Mystagogic Dimension of Christian Formation in the Family Community

Roman Buchta

doi:10.18290/rt206711-3

Roman Buchta Uniwersytet Śląski w Katowicach, Polska https://orcid.org/0000-0001-9984-3910

DOI: https://doi.org/10.18290/rt206711-3

Słowa kluczowe: mistagogia, formacja chrześcijańska, rodzina, wspólnota, Kościół domowy

Abstrakt

Mistagogiczny wymiar formacji chrześcijańskiej we wspólnocie rodzinnej

Przeżywana w 2020 roku ogólnoświatowa pandemia koronawirusa spowodowała wprowadzenie surowych ograniczeń regulujących wszystkie przestrzenie życia społecznego. Dotyczyły one także możliwości uczestnictwa wiernych w liturgii oraz w codziennym życiu wspólnoty Kościoła. Skutkiem tego, wielu wiernych przeżywało liturgiczne obchody Wielkiejnocy oraz kolejnych niedziel paschalnych we wspólnocie najbliższej rodziny. Zgodnie ze wskazaniami biskupów, także we wspólnocie rodzinnej miało miejsce bezpośrednie przygotowanie dzieci do przyjęcia sakramentu pokuty i pojednania oraz I Komunii św. Rodziny stanęły zatem wobec konieczności wypełnienia zadań właściwych dla katechumenatu. Wobec powyższego, można postawić pytanie, czy w taki właśnie sposób – jako wspólnotę „domowego Kościoła” – postrzegają siebie współczesne chrześcijańskie rodziny? Czy są świadome swojej misji i odpowiednio do jej podjęcia przegotowane? Celem artykułu jest wydobycie mistagogicznego wymiaru formacji chrześcijańskiej we wspólnocie rodzinnej. Autor podejmuje refleksję nad rodziną jako miejscem urzeczywistnia się misterium Kościoła. Omawia także cele i zadania katechumenatu rodzinnego, podejmowane z racji udziału rodziny w życiu i misji Kościoła.

Bibliografia

Blachnicki, Franciszek. “Katechumenat na dzisiejszą godzinę.” Tygodnik Powszechny, no. 24 (1973): 1–2.

Blachnicki, Franciszek. Pisma katechetyczne. Vol. 2, Katechetyka fundamentalna, edited by Marek Marczewski, Roman Murawski, and Kazimierz Misiaszek. Warsaw: Wydawnictwo Salezjańskie, 2006.

Blachnicki, Franciszek. Sympatycy czy chrześcijanie? Katechumenat na dzisiejszą godzinę. Kraków: Światło-Życie, 2003.

Buchta, Roman. Mistagogia w polskiej refleksji i praktyce katechetyczno-duszpasterskiej po II Soborze Watykańskim. Katowice: Księgarnia św. Jacka, 2017.

Buchta, Roman. “Przygotowanie dzieci do Pierwszej Komunii Świętej w wieku przedszkolnym jako droga formacji rodzin – w świetle zaleceń pastoralnych biskupów katowickich.” In Eucharystia – pokuta i pojednanie w katechezie. Problemy i wyzwania, edited by Józef Stala, 205–20. Kielce: Jedność, 2007).

Buchta, Roman. “Wprowadzenie.” In Wielka Tajemnica wiary. Program duszpasterski Kościoła w Polsce na rok 2019/2020. Zeszyt katechetyczny, edited by Roman Buchta and Kazimierz Misiaszek, 7–8. Katowice: Instytut Gość Media, 2019.

Catechism of the Catholic Church. Vatican City: Libreria Editrice Vaticana, 2003. www.vatican.va/ archive/eng0015/_INDEX.HTM.

Catholic Education Commission of the Polish Bishops’ Conference. Program nauczania religii rzymskokatolickiej w przedszkolach i szkołach [Curriculum for Roman Catholic religious instruction in schools and kindergartens]. Częstochowa: Edycja Świętego Pawła, 2018.

Congregation for Clergy. General Directory for Catechesis. Vatican City: Libreria Editrice Vaticana, 1998.

Dziekoński, Stanisław. Formacja chrześcijańska dziecka w rodzinie w nauczaniu Kościoła od Leona XIII do Jana Pawła II. Warsaw: Wydawnictwo UKSW, 2006.

