Wpływ teologii ludu na magisterium homiletyczne papieża Franciszka

Ryszard Hajduk

doi:10.18290/rt22691-2

Ryszard Hajduk Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie https://orcid.org/0000-0002-8012-2184

Słowa kluczowe: eklezjologia, Kościół, duszpasterstwo, przepowiadanie słowa Bożego, ewangelizacja

Abstrakt

Po Soborze Watykańskim II w Argentynie pojawiła się teologia ludu, której zadaniem było pomóc Kościołowi w Ameryce Południowej dokonać odnowy duszpasterskiej z uwzględnieniem lokalnego kontekstu kulturowo-religijnego. Do tej koncepcji teologiczno-pastoralnej odwołuje się w swoim nauczaniu powszechnym papież Franciszek, dla którego podstawowym zadaniem Kościoła jest głoszenie Ewangelii. W wypełnianiu swojej misji Kościół musi sięgać do doświadczenia ludu i mieć na uwadze wszystkie jego potrzeby. Sam lud winien być postrzegany jako podmiot głoszenia słowa Bożego, gdyż nieustannie uczestniczy w dialogu z Bogiem, pozwala Mu kształtować swoje życie i przyczynia się do umocnienia wiary Kościoła. Papież Franciszek, który w swojej adhortacji Evangelii gaudium wiele uwagi poświęca kwestii przygotowania i wygłoszenia homilii, pokazuje jak życie i wiara ludu Bożego inspirują treść przepowiadania, wpływają na sposób podejścia homilisty do słuchaczy i pomagają mu przemawiać językiem bliskim i zrozumiałym dla adresatów posługi słowa.

Bibliografia

Benedykt XVI. Adhortacja Sacramentum caritatis. Wrocław: Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej TUM, 2007.

Benedykt XVI. Encyklika Spe salvi. Kraków: Wydawnictwo M, 2007.

Biscontin, Chino. „I sentimenti del predicatore”. W: Papa Francesco. L’Omelia. Dall’esortazione apostolica Evangelii gaudium. Commenti di Chino Biscontin, Fratel MichaelDavide e Adriano Zanacchi, 23–33. Bologna: Edizioni Dehoniane, 2014.

Brändle, Rudolf. „Συγκατάβασις als hermeneutisches und ethisches Prinzip in der Paulusauslegung des Johannes Chrysostomus”. W: Stimuli. Exegese und ihre Hermeneutik in Antike und Christentum. Festschrift für Ernst Hassman, red. Georg Schöllgen, Clemens Scholten, 297–307. Münster: Franz Joseph Dölger-Institut, 1996.

Calmeyn, Marie-Laetitia. „Amoris laetitia. Discerner à la lumière de la Parole de Dieu”. Nouvelle Revue Théologique 3(2016): 385–399.

Carriquiry Lecour, Guzman. „The ‘Theology of the People’ in the Pastoral Theology of Jorge Mario Bergoglio”. W: Discovering Pope Francis. The Roots of Jorge Mario Bergoglio’s Thinking, red. Brian Y. Lee, Thomas L. Knoebel, 42–69. Collegeville: Liturgical Press Academic, 2019.

Dietlein, Georg. „Teología del Pueblo. Schlüsselstein zum Denken von Papst Franziskus”. Münchener Theologische Zeitschrift 1(2016): 54–66.

Faggioli, Massimo. „Evangelii Gaudium as an Act of Reception of Vatican II”. W: Pope Francis and the Future of Catholicism. ‘Evangelii Gaudium’ and the Papal Agenda, red. Gerard Mannion, 38–54. New York: Cambridge University Press, 2017.

Fernández, Victor M. „El ‘sensus populi’. La legitimidad de una Teología desde el Pueblo”. Teología 72(1998): 38–54.

Forcat, Fabricio. „El Cristianismo popular, la ley y el bien común según Rafael Tello”. Stromata 2(2017): 211–229.

Franciszek. Adhortacja Amoris laetitia. Kraków: Wydawnictwo M, 2016.

Franciszek. Adhortacja Christus vivit. Kraków: Wydawnictwo M, 2019.

Franciszek. Adhortacja Evangelii gaudium. Kraków: Wydawnictwo M, 2013.

Franciszek. Adhortacja Querida Amazonia. Kraków: Wydawnictwo M, 2020.

Franciszek. Bulla Misericordiae vultus. Wrocław: Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej TUM, 2015.

Franciszek. Encyklika Fratelli tutti. Kraków: Wydawnictwo M, 2020.

Franciszek. Encyklika Laudato Si’. Wrocław: Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej TUM, 2015.

Franciszek. Encyklika Lumen fidei. Wrocław: Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej TUM, 2013.

Galli, Carlos M. „La teología pastoral de Evangelii Gaudium en el proyecto misionero de Francisco”. Teología 114(2014): 23–59.

Gera, Lucio. „Pueblo, religión del Pueblo e Iglesia”. Teología 27–28(1976): 99–123.

Gruber, Judith. „’The Lord, your God, is in your Midst’ (EG 4). Evangelii Gaudium – Francis’ Call for a Kenotic Theology”. W: Pope Francis and the Future of Catholicism. ‘Evangelii Gaudium’ and the Papal Agenda, red. Gerard Mannion, 55–74. New York: Cambridge University Press, 2017.

