Zbawcze pośrednictwo Chrystusa w myśli Paula Tillicha

Marcin Walczak

doi:10.18290/rt22692.6

Marcin Walczak Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Biuro Regionalnej Inicjatywy Doskonałości https://orcid.org/0000-0002-8189-6392

Słowa kluczowe: Paul Tillich, chrystologia, pośrednictwo, soteriologia, Jezus historyczny

Abstrakt

Zagadnienie zbawczego pośrednictwa Chrystusa jest jednym z kluczowych dla teologii dogmatycznej. Jednym z myślicieli, który w czasach współczesnych przedstawił oryginalną koncepcję soteriologiczną, był Paul Tillich. Niniejszy artykuł przedstawia jego teorię. W pierwszym kroku ukazane zostaną poglądy Tillicha na kwestię Jezusa historycznego. Następnie przedstawiona będzie właściwa koncepcja zbawienia jako zwycięstwa nad warunkami egzystencji. Wreszcie omówione zostanie zagadnienie pośrednictwa zbawczego w wydarzeniach paschalnych. Przeprowadzone analizy prowadzą do wniosku, że nie da się oddzielić chrystologii od soteriologii, a także nie da się uprawiać teologii bez operowania kategorią pośrednictwa.

Bibliografia

Barth, Grzegorz. Hermeneutyka osoby. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2013.

Bonhoeffer, Dietrich. Wybór pism. Tłum. Anna Morawska. Warszawa: Więź, 1970.

Bultmann Rudolf, Karl Jaspers. Problem demitologizacji. Tłum. Dawid Kolasa, Tomasz Kupś i Maciej Pawlicki. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2015.

Ehrman, Bart. Did Jesus Exist? The Historical Argument for Jesus of Nazareth. San Francisco: HarperCollins, 2012.

Hamilton, Kenneth. The System and the Gospel. Michigan: Macmillan, 1963.

Kempa, Jacek. „Antropologiczne źródła pluralizmu w soteriologii chrześcijańskiej. O antropologicznych założeniach soteriologii Atanazego z Aleksandrii i Anzelma z Canterbury”. W: Antropologia miejscem spotkania i dialogu międzyreligijnego, red. Grzegorz Kucza i Grzegorz Wita, 144–163. Katowice: Księgarnia Świętego Jacka, 2008.

Kempis, Tomasz. O naśladowaniu Chrystusa. Tłum. Anna Kamieńska. Warszawa: PAX, 1980.

Kudasiewicz Józef, Henryk Witczyk. Jezus i Ewangelie w ogniu dyskusji. Od H. Reimarusa do T. Polaka. Kielce: Instytut Teologii Biblijnej Verbum, 2011.

Kudasiewicz, Józef. Jezus historii a Chrystus wiary. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, 1987.

Meier, John P. A Marginal Jew. Rethinking the Historical Jesus. T. 1. New York: Doubleday, 1991.

O’Collins, Gerald. Jezus nasz Odkupiciel. Chrześcijańskie ujęcie zbawienia. Tłum. Jan Pociej. Kraków: Wydawnictwo UJ, 2009.

Reijnen, Anne Marie. „Tillich’s Christology”. W: The Cambridge Companion to Paul Tillich, red. Russell Re Manning, 56–73. Cambridge: Cambridge University Press, 2009.

Rusecki, Marian. Pan zmartwychwstał i żyje. Zarys teologii rezurekcyjnej. Warszawa: PAX, 2006.

Rynkowski, Robert. Każdy jest teologiem. Nieakademicki wstęp do teologii. Kraków: Wydawnictwo Naukowe WAM, 2012.

Smith, Dwight M. Jr. „The Historical Jesus in Paul Tillich’s Christology”. The Journal of Religion 46, nr 1 (1966): 131–147.

Strzelczyk, Grzegorz. „Bezgrzeszność Jezusa jako problem współczesnej chrystologii systematycznej”. Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne 42, nr 2 (2009): 49–58.

Tavard, George H. Paul Tillich and the Christian Message. New York: Scribner, 1962.

Tillich, Paul. „A Reinterpretation of the Doctrine of the Incarnation”. W: Main Works/Hauptwerke. VI, red. Gert Hummel, 305–318. Berlin/New York: De Gruyter, 1992.

Tillich, Paul. „Redemption in Cosmic and Social History”. W: Main Works/Hauptwerke. VI, red. Gert Hummel, 273–284. Berlin/New York: De Gruyter, 1992.

Tillich, Paul. Dynamika wiary. Tłum. Adam Szostkiewicz. Poznań: W Drodze, 1987.

Tillich, Paul. Prawda jest w głębi. Tłum. Jan Adrian Łata. Wrocław/Oleśnica: Signum, 1996.

Tillich, Paul. Teologia systematyczna. Tłum. Józef Marzęcki. T. 2. Kęty: Antyk, 2004.

Tillich, Paul. The New Being. New York: Charles Scribner’s Sons, 1955.

Zadykowicz, Tadeusz. Sequela Christi et imitatio hominis. Paradygmat naśladowania we współczesnej refleksji teologiczno moralnej. Źródła i perspektywy. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2011.