Urząd kościelny jako służba Ewangelii. Od reformacyjnego postulatu do ekumenicznego konsensusu
Abstrakt
Relacja urzędu kościelnego i Ewangelii jest kluczowym problemem w relacjach ekumenicznych, zwłaszcza z Kościołami poreformacyjnymi. Reformacyjna krytyka dotyczyła w dużym stopniu nadużyć związanych z redukcjonistycznym sprawowaniem tego urzędu i stawianiem go ponad Ewangelię. Tymczasem właściwym jego zadaniem jest służba świadectwa wobec Bożego słowa. W ekumenicznej dobie również katolicka teologia może przyłączyć się do reformacyjnego postulatu pojmowania urzędu kościelnego w perspektywie służby Słowu. Taki sposób ujęcia wynika z ekumenicznego dialogu nad tą kwestią, zapoczątkowanego po katolickiej stronie przez nauczanie Soboru Watykańskiego II odnośnie do relacji Słowa i urzędu. Kluczowym czynnikiem tego procesu było pogłębione rozumienie sukcesji apostolskiej i dowartościowanie wierności Ewangelii jako istotnego znaku apostolskości Kościoła, zdystansowanie się zaś od rozumienia urzędu w perspektywie władzy. Postępując w chronologicznym porządku w pierwszym etapie została ukazana historyczna ewolucja w rozumieniu urzędu kościelnego w kontekście sukcesji apostolskiej. Następnie wskazano na elementy nauczania Soboru Watykańskiego II i niektórych raportów dialogu katolicko-luterańskiego stanowiących wkład do rozumienia urzędu kościelnego przede wszystkim jako służby świadectwa Słowu.
Bibliografia
Benedykt XVI. „«Wydarzenia, które zachowamy w pamięci i sercu». Spotkanie z kardynałami, biskupami i pracownikami Kurii Rzymskiej”, Opoka, 22.12.2005. http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/benedykt_xvi/przemowienia/kuriarz_22122005.html.
Blum, Georg Günter. Tradition und Sukzession: Studien zum Normbegriff des Apostolischen von Paulus bis Irenäus. Berlin–Hamburg: Lutherisches Verlagshaus, 1963.
Kelly, John N.D. Początki doktryny chrześcijańskiej, tłum. J. Mrukówna. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1988.
Beinert, Wolfgang. „Die Apostolizität der Kirche als Kategorie der Theologie”. Theologie und Philosophie 52(1977), 2: 161-181.
Böttigheimer, Christian. „Apostolische Amtssukzession in ökumenischer Perspektive. Gegenseitige Anerkennung geistlicher Ämter als Bedingung von Eucharistiegemeinschaft”. Catholica 51(1997), 4: 300-314.
Breuning, Wilhelm. „Successio apostolica”. W Lexikon für Theologie und Kirche, t. 9, red. Walter Kasper i in., wyd. 2, 1140-1144. Freiburg–Basel–Rom–Wien: Herder, 2001.
Brosseder, Johannes, Joachim Track. Kirchengemeinschaft jetzt! Die Kirche Jesu Christi, die Kirchen und ihre Gemeinschaft. Neukirchen-Vluyn: Neukirchener Verlag, 2010.
Campenhausen, Hans von. Kirchliches Amt und geistliche Vollmacht in den ersten drei Jahrhunderten. Tübingen: Mohr Siebeck, 1953.
Cullmann, Oscar. Petrus – Jünger, Apostel, Märtyrer. Das historische und das theologische Petrusproblem. Zürich: Zwingli, 1960.
Freiling, Reinhardt. Amt. Laie – Pfarrer – Priester – Bischof – Papst. Göttingen: Vandenhoek & Ruprecht, 2002.
Kasper, Walter. „Das Zweite Vatikanum weiterdenken. Die apostolische Sukzession im Bischofsamt als ökumenisches Problem”. Kerygma und Dogma 44(1998): 207-218.
Kasper, Walter. „Christsein ohne Tradition?”. W Diskussion über Hans Küng „Christ sein”, red. Hans Urs von Balthasar i in., 25-26. Mainz: Matthias-Grünewald Verlag, 1976.
Kasper, Walter. „Die apostolische Sukzession als ökumenisches Problem”. W Lehrverurteilungen – kirchentrennend?, red. W. Pannenberg, 329-349. Freiburg im Br.: Herder–Göttingen: Vandenhoeck &Ruprecht, 1990.
Kaucha, Krzysztof. „Biblia w ujęciu zachodniej teologii fundamentalnej”. Biblioteka Teologii Fundamentalnej 5(2010): 135-159.
Porada, Rajmund. „Is a Joint Declaration on the Church and Ministry Possible Right Now? Reflections on the Potential of Ecclesiological Pluralism in Lutheran–Roman Catholic Relations”. The Ecumenical Review 73(2021), 2: 281-296.
Porada, Rajmund. „Jedność tradycji i sukcesji apostolskiej”. Studia Oecumenica 2(2002): 179-194.
Ratzinger, Joseph. Theologische Prinzipienlehre. Bausteine zur Fundamentaltheologie. Donauwörth: Erich Wewel Verlag, 1982.
Ratzinger, Joseph. „Kościelna nauka o ‘sacramentum ordinis’”. W Joseph Ratzinger. Opera omnia, t. 12, 67-80. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2021.
Ratzinger, Joseph. „Einleitung und Kommentar zum Prooemium, zu Kapitel I, II und VI der Offenbarungskonstitution Dei Verbum”. W Lexikon für Theologie und Kirche. Das Zweite Vatikanische Konzil. Dokumente und Kommentare, t. 2, red. Josef Höfer, Karl Rahner, 504-528. Freiburg im Br: Herder, 1966-1968.
Ratzinger, Joseph. „Prymat, episkopat i successio apostolica”. W Joseph Ratzinger. Opera omnia, t. 12, 198-217. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2021.
Thönissen, Wolfgang. „Dienst am Wort Gottes. Das Amt der Bischöfe nach dem Zweiten Vatikanischen Konzil”. W Das kirchliche Amt in apostolischer Nachfolge, t. 2: Ursprünge und Wandlungen, red. Dorothea Sattler, Gunther Wenz, 190-215. Freiburg im Br.: Herder–Göttingen: Vandenhoeck&Ruprecht, 2006.
Thönissen, Wolfgang. Gerechtigkeit oder Barmherzigkeit. Das ökumenische Ringen um die Rechtfertigung. Paderborn: Bonifatius–Leipzig: Evangelische Verlagsanstalt, 2016.
Zatwardnicki, Sławomir. „Hermeneutyka reformy – hermeneutyka wiary”. Teologia w Polsce 10(2016), 2: 141-164.
Copyright (c) 2022 Roczniki Teologiczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
