Śmierć samobójcza – praca socjalna z rodziną w żałobie
Abstrakt
Samobójstwo – wołanie o pomoc, krzyk rozpaczy, niezrozumienie, szok i pytanie: Dlaczego? Dlaczego nie chciał żyć, dlaczego nie prosił o pomoc, dlaczego nic nie zauważyliśmy? Śmierć samobójcza jest zawsze wielkim szokiem dla rodziny, znajomych i najbliższego środowiska; aktem niezrozumienia przyczyn i powodów odebrania sobie życia. Słysząc o samobójstwach, najczęściej zatrzymujemy się nad osobami, które odebrały sobie życie, często zapominając o tych, którzy pozostali z tym pytaniem: Dlaczego? W większości przypadków zastanawiamy się nad cierpieniem osoby, która popełniła samobójstwo, nad jej motywacjami i niezrozumiałym dla nas wyborem śmierci, zapominając jednocześnie o tych, którzy zmuszeni zmierzyć się z samobójczą śmiercią osoby bliskiej, walczą ze stratą, żalem i smutkiem. Rodzina pogrążona w żałobie bardzo często nie radzi sobie ze stratą bliskiej osoby, potrzebuje wówczas pomocy z zewnątrz, ponieważ wsparcie najbliższych bądź przyjaciół jest niewystarczające lub nie można na nie liczyć. Często nie wiemy, jak się zachować w obliczu śmierci, jak pomóc ludziom przeżywającym żałobę, aby w sposób spokojny pogodzili się ze stratą i mogli powrócić do życia społecznego i rodzinnego, które bez względu na wszystko, toczy się dalej własnym biegiem. Praca socjalna powinna stać się odpowiedzią na potrzebę pracy z rodziną w żałobie, a zwłaszcza z tą rodziną, na której śmierć miała charakter samobójczy. Artykuł jest próbą ukazania potrzeby pełnego i profesjonalnego przygotowania pracownika do zadań związanych z pomocą rodzinie w trudnych sytuacjach życiowych, zwłaszcza ze wsparciem w obliczu śmierci jednego z jej członków. Czas żałoby powinien być czasem trwania pracownika z klientem, czasem rozmów i profesjonalnych działań mających na celu pomoc w powrocie do normalnego funkcjonowania i nauki życia bez osoby bliskiej. Ale jak żyć, ze świadomością, że najbliższa nam osoba wybrała śmierć?
Bibliografia
Badura-Madej W., Dobrzyńska-Mesterhazy A., Interwencja kryzysowa w przypadku zachowań samobójczych (Crisis Intervention in Suicidal Behaviours), in: W. Badura-Madej (Ed.), Wybrane zagadnienia interwencji kryzysowej: poradnik dla pracowników socjalnych (Secected Topics on Crisis Intervention: Manual For Social Workers), Warsaw: Wydawnictwo Interart 1996, s. 184.
Herbert M., Żałoba w rodzinie. Jak pomóc cierpiącym dzieciom i ich rodzinom (Mourning in Family. How Can we Help Suffering Children and Their Parents), Gdańsk: GWP 2005.
Głaz S. SJ.: Sens życia (Sense of Live), Cracow: WAM 1998.
Hołyst B., Samobójstwo – przypadek czy konieczność (Suicide – an Accident or a Necessity), Warszawa: PWN 1983.
Kriese M., Piętno smutku. Słowa otuchy dla tych, którzy cierpią (A Mark of Sorrow. Hopeful Words for Those who Suffer), Radom: Polwen 2005.
Krysińska K., Żałoba po śmierci samobójczej (Mourning after a Suicidal Death), www.dracus.eu/cmspl/item/227 (dostęp: 4.11.2013).
Kubler-Ross E., Śmierć ostatni etap rozwoju (Death: the Final Stage of Growth), Warsaw: Laurum 2008.
Kubler-Ross E., Rozmowy o śmierci i umieraniu (On Death and Dying), Poznań: Rodzina i Media 1998.
Rochford G., Teoria, koncepcje, odczucia i praktyka, rozważanie kwestii deprywacji w ramach zajęć z zakresu pracy socjalnej (Theory, Concepts, Feelings and Practice, Considering the Issue of Deprivation as a Part of Social Work Classes), in: J. Lishman (Ed.), Podręcznik teorii dla nauczycieli praktyki w pracy socjalnej (Theory for Teachers of Practical Social Work), Warsaw: Wydawnictwo Interart 1996, s. 112.
Siwińska E., Pracownik socjalny w obliczu sytuacji rodziny w żałobie (A Social Worker in the Face of a Mourning Family), in: M. Czechowska-Bieluga, A. Kanios, L. Adamowska (red.), Nowe przestrzenie działania w pracy socjalnej w wymiarze etyczno- prakseologicznym (New Areas for Social Work in Ethical and Practical Dimension), Cracow: Impuls 2010.
Sobkowiak M., Przeciwdziałanie zachowaniom suicydalnym w pracy socjalnej (Preventing Suicidal Behaviours in Social Work), Gorzów Wielkopolski: Publikatornia 2011, www.publikatornia.pl (dostęp: 8.12.2013).
Stukan J., Diagnoza ryzyka samobójstwa (Suicide Risk Diagnosis), Opole: Prometeusz 2008.
Copyright (c) 2014 Roczniki Teologiczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.