Personalizm św. Jana Pawła II i Benedykta XVI – przesłaniem dla Europy
Abstrakt
Personalistyczna wykładnia dotycząca równej godności osoby ludzkiej warunkowała myśl Karola Wojtyły przez całe jego życie. Znajdowała się w centrum Jego przemówień i tekstów zarówno wtedy, gdy był Biskupem, jak i wtedy, gdy był Papieżem. Czy podkreślenie podmiotowości osoby przez Jana Pawła II nie jest wielkim prorockim orędziem nadziei i zbawienia dla Europy XXI wieku? Benedykt XVI w swojej koncepcji osoby zwracał uwagę na teologiczny wymiar relacyjności osoby i w Chrystusie wskazał na wzór doskonałości człowieczeństwa. Dzięki personalistycznemu ujęciu Trójcy Świętej, choć pozostajemy zanurzeni w wielkości misterium, które nas przekracza, pojawia się nowe rozumienie rzeczywistości człowieka i Boga. Ratzinger uważa, że gdy mówimy o Bogu, okazuje się, kim jest człowiek; największy paradoks staje się czymś najjaśniejszym i najbardziej pomocnym. Na czym polega personalizm Jana Pawła II i w jaki sposób się różni od personalizmu Benedykta XVI? Czy te dwa modele personalistyczne są przeciwstawne? Jakie przesłanie wyniknie z tej analizy dla Europy? Analiza zaprezentowana w artykule jest próbą dojścia do odpowiedzi na te i inne pytania dotyczące rozumienia osoby w dzisiejszej Europie w świetle personalistycznego orędzia nadziei Jana Pawła II i Benedykta XVI.
Bibliografia
Benedykt XVI. Encyklika Spe Salvi. O nadziei chrześcijańskiej. Rzym, 30 listopada 2007 roku. http://www.vatican.va/content/benedict-xvi/pl/encyclicals/documents/hf_ben-xvi_enc_20071130_spe-salvi.html
Benedykt XVI. „Z wielką miłością do Chrystusa i Kościoła”. L’Osservatore Romano (wyd. pol.) 26, nr 7-8 (2005): 14-5.
De Lubac, Henri de. At the Service of the Church. Henri de Lubac Reflects on the Circumstances that Occasioned His Writings. San Francisco: Communio Books, 1993.
Gacka, Bogumił. „Personalizm chrześcijański kluczem Soboru Watykańskiego II”. Teologia w Polsce 6, nr 1 (2012): 63-75.
Gacka, Bogumił. „Personalizm chrześcijański św. Jana Pawła II”. Studia Theologica Varsaviensia 52, nr 1 (2014): 29-58.
Gacka, Bogumił. Personalizm Edyty Stein wobec personalizmu europejskiego. Wrocław: Towarzystwo im. Edyty Stein, 2017.
Gacka, Bogumił. Znaczenie osoby w teologii Josepha Ratzingera-Benedykta XVI. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 2010.
Jan Paweł II. Adhortacja apostolska Christifideles laici o powołaniu i misji świeckich w Kościele i w świecie dwadzieścia lat po Soborze Watykańskim II. Rzym, 30 grudnia 1988 roku. http:// www.vatican.va/content/john-paul-ii/pl/apost_exhortations/documents/hf_jp-ii_exh_30121988_ christifideles-laici.html.
Jan Paweł II. Adhortacja apostolska Ecclesia in Europa. Rzym, 28 czerwca 2003 roku. https:// opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/adhortacje/europa_28062003.html.
Jan Paweł II. Encyklika Centesimus annus. W setną rocznicę encykliki Rerum novarum. Rzym, 1 maja 1991. http://www.vatican.va/content/john-paul-ii/pl/encyclicals/documents/hf_jp-ii_enc_01051991_centesimus-annus.html).
Jan Paweł II. Encyklika Dives in misericordia. O Bożym Milosierdziu. Rzym, 30 listopada 1980 roku http://www.vatican.va/content/john-paul-ii/pl/encyclicals/documents/hf_jp-ii_enc_01051991_centesimus-annus.html.
Jan Pawel II. List do Rodzin Gratissimam sane z okazji Roku Rodziny. Rzym, 2 II 1994 roku. https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/listy/gratissimam.html.
