wżyciu osobistym, jak i w relacjach społecznych. W kontekście sytuacji międzynarodowej po II wojnie światowej Niebuhr wskazywał również na taką odpowiedzialność Stanów Zjednoczonych za kształtowanie sprawiedliwego i pokojowego ładu w świecie. Koncepcja Niebuhra, choć niekiedy krytykowana, w swoisty sposób odrodziła się w kontekście amerykańskiej sytuacji politycznej po zamachach z 11 września 2001r. Nie tylko prezydenci i politycy, ale także analitycy i komentatorzy polityczni przyznawali się do zależności od myśli Niebuhra. Koncepcja realizmu chrześcijańskiego zawiera też w sobie pewne podobieństwa do niektórych zagadnień z zakresu katolickiej myśli społecznej.

Bibliografia

Crouter R.: Reinhold Niebuhr on Politics, Religion and Christian Faith. New York: OUP 2010.

The Essential Reinhold Niebuhr: Selected Essays and Addresses. Red. R. MacAfee Brown. New Haven: Yale University Press 1987.

Hinze C.F.: The Drama of Social Sin and the (Im)Possibility of Solidarity: Reinhold Niebuhr and Modern Catholic Social Teaching. „Studies in Christian Ethics” 22:2009 nr 4 s. 442-460.

McWilliams W.C.: Reinhold Niebuhr: New Orthodoxy for Old Liberalism. „The American Political Science Review” 56:1962 nr 4 s. 874-885.

Marty M.E.: The Lost Worlds of Reinhold Niebuhr. „The American Scholar” 45:1976 nr 4 s.566-572.

Niebuhr R.: Moral Man and Immoral Society: A Study in Ethics and Politics. New York: Charles Scribner's Sons 1932.

Niebuhr R.: An Interpretation of Christian Ethics. New York–London: Harper and Brothers 1935.

Niebuhr R.: The Nature and Destiny of Man: A Christian Interpretation. T. 1-2. New York: Charles Scribner's Sons 1941-1943.

Niebuhr R.: Man's Nature and His Communities. New York: Charles Scribner's Sons 1965.

Ottati D.F.: The Niebuhrian Legacy and the Idea of Responsibility. „Studies in Christian Ethics” 22:2009 nr 4 s. 399-422.

Reinhold Niebuhr and Contemporary Politics: God and Power. Red. R. Harries, S. Platten. New York: OUP 2010.

Reinhold Niebuhr Revisited: Engagements with an American Original. Red. D.F. Rice. Grand Rapids: Eerdmans 2009.

Ritchie T.L.: A Politics of Pluralism in American Democracy: Reinhold Niebuhr's Christian Realism as a National Resource in a post-9/11 World. „Journal of Ecumenical Studies” 45:2010 nr 3 s. 471-492.

Warren H.A.: Theologians of a New World Order: Reinhold Niebuhr and the Christian Realists 1920-1948. New York–Oxford: OUP 1997.

Opublikowane
2019-12-05
Dział
Artykuły