Idolatria kapitalizmu w perspektywie teologii luterańskiej
Abstrakt
Jednym z bardziej rozpowszechnionych w społeczeństwie przekonań socjologicznych jest teza Maxa Webera o genetycznym związku między protestantyzmem i kapitalizmem. Jej rozpowszechnienie prowadzi niekiedy do fałszywych sądów. Za takie uproszczenie można uznać opinię, że za wyłonienie się kapitalistycznego porządku społecznego odpowiada teologia Lutra. Artykuł dąży do wyjaśnienia twierdzenia, że Marcina Lutra nie można uznać za inspiratora kapitalizmu, pokazuje również, jakie są najważniejsze teologiczne obszary, w których reformator przedstawia swoją myśl dotyczącą porządku ekonomicznego. W tle tego głównego celu opracowanie pokrótce przedstawia zarys szczególnego poglądu, szeroko rozpowszechnionego w różnych koncepcjach dotyczących kapitalizmu i rozważających go w perspektywie religijnej. Prezentuje dwa ujęcia, które należą do najbardziej znanych przykładów takiego myślenia: pojmowanie kapitalizmu jako religii Waltera Benjamina oraz ustalanie współzależności między kapitalizmem a protestantyzmem Maxa Webera.
Bibliografia
Benjamin Walter, Kapitalismus als Religion, w: Kapitalismus als Religion, red. Dirk Baecker, Berlin: Kulturverlag Kadmos 2003, s. 15-18.
Böhm Gebhard, Der Mammon klebt der Natur an bis in die Grube, „Deutsches Pfarrerblatt” 2017, Nr. 6.
Duży Katechizm, w: Księgi Wyznaniowe Kościoła Luterańskiego, Bielsko-Biała: Ośrodek Wydawniczy „Augustana” 1999.
Hansen Guillermo, A Lutheran Approach to Money, Religion and Debt, w: Global Perspectives on Reformation: Interactions Between Theology, Politics and Economics, red. Anne Burghardt, Simone Sinn, Leipzig: Evangelische Verlalgsanstalt 2016, s. 69-84.
Löwy Michael, Capitalism as Religion: Walter Benjamin and Max Weber, „Historical Materialism” 17 (2009), s. 60-73.
Löwy Michael, Sayre Robert, Romanticism Against the Tide of Modernity, London–Durham: Duke University Press 2001.
Luter Marcin, Do chrześcijańskiej szlachty niemieckiego narodu o ulepszeniu chrześcijańskiego stanu, „Z problemów reformacji”, t. 6, Bielsko-Biała: Ośrodek Wydawniczy „Augustana” 1994.
Luther Martin, Ein Sermon von ehelichen Stand, w: Vom ehelichen Leben und andere Schriften über die Ehe, red. Dagmar Lorenz, Stuttgart: Reclam Verlag 1997.
Mark Isaacs, Centennial Rumination on Max Weber’s the Protestant Ethic and the Spirit of Capitalism, Boca Raton: Dissertation.com 2006.
Munro John H., The Weber Thesis Revisited – and Revindicated? „Revue belge de philologie et d’histoire” 51 (1973), fasc. 2, s. 381-391.
Nietzsche Friedrich, Radosna wiedza, tłum. Małgorzata Łukasiewicz, Gdańsk: Wydawnictwo: słowo/ obraz terytoria 2008.
Taylor Charles, Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej, Warszawa: Wydawnictwo PWN 2012.
Weber Max, Etyka protestancka a duch kapitalizmu, tłum. Jan Miziński, Lublin: Wydawnictwo Test 1994.
Copyright (c) 2019 Roczniki Teologiczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
