Schulpastoral im Lernprozess. „Eine Standortbestimmung“

Udo Fr. Schmälzle

Udo Fr. Schmälzle Uniwersytet w Münster

Słowa kluczowe: szkoła; uczniowie; duszpasterstwo szkolne; wielokulturowość

Abstrakt

Duszpasterstwo szkolne w procesie kształtowania. „Określenie aktualnego stanu”

Od czasu zakończenia w 1976 r. Synodu w Würzburgu istnieje w Niemczech wypracowana koncepcja obecności Kościoła w środowisku szkolnym. Ostatnie przypadki krwawych zamachów oraz wyniki najnowszych badań uczniów PISA skłoniły autora artykułu do refleksji na temat stanu duszpasterstwa szkolnego w Niemczech. Poszukuje on odpowiedzi na pytanie: jak odnowić i rozwinąć duszpasterstwo szkolne, aby było zdolne odpowiedzieć na wyzwania obecnego czasu, a zwłaszcza odpowiedzieć na pojawiającą się w szkole przemoc. Jedną z propozycji jest wdrożenie w środowisku szkolnym procesu uspołecznienia uczniów – „wcielenie w solidarność”. Cel ten wymaga wypracowania nowych projektów na styku Kościoła i szkoły. Projekty te wymagają zaangażowania nie tylko księży i katechetów, lecz także nauczycieli i rodziców świadomych swych zobowiązań wypływających z kapłaństwa wspólnego wiernych. Nie wystarczą tu stare schematy pastoralne, lecz należy otworzyć się na nowe pomysły i natchnienia Ducha Świętego. Chodzi o ekumeniczne poradnictwo i doradztwo zawodowe, pozalekcyjne zajęcia edukacyjne i rekreacyjne, religijno-duchowe przerwy w codziennej rutynie szkolnej oraz o tworzenie różnych powiązań szkoły ze środowiskiem. W pluralistycznym społeczeństwie trzeba pokazać uczniom, jak wydobywać dobro z własnych źródeł religijnych lub pozareligijnych. Żeby wcielić w życie biblijną opcję na rzecz ubogich i wykluczonych potrzeba tworzyć w środowisku szkolnym grupy celowe, które szanując wielokulturowość współczesnego społeczeństwa, rozwijałyby różne formy wspólnotowego działania uczniów.

Bibliografia

Dam Harmjan, Spenn Mattias (Hrsg.): Evangelische Schulseelsorge. Hintergründe Erfahrungen Konzeptionen. Münster: Comenius-Institut 2007.

Demmelhuber Helmut: Ein Blick über den Nachbarzaun. Katholische Schulpastoral in der Diözese Rottenburg-Stuttgart. Harmjan Dam, Mattias Spenn (Hrsg.). Evangelische Schulseelsorge. Hintergründe Erfahrungen Konzeptionen. Münster: Comenius-Institut 2007 S.43-50.

Demmelhuber Helmut: Schulpastoral an beruflichen Schulen in der Diözese Rottenburg-Stuttgart. In: Albert Biesinger, Joachim Schmidt (Hrsg.). Schulpastoral an beruflichen Schulen. Tübingen: Books on Demand 2006 S.140-142.

Fuchs Ottmar: Die Identität der Schulpastoral im Spannungsfeld von staatlicher Bildung, kirchlicher Mission und solidarischer Gesellschaft. In: Albert Biesinger, Joachim Schmidt (Hrsg.). Schulpastoral an beruflichen Schulen. Tübingen: Books on Demand 2006 S. 10-30.

Kuld Lothar, Gönnheimer Stefan: Compassion – Sozialverpflichtetes Lernen und Handeln. Stuttgart 2000.

Sekretariat der Deutschen Bischofskonferenz (Hrsg.). Bildung in Freiheit und Verantwortung – Erklärung zu Fragen der Bildungspolitik. Bonn 1993.

Kumher Ulrich: Schulpastoral und religiöse Pluralität. Ein Konzeptentwurf für die Auseinandersetzung mit religiöser Pluralität. Würzburg: Echter Verlag 2008.

Sekretariat der Deutschen Bischofskonferenz (Hrsg.). Der Religionsunterricht vor neuen Herausforderungen. Bonn 2005.

Sekretariat der Deutschen Bischofskonferenz (Hrsg.). Schulpastoral – der Dienst der Kirche an den Menschen im Handlungsfeld Schule. Bonn 1996.

Schmälzle Udo Fr.: Schüler. Lehrer. Eltern. Wie wirksam ist die Kooperation? Opladen: VS Verlag für Sozialwissenschaften 1987.

Schmälzle Udo Fr.: Theologische Grundlagen für den Dienst von Christinnen und Christen in der Schule. (Studieneinheit VI der Fort- und Weiterbildung Schulpastoral. Kirchliche Arbeitsstelle für Fernstudien. „Theologie im Fernkurs“). Würzburg 2000.

Schmälzle Udo Fr.: „Was hat das mit Religion zu tun?“. Zum Profil der Schulpastoral in der pluralisierten Gesellschaft. „Lebendige Seelsorge“ 58 (2007) S. 279-290.

Schmälzle Udo Fr. (in Zusammenarbeit mit St. Schürmeyer, T.Gunnemann, M. Therre, A. Honnacker): Menschen, die sich halten – Netze, die sie tragen. Analysen zu Projekten der Caritas im lokalen Lebensraum. Münster: LIT-Verlag 22009.

Schmitz Stefan: Schulpastoral kontrovers. Ein kritischer Blick auf ungeklärte Verhältnisse zwischen Religionsunterricht, Schulseelsorge und Gemeindepastoral. Münster: LIT-Verlag 2006.

Schmitz Stefan: Was macht die Kirche in der Schule? Religionsunterricht und Schulpastoral 30 Jahre nach dem Würzburger Synodenbeschluss. Münster: LIT-Verlag 2004.

Weißenberger Clemens: Schulseelsorge und Schulpastoral. „Wege zum Menschen“ 59/3 (2007) S. 235-250.