Rodzina migracyjna w perspektywie transnarodowej
Abstrakt
Celem artykułu jest omówienie funkcjonowania rodzin transnarodowych przez pryzmat perspektywy transnarodowości. To nowe ujęcie rodzin rozłączonych migracją zarobkową podkreśla znaczenie dwóch cech: przestrzennego rozdzielenia członków rodziny i poczucia wspólnoty. Tym samym konsekwencje migracji zarobkowych nie są rozpatrywane jako sytuacja kryzysowa, ale jako nowa rzeczywistość zmieniająca jakość życia rodzinnego. Artykuł omawia nową organizację życia rodzinnego rodzin transnarodowych. Wskazuje na znaczenie praktyk rodzinnych dla budowania rodzinności. Mają one charakter procesualny, płynny i dostosowany do potrzeb członków rodziny. Są osadzone w codziennych rytuałach i potwierdzają „rodzinność na odległość”. Zmianie ulegają także role rodzicielskie. Następuje ich redefinicja i reorganizacja. Nowe rodzicielstwo (distance parenting) zakłada kontynuację opieki nad dziećmi i budowanie bliskości emocjonalnej, mimo przestrzennego oddalenia.
Bibliografia
Appadurai A., The Production of Locality, w: R. Fardon (red.), Counterworks: Managing the Diversity of Knowledge, Routledge, London 1995, s. 204-225.
Arango J., Explaining migration: a critical view, UNESCO, Blackwell Publishers 2000.
Beck U., Beck-Gernsheim E., Miłość na odległość. Modele życia w epoce globalnej, PWN, Warszawa 2013.
Bourdieu P., Wacquant L., An Invitation to Reflexive Sociology, University of Chicago Press, Chicago 1992.
Boyd M., Family and Personal Networks in International Migration: Recent Developments and New Agendas, „International Migration Review” 1989, nr 23(3), s. 638-670.
Bryceson D., Vuorela U., Transnational Families in the Twenty-First Century, w: W.D. Bryceson, U. Vuorela (red.), The Transnational Family. New European and Global Networks, Berg Publishers Oxford, New York 2002, s. 3-30.
Castles S., Miller M.J., Migracje we współczesnym świecie, PWN, Warszawa 2011.
Chee M.W., Taiwanese American Transnational Families. Women and Kin Work, New York–Routledge, London 2005.
Coleman, J.S., Social Capital in the Creation of Human Capital, „The American Journal of Sociology” 1988, nr 94, s. 95-120.
Danilewicz W., Sytuacja życiowa dzieci w rodzinach migracyjnych, TRANS HUMANA, Białystok 2006.
Danilewicz W., Rodzina ponad granicami. Transnarodowe doświadczenia wspólnoty rodzinnej, TRANS HUMANA, Białystok 2010.
Drozdowski R., Konsekwencje nowej fali migracji dla dalszej modernizacji państwa i społeczeństwa polskiego, w: K. Ilski (red.), Obrazy migracji, Wydawnictwo Instytutu Historii UAM, Poznań 2010, s. 49-30.
Faist T., The Volumes and Dynamics of International Migration and Transnational Social Spaces, Oxford University Press, Oxford 2000.
Faist T., Transnationalization in international migration: implications for the study of citizenship and culture, „Ethnic and Racial Studies” 2000, nr 23(2), s. 189-222.
Fiałkowska K., Remote Fatherhood and Visiting Husbands: Seasonal Migration and Men’s Position Within Families, „Comparative Migration Studies” 2019, nr 7(2), s. 1-17.
J. Finch, Displaying Families, „Sociology” 2007, nr 41(1), s. 65-81.
Glick Schiller N., Basch L., Blanc-Szanton C., Transnationalism: a New Analytical Framework for Understanding Migration, w: N. Glick Schiller, L. Basch, C. Blanc-Szanton (red.), Toward a Transnational Perspective on Migration, New York Academy of Sciences, New York 1992, s. 1-24.
Goulbourne H., Caribbean Transnational Experience, Pluto Press, London 2002.
