Taksā d-h.usāyā. Sakramentalny obrzęd pokuty i pojednania w Asyryjskim Kościele Wschodu
Abstrakt
Celem niniejszego artykułu jest zaznajomienie czytelnika z teologią sakramentu pokuty i pojednania w Asyryjskim Kościele Wschodu oraz z wykształconą w łonie tej wspólnoty liturgią jego celebracji zwaną „obrzędem pojednania” (taksā d-h.usāyā). Zaprezentowane badania przeprowadzone zostały w oparciu o syryjską tradycję patrystyczną oraz o najważniejsze źródło liturgiczne, jakim w tym wypadku jest obrzęd, którego redakcję przypisuje się katolikosowi Ishā'Yahbowi III (†659). Analiza obejmuje kolejno teologiczny obraz „odzienia chwały”, który tworzy łączność między sakramentem pokuty a chrztem, sens chrześcijańskiego nawrócenia oraz prezentację obrzędu wraz ze zwróceniem uwagi na jego osobliwości. Studium każe spojrzeć na syro-orientalną celebrację sakramentu jako na obrzęd kompleksowy i teologicznie spójny z intuicją innych wspólnot świata chrześcijańskiego. Wspomniane w studium osobliwości obrzędu wskazują na jego oryginalność i w żaden sposób nie deprecjonują jego teologicznej, liturgicznej czy merytorycznej wartości.
Bibliografia
Biblia. Stary i Nowy Testament. Najnowszy przekład z języków oryginalnych. Red. Tadeusz Brzegowy i in. Częstochowa: Edycja Świętego Pawła, 2015.
Abdišā. The Book of Marganitha (The Pearl), On the Truth of Christianity: Written by Mar O’Dishoo Metropolitan of Suwa (Nisibin) and Armenia. Trichur: Mar Thimotheus Memorial Printing & Publishing, 1965.
Austel, Hermann J. „sha'ar”. In Theological Wordbook of the Old Testament, vol. 2, 945-946. Chicago: Moody Press, 1980.
Badger, George P. The Nestorians and their Rituals, vol. 2. London: Joseph Masters, 1852.
Bielas, Lucjan. „Odstępstwo od wiary w Kościele pierwszych wieków”. https://www.polska1918-89.pl/pdf/odstepstwo-od-wiary-w-kosciele-pierwszych-wiekow,5577.pdf (17.03.2021).
Boda, Mark J., Gordon T. Smith, ed. Repentance In Christian Theology. Collegeville: Liturgical Press, 2006.
Brock, Sebastian P. Spirituality in Syriac Tradition. Kottayam: SEERI, 2005.
Brock, Sebsatian P. The Luminouse Eye: the spiritual world vision of Saint Ephrem. Kalamazoo: Cistercian Publications, 1992.
Bux, Nicola. „Riconciliazione in Oriente”. In Scientia Liturgica. vol. 4. Sacramenti e sacramentali, ed. Anscar J. Chupungco, 127-142. Casale Monferrato: Edizioni Piemme, 1998.
Denzinger, Henricus. Ritur orientalium Coptorum, Syrorum et Armenorum in administrandis sacramentis, t. 1. Graz: Akademische Druck, 1961.
Ephraem. De Nativitatae, ed. Edmund Beck. CSCO 186, Syr. 82. Louvain: Secrétariat du CorpusSO, 1959.
Hurmizd, Yacub D. „The Sacrament of Penance and Forgiveness of Sins in the Church of the East”. In Isaac, Jacques. Taksa D-Hussaya: Le rite du Pardon dans l’Eglise syriaque orientale. Roma: Pontificio Istituto Orientale, 1989.
Joint Committee for Theological Dialogue between the Catholic Church and the Assyrian Church of the East, Common Statement on „Sacramental Life”, http://www.christianunity.va/content/unitacristiani/en/dialoghi/sezione-orientale/chiesa-assira-dell-oriente/commissione-internazionale-di-dialogo-tra-la-chiesa-cattolica-e-/documenti/testo-in-inglese1.html (10.03. 2021).
Kouchuparampil, Jose. “Theology of `Rāzē: The Mysteries of the Church in the East Syriac Tradition”. In East Syriac Theology. An Introduction, ed. Pauly Maniyattu, 248-277. Satna: Ephrem's Publications, 2007.
Koyickal, Paul K. „O God One, Open the Door of Your Mercy…” Reflections on Divine Mercy in West Syriac Tradition, https://www.academia.edu/38407825/O_Good_One_open_the_door_of_your_mercy (15.03.2021).
Müller, Gerhard L. Dogmatica cattolica. Per lo studio e la prassi della teologia. Milano: Edizioni San Paolo, 2013.
Murray, Robert. Symbols of Church and Kingdom − New Edition: A Study in Early Syriac Tradition. Piscataway: Gorgias Press, 2004.
Payne Smith, Jean, ed. A Compendious Syriac Dictionary Founded upon the Thesaurus Syriacus of R. Payne Smith. Oxford: Clarendon Press, 1903.
Potoczny, Mateusz R. Misterium chrzcielne w Asyryjskim Kościele Wschodu. Historia, liturgia i teologia obrzędów w świetle pism Ojców syro-orientalnych i komentatorów liturgii. Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2019.
Potoczny, Mateusz R. „Kapłan jako słaby i grzeszny sługa w modlitwach Mszy św. liturgii zachodniosyryjskiej”, Studia Oecumenica 15(2015): 227-246.
Potoczny, Mateusz R., Michał Sadowski. „Dwie wspólne deklaracje komisji dialogu katolicko--asyryjskiego: ekumeniczne kamienie milowe minionego ćwierćwiecza. Status questionis i perspektywy”. Studia Oecumenica 18(2018): 297-316.
Rassam, Suha. Christianity in Iraq. Its origins and Development to the Present Day. Gracewing: Freedom Publishing Australia, 2010.
Royel, Awa. The Mysteries of the Kingdom. The Sacraments of the Assyrian Church of the East. Modesto: Edesse Publications, 2018.
Sarugensis, Jacobus. Homiliae Selectae, vol. 1, ed. Paul Bedjan. Parisiis: Harrassowitz, 1905.
Spinks, Brian D. “The East Syrian Rite of Penance”. In Seeking the Favour of God: The Impact of Penitential Prayer beyound Second Temple Judaism, vol. 3, ed. Mark J. Boda, Daniel K. Falk, Rodney A. Werline, 213-223. Atlanta: Society of Biblical Literature, 2008.
Syriac Dialogue. Sixth Non-Official Consultation on Dialogue within the Syriac Tradition, ed. Peter Hofrichter, Gerhard Wilflinger, 156-166. Vienna: Pro Oriente, 2004.
Wysocki, Marcin. „Przebaczenie w pismach św. Cypriana”. Verbum Vitae 18(2010): 187-211.
Copyright (c) 2021 Roczniki Teologiczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
