Love of Enemies: A Smart Strategy or Something More?

Christopher Owczarek

Christopher Owczarek Tangaza University College in Nairobi

Słowa kluczowe: miłość nieprzyjaciół; miłować nieprzyjaciół; nieprzyjaciel; miłosierdzie

Abstrakt

Miłość nieprzyjaciół: inteligenta strategia czy coś więcej

Któż z nas, którzy prawdziwie chcemy dorastać do wyzwań Ewangelii, nic czuł się nieswojo w kontekście słów Jezusa dotyczących miłości nieprzyjaciół? Słowa te mają szczególnie silny emocjonalny wydźwięk, gdy jest nam łatwo wskazać konkretnego nieprzyjaciela, bezwzględnego i bezkarnego w swych poczynaniach, jak tego często doświadczamy. W takich wypadkach, akceptacja i praktyczne zastosowanie się do słów Jezusa staje się prawdziwym wyzwaniem: „Lecz powiadam wam, którzy słuchacie: Miłujcie waszych nieprzyjaciół; dobrze czyńcie tym, którzy was nienawidzą; błogosławcie tym, którzy was przeklinają, i módlcie się za tych, którzy was oczerniają. Jeśli cię kto uderzy w [jeden] policzek, nadstaw mu i drugi! Jeśli bierze ci płaszcz, nie broń mu i szaty! Daj każdemu, kto cię prosi, a nic dopominaj się zwrotu od tego, który bierze twoje. Jak chcecie, żeby ludzie wam czynili, podobnie wy im czyńcie! Jeśli bowiem miłujecie tych tylko, którzy was miłują, jakaż za to dla was wdzięczność? Przecież i grzesznicy miłość okazują tym, którzy ich miłują. I jeśli dobrze czynicie tym tylko, którzy wam dobrze czynią, jaka za to dla was wdzięczność? I grzesznicy to samo czynią. Jeśli pożyczek udzielacie tym, od których spodziewacie się zwrotu, jakaż za to dla was wdzięczność? I grzesznicy grzesznikom pożyczają, żeby tyleż samo otrzymać. Wy natomiast miłujcie waszych nieprzyjaciół, czyńcie dobrze i pożyczajcie, niczego się za to nie spodziewając. A wasza nagroda będzie wielka, i będziecie synami Najwyższego; ponieważ On jest dobry dla niewdzięcznych i złych. Bądźcie miłosierni, jak Ojciec wasz jest miłosierny” (Łk 6:27-36).

Bibliografia

Bauer W.,Arndt W.F., Gingrich F.W.,Danker F.W.:A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature, Chicago 19792.

Becker J.: “Feidesliebe-Nächstenliebe-Bruderliebe”, in ZEE 25 (1981) 5-18.

Betz H.D.: The Sermon on the Mount. A Commentary on the Sermon on the Mount including the Sermon on the Plain (Matthew 5:3-7:27 and Luke 6:20-49, ed. by Adela Y. Collins (Hermeneia), Minneapolis: Fortress 1995.

Blass F., Debrunner A.: A Greek Grammar of the New Testament and Other Early Christian Literature, Chicago–London: The University of Chicago Press 1961.

Borgen P.: “The Golden Rule”, in Paul Preaches Circumcission and Pleases Men and Other Essays on Christian Origins, Tronheim: Tapir, 1983, 99-114.

Bovon F.: Das Evangelium nach Lukas. 1. Teilband Lk 1,1 - 9,50 (EKK III/I), Zürich: Benziger /Neukirchener, 1989.

Conzelmann H.: The Theology of St. Luke, London: Faber & Faber 1960.

Craddock F.B.: Luke: Interpretation. A Bible Commentary for Teaching and Preaching, Louisville: John Knox 1990.

Danker F.W.: Luke (Proclamation Commentaries, ed. Gerhard Krodel), Philadelphia: Fortress Press 1987.

Davies W.D.: The Setting of the Sermon on the Mount, Cambridge: Cambridge University 1964.

Dawsey J.M.: The Lukan Voice. Confusion and Irony in the Gospel of Luke, Macon: Mercer 1986.

Dihle A.: Die Goldene Regel: Eine Einfürung in die Geschichte der antiken und frühchristlichen Vulgärethik, Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht 1962.

Dupont J.: “L'appel à imiter Dieu en Mt 5,48 et Lc 6,36”, in J. DUPONT, Études sur les Évangiles Synoptiques. T II (BETL 70-B), Leuven: University Press 1985, 529-550.