Fiałkowski, Marek. “Rodzina domowym Kościołem.” In Teologia pastoralna. Vol. 1, Teologia pastoralna fundamentalna, edited by Ryszard Kamiński, 171–76. Lublin: Atla 2, 2000.

Francis. Encyclical Letter Laudato si’, May 24, 2015. Vatican City: Libreria Editrice Vaticana, 2015. http://www.vatican.va/content/francesco/en/encyclicals/documents/papa-francesco_20150524_enciclica-laudato-si.html.

Grześkowiak, Jerzy. “Sakramentalność małżeństwa w świetle Adhortacji apostolskiej ‘Familiaris consortio’ Jana Pawła II.” In Małżeństwo i rodzina w świetle nauki Kościoła i współczesnej teologii, edited by Adam Ludwik Szafrański, 57–89. Lublin: TN KUL, 1985.

Hermans, Jo. “Wychowanie liturgiczne a mistagogia w rodzinie.” In Ewangelizacja wspólnoty małżeńskiej i rodzinnej. Program duszpasterski na rok 1993/1994, edited by Eugeniusz Szczotok and Anna Liskowacka, 349–61. Katowice: Księgarnia św. Jacka, 1993.

John Paul II. Apostolic Exhortation Catechesi tradendae, October 16, 1979. Vatican City: Libreria Editrice Vaticana, 1979. www.vatican.va/content/john-paul-ii/en/apost_exhortations/documents/ hf_jp-ii_exh_16101979_catechesi-tradendae.html.

John Paul II. Post-Synodal Apostolic Exhortation Christifideles laici, December 30, 1988. Vatican City: Libreria Editrice Vaticana, 1988. www.vatican.va/content/john-paul-ii/en/apost_exhortations/ documents/hf_jp-ii_exh_30121988_christifideles-laici.html.

John Paul II. Apostolic Exhortation Familiaris consortio, November 22, 1981. Vatican City: Libreria Editrice Vaticana, 1981. www.vatican.va/content/john-paul-ii/en/apost_exhortations/ documents/hf_jp-ii_exh_19811122_familiaris-consortio.html.

John Paul II. Apostolic Letter Novo millennio ineunte, June 1, 2001. Vatican City: Libreria Editrice Vaticana, 2001. www.vatican.va/content/john-paul-ii/en/apost_letters/2001/documents/ hf_jp-ii_apl_20010106_novo-millennio-ineunte.html.

Kamecki, Franciszek. “Ważniejsze zadania katechetyczne (po przeczytaniu adhortacji Jana Pawła II ‘Familiaris consortio’).” Katecheta 26, no. 4 (1982): 145–51.

Klich, Anna E. “Współpraca z rodzicami w kształtowaniu biblijnego obrazu Boga.” In W poszukiwaniu katechezy rodziców. Studium teoretyczno-empiryczne, edited by Józef Stala and Elżbieta Osewska, 147–61. Tarnów: Biblos, 2007.

Kłys, Jan. “Rodzina katolicka i środowisko jako teren apostolstwa świeckich.” In Nowa ewangelizacja u progu Trzeciego tysiąclecia. Program duszpasterski na rok 2000/2001, edited by Eugeniusz Szczotok, Roman Kempny, and Anna Liskowacka, 327–38. Katowice: Księgarnia św. Jacka, 2000).

Liskowacka, Anna. “Rodzina chrześcijańska w życiu i posłannictwie Kościoła w świetle Adhortacji apostolskiej Jana Pawła II ‘Familiaris consortio’.” In Ewangelizacja wspólnoty małżeńskiej i rodzinnej. Program Duszpasterski na rok 1993/1994, edited by Eugeniusz Szczotok and Anna Liskowacka, 288–313. Katowice: Księgarnia św. Jacka, 1993.

Marczewscy, Elżbieta, Marek. “‘Kościół domowy’. Ocena pojęcia.” In Małżeństwo i rodzina w świetle nauki Kościoła i współczesnej teologii, edited by Adam Ludwik Szafrański, 241–54. Lublin: TN KUL, 1985.

Misiaszek, Kazimierz. “Katecheza rodzinna czy katecheza rodzin? Propozycje dla polskiego duszpasterstwa.” In Osewska and Stala, Drogi katechezy rodzinnej, 39–51.

Murawski, Czesław. “Rodzina środowiskiem katechezy.” In Osewska and Stala, Drogi katechezy rodzinnej, 207–18.

