Ślepa natura czy Projektant? Współczesne próby wyjaśnienia pluralizmu form życia
Abstrakt
Niniejszy artykuł jest próbą przedstawienia współczesnych teorii naukowych mówiących o sposobie powstania wielobarwności form życia na Ziemi wraz z ich oceną teologiczną. Wprzedłożeniu zostały zaprezentowane następujące teorie ewolucji: darwinizm i neodarwinizm; koncepcja stazy; Evolutionary Development oraz Intelligent Design. W toku analiz zostały przybliżone czytelnikowi podstawowe założenia poszczególnych koncepcji przyrodniczych wraz z ich krytyczną oceną zarówno w świetle nauk przyrodniczych jak i z punktu widzenia teologii oraz filozofii chrześcijańskiej. Celem tego artykułu jest ponadto uświadomienie czytelnikowi, że na obecnym etapie badań nad antropogenezą nie ma jednej, niebudzącej większych zastrzeżeń, koncepcji powstania człowieka; a także i to, że wiele współczesnych teorii przyrodniczych budzi poważne zastrzeżenia z teologicznego punktu widzenia.
Bibliografia
Behe M., Darwin's Black Box: The Biochemical Challenge to Evolution, New York 1996.
Behe M., Irreducible Complexity: Obstacle to Darwinian Evolution, w: Debating Design: From Darwin to DNA, red. M. Ruse, W. Dembski, Cambridge 2004, s.352-370.
Bylica P., Naturalizm metodologiczny jako warunek naukowości w kontekście relacji nauki i religii, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria” 13(2004), nr 3(51), s. 163-175.
Chaberek M., Kościół a ewolucja, Siedlce 2012.
Coyne J.A., God in the details, „Nature” 1996, vol. 383.
Darwin K., O powstawaniu gatunków drogą doboru naturalnego czyli o utrzymaniu się doskonalszych ras w walce o byt [On the Origin of Species by means of natural selection, or the preservation of favoured races in the struggle for life], tł. Sz. Dickstein i J. Nusbaum, Warszawa 2001.
Dembski W., The Design Inference: Eliminating Chance through Small Probabilities, Nottingham 2004.
Dembski W., The Design Revolution: Answering the Toughest Questions about Intelligent Design, InterVarsity Press 2004.
Doolitle R.F., A delicate balance, „Boston Review”, luty/marzec 1997.
Eldregde N., Gould S.J., Punctuated equilibria: an alternative to phyletic gradualism, w: Models in Paleobiology, red. T.J.M. Schopf, San Francisco 1972, s. 82-115.
Eldredge N., The Triumph of Evolution, New York 2000.
Flew A., Habermas G.R., My Pilgrimage from Atheism to Theism, w: Philosophia Christi, Winter 2005.
Forrest B., Gross P., Creationism's Trojan Horse: The Wedge of Intelligent Design, Oxford 2004.
Gauger A., Axe D., The Evolutionary Accessibility of New Enzyme Functions, „Bio-complexity” (1)2011, s. 1-17.
Giertych M., Papież o ewolucji, „Opoka w kraju”, 20(41)1996, grudzień.
Gould S.J., The Structure of Evolutionary Theory. The Belknap Press of Harvard University Press, Cambridge−Massachusetts−London 2002.
Hilbert M., Darwinowskie podziały. Papież, kardynał, jezuita i ewoluująca debata nad pochodzeniem, w: Filozoficzne Aspekty Genezy – 2005/2006, t. 2/3.
Hoffman A., Wokół ewolucji, Warszawa 1997.
Hoyle F., Wickramasinghe Ch., Evolution from Space. A Theory Cosmic Creationism, Simon & Schuster 1984.
JanPaweł II, Przemówienie do członków Papieskiej Akademii Nauk z 22 października 1996. Tekst polski w: „L'Osservatore Romano” (1)1997, s. 18-19.
Kosche M., Koncepcje stworzenia człowieka u początku XXI wieku, RTD 5(60)2013, s. 191-204.
Luskin C., Teoria inteligentnego projektu nie wypowiada religijnych twierdzeń o sferze nadnaturalnej, tł. I. Janus, w: Filozoficzne Aspekty Genezy – 2009/2010, t. 6/7.
Miller K.R., Finding Darwin's God: A Scientist's Search for Common Ground Between God and Evolution, New York 1999.
Muller G.B., Newman S.A., Origination of Organismal Form: Beyond the Gene in Developmental and Evolutionary Biology, Cambridge 2003.
Najder J., Teoria przerwanej równowagi – główne założenia i pojęcia, w: Filozoficzne Aspekty Genezy – 2009/2010, t. 6/7.
Orr H.A., Darwin v. intelligent design (again), „Boston Review”, grudzień/styczeń 1996/1997.
Perakh M., Unintelligent Design, New York 2004.
Poe H.L., Mytyk C.R., Od metody naukowej do naturalizmu metodologicznego. Ewolucja idei, w: Filozoficzne Aspekty Genezy – 2011, t. 8.
Sagan D., Kardynał Schönborn a stanowisko Kościoła katolickiego wobec sporu kreacjonizmu z ewolucjonizmem, „Filozofia Nauki” 14(2006), nr 1(53).
Shanks N., God, the Devil, and Darwin: A Critique of Intelligent Design Theory, Oxford 2004.
Schönborn C., Finding Design in Nature, „The New York Times”, 7-July-2005.
Thaxton, A New Design Argument, w: Cosmic Pursuit, 1 March 1998, http:/www.discovery.org/a/137. Polskie tł.: I. Janus, w: Filozoficzne Aspekty Genezy – 2011, t. 8, s. 155, http://www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/index.php?action=tekst&id=207 [data dostępu: 12-08-2014].
Woodward T., Darwin Strikes Back: Defending the Science of Intelligent Design, Michigan 2006, s. 135-152.
Yonekura K., Maki S., Morgan D.G. i in., The Bacterial Flagellar Cap as the Rotary Promoter of Flagellin Self-Assembly, „Science” 2000, vol. 290.
Copyright (c) 2015 Roczniki Teologiczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