Dungan D.: “Jesus and Violence”, in E.P. Sanders (ed.), Jesus, the Gospel and the Church (FS. W.R. Farmer), Macon, Ga.: Mercer University, 1987, 135-162.

Evans C.F.: Saint Luke (TPI New Testament Commentaries), London: SCM 1990.

Fitzmyer J.A.: The Gospel according to Luke (I - IX) (AB 28), Garden City/New York: Doubleday 1981.

Furnish V.P.: The Love Command in the New Testament, Nashville 1972.

Grundmann W.: Das Evangelium nach Lukas (Theologischer Handkommentar zum Neuen Testament. vol. 3.), Berlin: Evangelische Verlagsastalt 1961.

Harvey A.E.: Strenuous Command. The Ethic of Jesus, London–Philadelphia 1990.

Hoffmann P.: “Tradition und Situation. Zur “Verbindlichkeit” des Gebots der Feidesliebe in der Synoptischen Überlieferung und in der gegenwärtigen Friedensdiskussion», in K. Kertelge (ed.), Ethik im Neuen Testament (Questiones Disputatae 103), Freiburg: Herder 1984, 50-118.

Horn F.W.: Glaube und Handeln in der Theologie des Lukas (Göttinger Theologische Arbeiten 26), Göttingen: Vanderhoeck & Ruprecht 1983.

Huber W.: “Feindschaft und Feindesliebe”, in ZEE 26 (1982), 128-158.

Jervell J.: Luke and the People of God, Minneapolis: Augsburg 1984.

Klassen W.: “'Love Your Enemies': Some Reflections on the Current Status of Research, in W. M. Swartley (ed.), The Love of Enemy and Nonretaliation in the New Testament (Studies in Peace and Scripture), Louisville: Westminster/John Knox 1992, 1-31.

Kuhn H.-W.: “Das Liebesgebot Jesu als Tora und als Evangelium: Zur Feindesliebe und zur christlichen und jüdischen Auslegung der Bergpredigt”, in H. Frankemölle and K. Kertelge (eds.), Vom Urchristentum zu Jesus, 194-230.

Lambrecht J.: The Sermon on the Mount. Proclamation and Exhortation (Good News Studies 14), Wilmington/Delaware: Michael Glazier 1985.

Lapide P.: The Sermon on the Mount, Utopia or Program for Action?, Maryknoll, N. Y.: Orbis 1986.

Legasse S.: “Et qui est mon prochain? ”. Étude sur l'objet de l'agape dans le Noveau Testament (Lectio Divina 136), Paris: Editions du Cerf 1989.

Lohfink G.: Jesus and Community: The Social Dimension of Christian Faith. Transl. by J.P. Galvin, Philadelphia: Fortress 1984.

Lührmann D.: “Liebet eure Feinde”, in ZTK 69 (1972) 412-438.

Maddox R.: The Purpose of Luke–Acts, Edinburgh 1982, 1985.

Manson T.W.: The Sayings of Jesus, London: SCM 1949.

Marshall I.W.: The Gospel of Luke. A Commentary on the Greek Text (NIGTC), Granville/Cape Town: Paternoster 1978.

Merklein H.: Die Gottesherrschaft als Handlungsprinzip. Untersuchung zur Ethik Jesu (Forschung zur Bibel), Würzburg: Echter 21981.

Mowery R.L.: “God the Father in Luke-Acts”, in E. Richard (ed.), New Views on Luke and Acts, Collegeville: Liturgical, 1990, 124-132.

Neugebauer F.: “Die dargebotene Wange und Jesu Gebot der Feindesliebe”, in TLZ 12 (1985) 864-875.

Nissen J.: “The Distinctive Character of the New Testament Love Command in Relation to Hellenistic Judaism”, in P. Borgen and S. Giversen (eds.), The New Testament and Hellenistic Judaism, Aarhus: Aarhus University, 1995, 123-150.

Nolland J.: Luke 1 - 9:20. Word Biblical Commentary (vol. 35A), Dallas: Word 1989.

O'Toole R.F.: The Unity of Luke's Theology. An Analysis of Luke - Acts (Good News Studies 9), Wilmington/Delaware: Michael Glazier 1984.

Pareja R.L.: The Motif of Hearing in Luke-Acts: A Study of Its Thematic Configurations. Dissertatio ad Lauream in Facultate S. Theologiae apud Pontificiam Universitatem S. Thomae in Urbe, Roma: PSU A. S. Thoma Aq. 1994.