Osewska, Elżbieta, and Józef Stala, eds. Drogi katechezy rodzinnej. Poznań: Księgarnia Świętego Wojciecha, 2002.

Osewska, Elżbieta. “Kierunki współczesnej katechezy rodzinnej odczytane w literaturze pedagogiczno--katechetycznej.” In Osewska and Stala, Drogi katechezy rodzinnej, 9–38.

Osewska, Elżbieta. “Komunikacja wiary w rodzinie.” Katecheta 39, no. 3 (1995): 139–43.

Paul VI. “Przemówienie na audiencji ogólnej (11.08.1976).” Wiadomości Archidiecezjalne Warszawskie 57, nos. 11–12 (1977): 279–81.

Polish Bishops’ Conference. Dyrektorium katechetyczne Kościoła katolickiego w Polsce [Catechetical Directory of the Catholic Church in Poland]. Kraków: WAM, 2001.

Polish Bishops’ Conference. Podstawa programowa katechezy Kościoła katolickiego w Polsce [Core Curriculum for Catholic catechesis in Poland]. Częstochowa: Edycja Świętego Pawła, 2018.

Poręba, Piotr. “Rodzina chrześcijańska ‘małym Kościołem’.” In Wychowanie w rodzinie chrześcijańskiej, edited by Franciszek Adamski, 182–200. Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy, 1982.

Poręba, Piotr. “Wychowanie religijne w rodzinie.” In Wychowanie w rodzinie chrześcijańskiej, edited by Franciszek Adamski, 185–202. Warsaw: Ośrodek Dokumentacji i Studiów Społecznych, 1973.

Skreczko, Adam. Troska Kościoła katolickiego w Polsce o małżeństwo i rodzinę w okresie Wielkiej Nowenny (1957–1966). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2002.

Słotwińska, Helena. “Katechumenat rodzinny jako miejsce formacji do wiary dojrzałej w ujęciu Sługi Bożego ks. Franciszka Blachnickiego.” In Ksiądz Franciszek Blachnicki – katechetyk i pastoralista. W dwudziestą rocznicę śmierci Sługi Bożego, edited by Roman Buchta, 190–202. Katowice: Księgarnia św. Jacka, 2009.

Augustine. Sermo 94. In Patrologia Latina, 38:580–1.

Stala, Józef. W kierunku integralnej edukacji religijnej w rodzinie (Próba refleksji nad nauczaniem Jana Pawła II w kontekście polskich uwarunkowań). Tarnów–Lublin: Polihymnia, 2010.

Vatican Council II. Decree on the Apostolate of the Laity Apostolicam actuositatem, November 18, 1965: AAS 58 (1966), 837–64. http://www.vatican.va/archive/hist_councils/ii_vatican_council/documents/vat-ii_decree_19651118_apostolicam-actuositatem_en.html.

Vatican Council II. Declaration on Christian Education Gravissimum educationis, October 28, 1965: AAS 58 (1966), 728–39. http://www.vatican.va/archive/hist_councils/ii_vatican_council/documents/vat-ii_decl_19651028_gravissimum-educationis_en.html.

Vatican Council II. Dogmatic Constitution on the Church Lumen Gentium, November 21, 1964: AAS 57 (1965), 5–67. https://w2.vatican.va/archive/hist_councils/ii_vatican_council/documents/vat-ii_const_19641121_lumen-gentium_en.html.

Wilk, Józef. “Rola katechumenatu rodzinnego w inicjacji eucharystycznej dziecka.” Roczniki Teologiczno-Kanoniczne 23, no. 6 (1976): 63–75.

Wsłuchani w Ducha. Uchwały II Synodu Archidiecezji Katowickiej. Katowice: Księgarnia św. Jacka, 2016.

Wysocki, Józef. Rytuał rodzinny. Aby rodzina była bardziej Kościołem. Olsztyn: Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1990.

Zarządzenie Arcybiskupa Katowickiego Wiktora Skworca z dnia 4 maja 2020 roku o częściowej zmianie regulacji prawnych [Order of Archbishop of Katowice Wiktor Skworc of 3 May 2020 on partial modification of legal regulations]. Archidiecezja Katowicka, May 4, 2020. https://www.archidiecezjakatowicka.pl/o-diecezji/aktualnosci/1277-czesciowa-zmiana-regulacji-prawnych-2.