Rozmaitość znaczeń fenomenu Pachamamy

Abstrakt

Podczas Synodu poświęconego Amazonii (Rzym 2019) doszło do nieporozumienia dotyczącego jakoby praktyk bałwochwalczych w odniesieniu do drewnianych figur, które okrzyknięto „amazońską Pachamamą”. Aby wyjaśnić tę kwestię, należałoby odpowiedzieć na pytanie, czym charakteryzuje się wiara w Pachamamę dla Indian andyjskich, a czym jest Pachamama dla osób spoza tego kręgu? Jeżeli pod pewnymi warunkami można skłaniać się do przyjęcia Pachamamy jako bóstwa andyjskiego, to amazońska bogini Pachamama jawi się jako koncepcja kuriozalna. Artykuł podejmuje próbę wyjaśnienia, jak Pachamama była rozumiana kiedyś i jak jest interpretowana współcześnie przez Indian andyjskich oraz jak doszło do upowszechnienia idei Matki Ziemi na innych kontynentach. Poszukiwanie odpowiedzi na bazie gruntownej wiedzy pozwala bowiem zauważyć różnicę pomiędzy odwołaniem się jedynie do symboliki a bałwochwalczym kultem religijnym.