Likwidacja Małych Seminariów Duchownych w Polsce prowadzonych przez Towarzystwo św. Franciszka Salezego
Abstrakt
Małe Seminaria Duchowne - były to męskie szkoły średnie o profilu humanistycznym z internatami i miały za cel przygotować do matury kandydatów do kapłaństwa. Na ziemiach polskich salezjanie od początku prowadzili szkoły zawodowe, średnie, a w tym także niższe seminaria w: Daszawie koło Stryja, Lądzie nad Wartą, Pogrzebieniu, Jaciążku koło Makowa Mazowieckiego, Reginowie koło Baranowicz. Te instytucje dydaktyczno-wychowawcze zostały zlikwidowane podczas okupacji niemieckiej i sowieckiej.
W nowej powojennej rzeczywistości działalność wznowiło tylko małe seminarium w Lądzie. Salezjanie uruchomili niższe seminarium w Marszałkach koło Kępna, a na Ziemiach Zachodnich i Północnych we Fromborku i Środzie Śląskiej. Po zlikwidowaniu gimnazjów zakonnych (1948-1949) przez władze komunistyczne, salezjanie zapewnili chłopcom ciągłość nauki przez prowadzenie prywatnych małych seminariów w: Sokołowie Podlaskim, Twardogórze, Oświęcimiu i Różanymstoku koło Dąbrowy Białostockiej. Instytucje te zostały brutalnie zlikwidowane w roku 1952 i 1954. Przy tej okazji władze komunistyczne zabrały budynki z wyposażeniem (poza Lądem), a salezjanów eksmitowali z ich własności.
Podczas krótkotrwałej tzw. odwilży październikowej nowe władze komunistyczne w 1957 r. pozwoliły salezjanom otworzyć dwa małe seminaria, ale bez uprawnień szkół publicznych. Do lipca 1962 r. funkcjonowały te instytucje: w Sokołowie Podlaskim z filią w Czerwińsku i w Kopcu koło Częstochowy.
Bibliografia
Pirożyński M., Małe Seminaria Duchowne w Polsce, Warszawa 1932.
Styrna S., Zgromadzenie Salezjańskie w Polsce w poszukiwaniu odpowiedzi na potrzeby wychowawcze i duszpasterskie w latach 1898-1974, w; 75 lat działalności salezjanów w Polsce. Księga Pamiątkowa, red. R. Popowski, S. Wilk, M. Lewko, Łódź-Kraków 1974, s. 11-36.
Świda A., Towarzystwo Salezjańskie. Rys historyczny, Kraków 1984.
Żurek W., Salezjańskie szkolnictwo ponadpodstawowe w Polsce 1900-1963. Ustrój i organizacja, Lublin 1996.
Wirth M., Da don Bosco ai nostri giorni. Tra storia e nuove sfide (1815-2000), Roma 2000.
Pietrzykowski J., Salezjanie w Polsce 1945-1989, Warszawa 2007.
Zamiatała D., Zakony męskie w polityce władz komunistycznych w Polsce w latach 1945-1989, t. 1. Problematyka organizacyjno-pastoralna, Kielce 2009.
Copyright (c) 2014 Roczniki Teologiczne
![Creative Commons License](http://i.creativecommons.org/l/by-nc-nd/4.0/88x31.png)
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.