Nauczanie etyki w szkole według założeń zmieniającej się podstawy programowej a etyka zawodowa nauczyciela

  • Paulina Dubiel-Zielińska
Słowa kluczowe: etyka; etyka rozwoju; etyka społecznych konsekwencji; etyka zawodowa; osobowość etyczna; rozwój moralny; wychowanie etyczne

Abstrakt

W ostatnich latach zwiększa się dynamicznie liczba polskich szkół, w których nauczany jest przedmiot „etyka”. Ponieważ rośnie także liczba odbiorców treści etycznych, dlatego pojawia się zapotrzebowanie na umiejętność przekierownia dzieci i młodzieży na zajęcia z religii, a jeśli z jakiegokolwiek powodu nic mogą w nich uczestniczyć, zasadne staje się doprowadzenie ich na lekcje z etyki. Podlegający obowiązkowej edukacji młody człowiek potrzebuje obecnie spójnych narzędzi i elementów do budowy osobistego modelu moralnego. W dokumentach ministerstwa właściwego do spraw oświaty i wychowania zawarte są wiodące treści i cele nauczania etyki w szkole, wyeksponowane na bazie zmian w prawie oświatowym. Szczególnie Podstawa programowa ukazuje wytyczne organizacyjne oraz ideowe dla nauczania etyki na wszystkich etapach edukacyjnych. Zaproponowane treści na zajęcia dotyczą zagadnień etycznych i filozoficznych. Uczniowie mają szansę poznawania prawa moralnego, imperatywu moralnego, prawa naturalnego, dobra moralnego. Propozycja ministerialna nakazuje ćwiczyć umiejętność rozpoznawania wartości i kierowania się sumieniem w życiu oraz rozwiązywania dylematów moralnych w dobie kryzysu moralnego. Warto jednak pamiętać, że etyka jako przedmiot alternatywny dla religii w szkole ma zdecydowanie mniejszą liczbę uczniów. Jest to rezultatem zakorzenienia w tradycji chrześcijańskiej polskiej społeczności edukacyjnej. Popierając lekcje z etyki dla tych. którzy nic zdecydują się na uczestniczenie w wyznaniowych lekcjach religii rzymskokatolickiej, należy dołożyć starań, aby uczniowie nie rezygnowali pochopnie z dotychczasowych lekcji religii. Można to uczynić poprzez podniesienie jakości kształcenia religijnego i kompetencji nauczycieli.

Biogram autora

Paulina Dubiel-Zielińska

Dr Paulina Dubiel-Zielińska – pedagog IV Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika w Rzeszowie

Bibliografia

Gluchman V.: Etyka społecznych konsekwencji. Warszawa: ISMiE „Humanum” 2012.

Gluchman V.: Etika a reflexie morálky. Prešov: FFPU 2008.

Gluchman V.: Úvod do etiky. Wyd. V. Prešov: Wydawnictwo V. Gluchman 2000.

Gluchmanova M., Gluchman V.: Učitelská etika. Prešov: FF PU 2008.

Grzybek G.: Etyka, rozwój, wychowanie. Bielsko-Biała: ATH 2007.

Grzybek G.: Etyczne podstawy pracy socjalnej. Świadomość moralna, norma etyczna oraz wytyczne dla pracownika socjalnego i pedagoga społecznego. Bielsko-Biała: ATH 2007.

Grzybek G.: Etyka rozwoju a wychowanie. Rzeszów: UR 2010.

Grzybek G.: Godność osoby, godność w starości. W: Svet seniora - senior vo svete. Red. B. Balogova. Presov: FFPU 2008 s. 61-67.

Klim-Klimaszewska A.: Wychowanie etyczne. W: Encyklopedia filozofii wychowania. Red. S. Jedynak, J. Kojkoł. Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza „Branta” 2009 s. 335.

Kodeks Etyki Nauczycielskiej. Warszawa: Polskie Towarzystwo Nauczycieli 1997. http://admzsg.edu.pl/zzyciaszkoly/wp-content/uploads/2007/06/kodeks-etykinauczy-cielskiej.pdf (dostęp: 28 VII 2013).

Platková Olejárová G.: O profesijnej etike vysokoškolských učitel’ov cez optiku princípov a noriem v etickom kódexe. W: Profesijná etika - minulost’ a prítomnos’. Red. V. Gluchman. Presov: FFPU 2012 s. 151-168.

Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół, załącznik nr 2 - Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych, I etap edukacyjny - klasy I-III, edukacja wczesnoszkolna. Etyka. http://bip.men.gov.pl/men_bip/akty_prawne/rozporządzenie_20081223_zal_2.pdf (dostęp: 01.07.2013).

Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół, załącznik nr 2 - Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych, II etap edukacyjny - klasy IV-VI. Etyka, http://bip.men.gov.pl/men_bip/akty_prawne/rozporządzenie_20081223_zal_2.pdf. (dostęp: 01.07.2013).

Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół, załącznik nr 4 - Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla gimnazjów i szkól ponadgimnazjalnych, których ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego. Etyka - III etap edukacyjny, http://bip.men. gov.pl/men_bip/akty_prawne/rozporządzenie_20081223_zal_4.pdf (dostęp: 01.07.2013).

Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół, załącznik nr 4 - Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych, których ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego. Etyka - IV etap edukacyjny - tylko zakres podstawowy, http://bip.men.gov.pl/men_bip/akty_prawne/rozporządzenie_20081223_zal_4.pdf. (dostęp: 01.07.2013).

Rusiecki M.: Karta odpowiedzialności i obowiązków nauczyciela. „Wychowawca” 10(142):2004 s. 7-11.

Woźniak O.: Jak pielęgnować młodego geniusza „Ja - My - Oni. Poradnik psychologiczny POLITYKI" 2010 t. 6 s. 42.

Zimbardo P. G., Johnson R.L., McCann V.: Psychologia. Kluczowe koncepcje. T. 1. Warszawa: PWN 2010.

Opublikowane
2019-12-05
Dział
Artykuły