Jan Paweł II. Encyklika Evangelium vitae o wartości i nienaruszalności życia ludzkiego. Rzym, 25 marca 1995 roku. http://www.vatican.va/content/john-paul-ii/pl/encyclicals/documents/hf_jp-ii_enc_25031995_evangelium-vitae.html.
Jan Paweł II. Encyklika Laborem exercens o pracy ludzkiej (z okazji 90. rocznicy encykliki Rerum novarum). Rzym, 14 września 1981 roku. http://www.vatican.va/content/john-paul-ii/pl/encyclicals/documents/hf_jp-ii_enc_14091981_laborem-exercens.html.
Jan Paweł II. Encyklika Redemptor hominis. Rzym, 4 marca 1979 roku. http://www.vatican.va/content/john-paul-ii/pl/encyclicals/documents/hf_jp-ii_enc_04031979_redemptor-hominis.html.
Jan Paweł II. Pamięć i tożsamość. Kraków: Znak, 2005.
Jan Paweł II. Przekroczyć próg nadziei. Jan Paweł II odpowiada na pytania Vittoria Messoriego. Lublin: Wydawnictwo KUL, 1994.
Knudson, Albert C. The Philosophy of Personalism. New York: The Abingdon Press, 1927.
Panaro, Antonio. Wiara i Mysterium. Prymat Bożego daru w teologii Benedykta XVI. Lublin: Wydawnictwo Gaudium, 2014.
Peterson, Erik. „Der Monotheismus als politisches Problem”. W Theologische Traktate, redaktor Erik Peterson, 45-147. München: Hochland-Bücherei, 1951.
Ratzinger, Joseph. Czas przemian w Europie. Miejsce Kościoła i świata. Kraków: Wydawnictwo M, 2005.
Ratzinger, Joseph. Dogma e predicazione. Brescia: Editrice Queriniana, 2005.
Ratzinger, Joseph. Dogma und Verkündigung. Donauwörth: Erich Wewel Verlag, 2005.
Ratzinger, Joseph. Formalne zasady chrześcijaństwa – szkice do teologii fundamentalnej. Poznań 2009.
Ratzinger, Joseph. Introduzione al cristianesimo. Brescia: Editrice Queriniana, 2013.
Ratzinger, Joseph. „Ku «dojrzałości» wiary w Chrystusa (Homilia podczas Mszy św. «Pro eligendo Romano Pontifice» z 18 IV 2005)”. L’Osservatore Romano (wyd. pol.) 26, nr 6 (274) (2005): 30.
Ratzinger, Joseph. Moje życie. Częsochowa: Edycja Świętego Pawła, 2005.
Ratzinger, Joseph. Wprowadzenie w chrześcijaństwo. Tłumaczenie Zofia Włodkowa. Kraków: Znak, 2007.
Ratzinger, Joseph. „Znaczenie osoby w teologii”. Personalizm 8(2005): 35-48.
Słownik Języka Polskiego, t. 1-3. Warszawa: PWN, 1988.
Skrzypczak, Robert. Karol Wojtyła na Soborze Watykańskim II. Zbiór wystąpień. Warszawa: Centrum Myśli Jana Pawła II, 2011.
Skrzypczak, Robert. Osoba i misja. Podstawy eklezjologii misyjnej w świetle personalizmu papieża Jana Pawła II. Warszawa: Wydawnictwo Sióstr Loretanek, 2005.
Stein, Edyta. Czym jest człowiek? Antropologia teologiczna. Kraków: Wydawnictwo Karmelitów Bosych, 2012.
Weigel, George. Świadek nadziei. Tłumaczenie Dominika Chylińska, Jacek Illg, Jadwiga Piątkowska, Rafał Śmietana i Maria Tarnowska. Kraków: Znak, 2005.
Wojtyła, Karol. „Il problema del costituirsi della cultura attraverso la «praxis» umana”. Rivista di Filosofia neo-scolastica 69, z. 3 (1977): 513-24.
Wojtyła, Karol. Osoba i czyn. Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne, 1969.
Wojtyła, Karol. „Osoba: podmiot i wspólnota”. Roczniki Filozoficzne 24, z. 2 (1976): 5-39.
Wojtyła, Karol. Miłość i odpowiedzialność. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2001.
Wojtyła, Karol. „Perspektywy człowieka – integralny rozwój a eschatologia”. Colloquium Salutis 7 (1975): 133-45.
Copyright (c) 2021 Roczniki Teologiczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