Hajduk, Ryszard. Teologia latynoamerykańska i jej praktyczne implikacje. Olsztyn: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Wydział Teologii, 2020.

Heille, Gregory. The Preaching of Pope Francis. Missionary Discipleship and the Ministry of the Word. Collegeville: Liturgical Press, 2015.

Hubert Robinet, Andrés. „Juan XXIII y el inicio del Concilio Vaticano II”. Cuadernos de Teología 4(2012): 218–241.

Jan XXIII. „Przemówienie Gaudet Mater Ecclesia”. Acta Apostolicae Sedis 54(1962): 786–795.

Kasper, Walter. Papst Franziskus – Revolution der Zärtlichkeit und der Liebe. Stuttgart: Katholisches Bibelwerk, 2015.

Kroeger, James H. „Pope Francis, Priesthood and Mission. Ten Inspirational Insights”. Annales Missiologici Posnanienses 21(2016): 69–85.

Luciani, Rafael. El Papa Francisco y la teología del pueblo. Madrid: PPC, 2016.

Luciani, Rafael. „La opción teológico-pastoral del Papa Francisco”. Perspectiva Teológica 1(2016): 81–116.

Luciani, Rafael. „La opción teológico-pastoral del pontificado de Francisco”. Razón y Fe 1411–1412(2016): 459–471.

Manuel, Paul Ch. „How the Theological Priorities of Pope Francis Inform His Policy Goals”. W: Pope Francis as a Global Actor, red. Alynna J. Lyon, Christine A. Gustafson, Paul Ch. Manuel, 23–40. London: Palgrave Macmillan, 2018.

Mattheeuws, Alain. „Le discernement pastoral après Amoris laetitia. Manifester le kairos”. Nouvelle Revue Théologique 4(2017): 587–604.

Mazzolini, Sandra. „‘An ecclesial renewal which cannot be deferred’ (EG 27–33). Ecclesial Renewal and the Renewal of Ecclesial Structures”. W: Pope Francis and the Future of Catholicism. ‘Evangelii Gaudium’ and the Papal Agenda, red. Gerard Mannion, 75–92. New York: Cambridge University Press, 2017.

MichaelDavide, Fratel. „Risvegliare la Parola che dorme”. W: Papa Francesco. L’Omelia. Dall’esortazione apostolica Evangelii gaudium. Commenti di Chino Biscontin, Fratel MichaelDavide e Adriano Zanacchi, 35–50. Bologna: Edizioni Dehoniane, 2014.

Moons, Jozef. „Encounter or Proclamation? Roman-Catholic preaching according to Pope Francis and the Homiletic Directory”. The Furrow 11(2019): 588–595.

Noceti, Serena. „Pueblo de Dios. Un reconocimiento inacabado de identidad”. Concilium 3(2018): 11–26.

Orth, Stefan. „Papst Franziskus am Scheideweg”. Herder Korrespondenz 1(2017): 4–5.

Pasquetto, Virgilio. „Il credente di fronte all’enciclica Lumen Fidei e all’esortazione Evangelii Gaudium di Papa Francesco. L’accattivante Magistero di un Pastore con in mano e nel cuore il Vangelo”. Teresianum 65(2014): 41–77.

Pié-Ninot, Salvador. „La eclesiología del papa Francisco”. Revista Catalana de Teología 2(2018): 503–526.

Roncagliolo, Cristián. „Iglesia «en salida». Una aproximación teológico pastoral al concepto de Iglesia en Evangelii Gaudium”. Teología y Vida 2(2014): 351–369.

Routhier, Gilles. „La réception de Vatican II par le pape François”. W: Desafíos de una teología iberoamericana inculturada en tiempos de globalización, interculturalidad y exclusión social. Actas del Primer Encuentro Iberoamericano de Teología, red. Alfonso Aranguren Gonzalo, Félix Palazzi, 226–237. Miami: Convivium Press, 2017.

Sandler, Willibald. „Sakramentale Barmherzigkeit für Menschen in ‘komplexen Situationen’. Zutritt von wiederverheirateten Geschiedenen zu den Sakramenten nach Amoris laetitia”. Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego 1(2017): 55–78.

Scannone, Juan C. „Magisterio del Papa Francisco: teología del pueblo; ética social”. Yachay 68(2018): 11–48.

Scheuer, Manfred. „Barmherzigkeit will ich… Zum Jahr der Barmherzigkeit”. Klerusblatt 1(2016): 2–9.

Sobór Watykański II. „Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium”. Acta Apostolicae Sedis 57(1965): 5–75.

Sobór Watykański II. „Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes”. Acta Apostolicae Sedis 58(1966): 1025–1120.

Spiegel, Pirmin. „Die Kraft der Peripherie – Wege der Barmherzigkeit und Gerechtigkeit”. Klerusblatt 3(2016): 50–55.

Villar, José R. „El paso decisivo: del primer esquema De Ecclesia a Lumen gentium. La „intuición” de Juan XXIII”. Diálogo Ecuménico 36(2001): 287–323.

Zanacchi, Adriano. „La modernitá della ‘sacra eloquenza’”. W: Papa Francesco. L’Omelia. Dall’esortazione apostolica Evangelii gaudium. Commenti di Chino Biscontin, Fratel MichaelDavide e Adriano Zanacchi, 23–33. Bologna: Edizioni Dehoniane, 2014.