Pułkownik Łukasz Ciepliński (1913-1951) jako wzór osobowy w chrześcijańskiej formacji mężczyzn. Studium na podstawie jego grypsów więziennych

Adam Rybicki

doi:10.18290/rt226911.10

Adam Rybicki Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II https://orcid.org/0000-0002-2417-6225

DOI: https://doi.org/10.18290/rt226911.10

Słowa kluczowe: Łukasz Ciepliński, duchowość mężczyzn, wzór osobowy

Abstrakt

Artykuł przedstawia postać polskiego żołnierza, pułkownika Łukasza Cieplińskiego (1913-1951), jako wzór osobowy dla współczesnych mężczyzn. Głównym źródłem, na którym opiera się autor, są grypsy pisane przez Cieplińskiego z celi więziennej, stanowiące niezwykle cenny materiał dokumentujący ostatni okres jego życia. W artykule zostały omówione jego osobowościowe oraz męskie cechy jako polskiego oficera: wewnętrzna integracja, dojrzałość, męstwo, troska o innych. Wskazany jest też jego wielki szacunek wobec wartości rodzinnych, jako męża i ojca, oraz jego religijność oparta na chrześcijańskiej duchowości. Jak wiele wybitnych postaci Kościoła, pułk. Ciepliński w cierpieniu przejawiał niezwykły wzrost cnót teologalnych (wiary, nadziei i miłości), a także zjednoczenie z Chrystusem i gotowość do śmierci męczeńskiej.

Bibliografia

Baron, Arkadiusz, ks. Świętość a ideały człowieka. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2013.

Bly, Robert. Żelazny Jan. Rzecz o mężczyznach, tłum. Jacek Tittenbrun. Poznań: Wydawnictwo „Rebis”, 1993.

Brzęk, Gabriel „Dewajtis”. Wierny przysiędze. O Łukaszu Cieplińskim „Pługu” – komendancie IV Komendy Głównej WiN. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1991.

Chlewiński, Zdzisław. Dojrzałość: osobowość, sumienie, religijność. Poznań: Wydawnictwo „W drodze”, 1991.

Chmielewski, Marek. Metodologiczne problemy posoborowej teologii duchowości katolickiej. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2001.

Chojnacki, Mieczysław. „Zbrodnia”. Polska Zbrojna 2021, nr okazyjny: 2.

De la Potterie, Ignace SJ. Męka Jezusa Chrystusa według Ewangelii Jana, tłum. Tadeusz Kukułka. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2006.

Jacyna, Jan. O powinnościach i prawach uczniów Korpusu Kadetów. Warszawa: [b.w.], 1920.

Jakimek-Zapart, Elżbieta. Nie mogłem inaczej żyć… Grypsy Łukasza Cieplińskiego z celi śmierci. Kraków: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego „Societas Vistulana”, 2008.

Jakimek-Zapart, Elżbieta. Sny wstaną… Grypsy Łukasza Cieplińskiego z celi śmierci. Warszawa: Wydawnictwo IPN, 2020.

Kafel, Salezy, red. Antologia mistyków franciszkańskich, t. 4. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Teologii Katolickiej, 1991.

Kluz, Stanisław. W potrzasku dziejowym. WiN na szlaku AK. Rozważania i dokumentacja. Londyn: Wydawnictwo „Veritas”, 1976.

Kołakowski, Andrzej. „Koncepcja wychowania obywatelskiego Fryderyka Wilhelma Foerstera w kontekście katolickiej etyki społecznej”. Pedagogika 27 (2018), 2: 75-88.

Krakowiak, Czesław. „Męczennicy. II. Kult od starożytności do Soboru Watykańskiego II”. W Encyklopedia katolicka, red. Eugeniusz Ziemann, t. 12, 680-682. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2008.

Kurtyka, Janusz. „Słowo wstępne”. W Elżbieta Jakimek-Zapart, Nie mogłem inaczej żyć… Grypsy Łukasza Cieplińskiego z celi śmierci, 4-5. Kraków: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego „Societas Vistulana”, 2008.

Lejeune, Philippe. „Drogi zeszycie…”, „drogi ekranie…”. O dziennikach osobistych, tłum. Agnieszka Karpowicz, Magda Rodak, Paweł Rodak, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2010.

Lisowski, Witold. „Polskie Korpusy Kadetów w latach 1981-1939”. Rozprawy z Dziejów Oświaty 22 (1979): 83-109.

Maj, Józef Roman. Polska zwycięży. Rzecz o Łukaszu Cieplińskim. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury, 2015.

Martini, Carlo Maria. Męka Jezusa Chrystusa według czterech Ewangelii: medytacje, tłum. Seweryn Wąsik, Fabian Błaszkiewicz. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2003.

Napiórkowski, Stanisław Celestyn OFMConv, ks. Teofil Siudy i Krzysztof Kowalik SDB, red. Duch Święty a Maryja. Materiały z sympozjum zorganizowanego przez Katedrę Mariologii KUL oraz Oddział PTT w Częstochowie, Częstochowa, 22-23 maja 1998 roku. Częstochowa: Polskie Towarzystwo Mariologiczne, 1999.

Ossowska, Maria. Etos rycerski i jego odmiany. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1986.

Pable, Martin. Tajemnice męskiej duszy, tłum. Jacek Partyka. Kraków: Wydawnictwo eSPe, 2009.

Rybicki, Adam. Wąż i gołębica. Męska osobowość a męska duchowość. Lublin: „Gaudium”, 2011.

Słotwińska, Helena. „Biblijne wzory osobowe w katechezie”. Roczniki Liturgiczno-Homiletyczne 1 (2010), 2(57): 241-256.

Stogowski, Andrzej. „Filozofia życia w «trzecim wieku». Poszukiwanie mądrości starzenia się”. W Pozytywna starość, red. Katarzyna Wieczorowska-Tobis, Dorota Talarska, 66-75. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, 2010.

Ubertino z Casale. „Drzewo życia Jezusa ukrzyżowanego”. W Antologia mistyków franciszkańskich, red. Salezy Kafel, t. 4, Warszawa: Wydawnictwo Teologii Katolickiej, 1991.

Warzeszak, Józef. „Maryja a Duch Święty w ujęciu teologów średniowiecznych (VIII-XV w.)”. W Duch Święty a Maryja. Materiały z sympozjum zorganizowanego przez Katedrę Mariologii KUL oraz Oddział PTT w Częstochowie, Częstochowa, 22-23 maja 1998 roku, red. Stanisław Celestyn Napiórkowski OFMConv, ks. Teofil Siudy, Krzysztof Kowalik SDB, 67-106. Częstochowa: Polskie Towarzystwo Mariologiczne, 1999.

W hołdzie Pułkownikowi Łukaszowi Cieplińskiemu, Członkom IV Zarządu Głównego Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, Żołnierzom Wyklętym [b.red.]. Rzeszów: Stowarzyszenie Komitet Społeczny Budowy Pomnika płk. Łukasza Cieplińskiego, 2013.

Zator-Przytocki, Józef. Pamiętniki. Wrocław: Inicjatywa Wydawnicza „Aspekt”, 1987.