Pieper R.A.: Wisdom in the Q-Tradition.. The Aphoristic Teaching of Jesus (SNTSMS 61), Cambridge: Cambridge University 1989.

Piper J.: “Love your Enemies”: Jesus' Love Command in the Synoptic Gospels and in the Early Christian Paraenesis. A History of the Tradition and Interpretation of Its Uses (SNTS MS 38), Cambridge: Cambridge University 1979.

Reuter H.-R.: “Liebet eure Freinde! ”, in ZEE 26 (1982) 159-187.

Ricoeur P.: “Exegetical and Theological Considerations on the Golden Rule”, in Figuring the Sacred: Religion, Narrative and Imagination. (Transl. by D. Pallauer; ed. by M. I. Wallace) (1995) 293-302.

Ricoeur P.: “The Golden Rule: Exegetical and Theological Perplexities”, in NTS 36 (1990), 392-397.

Riesenfeld H.: “Sons of God and Ecclesia: An Intertestamental Analysis”, in V. Mcinnes (ed.), Renewing the Judeo-Christian Wellsprings, New York: Crossroad 1987, 89-104.

Rossé G.: Il Vangelo di Luca. Commento esegetico e teologico, Roma: Città Nuova 1992.

Sakenfeld K.: Faithfulness in Action. Loyalty in Biblical Perspective (Overtures to Biblical Theology 16), Philadelphia: Fortress 1985.

Schottroff L.: “Gewaltverziecht und Feindesliebe in der urchristlichen Jesustradition”, in G. Strecker (ed.), Jesus Christus in Historie und Theologie, (FS. H. Conzelmann), Tübingen: J.C.B. Mohr [Paul Siebeck] 1975, 197-221.

Schrage W.: The Ethics of the New Testament. Transl. by D. Green, Philadelphia: Fortress 1988.

Schürmann H.: Il Vangelo di Luca. Prima parte 1,1 - 9,50, Brescia: Paideia 1983.

Schweizer E.: The Good News according to Luke, London: SPCK 1984.

Seider J.W.: “Proportional Analogy in the Gospel Parables”, in NTS 31 (1985) 1-23.

Seitz O.J.F.: “Love Your Enemies”, in NTS 16 (1969-70) 39-54.

Stein R.H.: The Method and Message of Jesus' Teaching. Revised Edition, Louisville: Westminster/John Knox 1994.

Strathmann H.: “lao,n in the LXX”, in G.Kittel – G. Friedrich (ed.), Theological Dictionary of the New Testament, IV, Grand Rapids 1964-1976, 32-37.

Strecker G.: “Compliance - Love of One's Enemy - The Golden Rule”, in Austr.Bib.Rev. 29 (1981) 38-46.

Id., “Gottes- und Menschenliebe in Neuen Testament”, in G.F. Hawthorne & O. Betz (eds.), Tradition and Interpretation in the New Testament (Essays in Honor of E.Earle Ellis for His 60th Birthday), Grand Rapids: Eerdmans, 1987, 53-63.

Tannehill R.C.: “The `Focal Instance' as a Form of the New Testament Speech: A Study of Matthew 5:39b-42”, in JRel 50 (1970) 372-385.

Topel L.J.: “The Christian Ethics of the Lukan Sermon”, in R.J. Daly (ed.), Christian Biblical Ethics. From Biblical Revelation to Contemporary Christian Praxis: Method and Content, New York/Ramsey: Paulist, 1984, 179-199.

van Unnik W.C.: “Die Motivierung der Feindesliebe in Lukas 6:32-35”, in NovT 8 (1966) 284-300.

Vögtle von, A.: “Ein ‚unablässiger Stachel'”, in H. Merklein (ed.), Neues Testament und Ethik, (FS. H. Schürmann), Freiburg: Herder 1989, 53-70.

Westermann C.: Blessing in the Bible and in the Life of the Church (Overtures to Biblical Theology 3), Philadelphia: Fortress 1978 (German original, 1968).

Wiefel W.: Das Evangelium nach Lukas, Berlin: Evangelische Verlagsanstalt 1988.

Wink W.: “Neither Passivity nor Violence: Jesus' Third Way (Matt. 5:38-42 par.)”, in W. M. Swartley (ed.), The Love of Enemy and Nonretaliation in the New Testament, (Studies in Peace and Scripture), Louisville: Westminster/John Knox 1992, 102-125.

Zeller D.: Die weisheitlichen Mahnsprüche bei den Synoptikern (FB 17), Würzburg: Echter 1977.