Grzymała-Kazłowska A., Dynamika sieci migranckich: Polacy w Brukseli, w: E. Jaźwińska, M. Okólski (red.), Ludzie na huśtawce. Migracje między peryferiami Polski i Zachodu, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2001.
Górny A., Stola D., Akumulacja i wykorzystanie migracyjnego kapitału społecznego, w: E. Jaźwińska, M. Okólski (red.), Ludzie na huśtawce. Migracje między peryferiami Polski i Zachodu, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar 2001, s. 164-187.
Górny A., Kaczmarczyk P., Uwarunkowania i mechanizmy migracji zarobkowych w świetle wybranych koncepcji teoretycznych (seria „Prace Migracyjne”, nr 49), Instytut Studiów Społecznych UW, Warszawa 2003.
Guilmoto C.Z., Sandron F., The Internal Dynamics of Migration Networks in Developing Countries, „Population” 2001, nr 2, s. 135-164.
Horolets A., Lesińska M., Sokólski M., Stan badań nad migracjami w Polsce na przełomie wieków. Próba diagnozy, „Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny” 2019, nr 1(172), s. 7-42.
Informacja o rozmiarach i kierunkach czasowej emigracji z Polski w latach 2004-2017 – tablice, GUS 2018.
Jagielski A., Geografia ludności, PWN, Warszawa 1974.
Janicki W., Przegląd teorii migracji ludności, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, Sectio B, Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia 2007, vol. 62, s. 285-304.
Kawczyńska-Butrym Z., Migracje. Wybrane zagadnienia, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2009.
Krasnodębska A., Zagraniczne migracje kobiet a problem rodziny i małżeństwa, „Roczniki Nauk Społecznych” 11(47) 2019, nr 4, s. 147-165.
Krasnodębska A., Migrantki z Opolszczyzny jako kreatorki własnego życia, „Roczniki Lubuskie” 2019, t. 45, cz. 1, s. 189-201.
Krzyżowski Ł., Slany K., Ślusarczyk M., Care Issues in the Transnational Families. A Polish Research Review, „Polish Sociological Review” 2017, nr 199, s. 367-385.
Kurekova L., Theories of migration. Conceptual review and empirical testing in the contest of the EU East-West flows, Paper for Interdisciplinary conference on Migration. Economic Change, Social Challenge, April 6-9, University College, London 2011.
Lee E.S., A Theory of Migration, „Demography” 3(1966), nr 1, s. 47-57.
Levitt P., The Transnational Villagers, University of California Press, Berkeley 2001.
Mabogunje A., Systems Approch to the Theory of Rural-Urban Migration, „Geographical Analysis” 1970, nr 2, s. 1-18.
Massey D., The Ethnosurvey in Theory and Practice, „International Migration Review” 1987, nr 21(4), s. 1498-1522.
Massey D.S., Arango J., Hugo G., Kouaci A., Pellegrino A., Taylor J.E., Theories of International Migration: a Review and Appraisal, „Population and Development Review” 1993, nr 19(3), s. 431-466.
Migracje zagraniczne ludności. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011, GUS, Warszawa 2013.
Morgan D.H.J., Rethinking Family Practices, Palgrave Macmillan, London 2011.
Muszel M., Tradycyjna rola w nietradycyjnej rodzinie. Transnarodowa migracja polskich żon i matek – studium przypadku, „InterAlia. A Journal o Queer Studies” 2013, nr 8, s. 91-103.
Nosek K., Migracja zarobkowa a poczucie jakości życia rodzin transnarodowych, Centrum Badań Społecznych UWM, Olsztyn 2018.
Olsson G., Distance and Human Interaction. A Migration Study, „Geografiska Annaler” 1965, vol. 47, ser. B, nr 1, s. 3-43.
Parreñas R.S., Children of Global Migration. Transnational Families and Gendered Woes, Stanford University Press, Stanford 2005.
Pawlak A., Matka-migrantka kontra matka-Polka. Normatywne i nienormatywne modele macierzyństwa w społeczeństwie ryzyka, w: A. Pawlak, E. Hyży (red.), Rodzina – terra incognita? Przemiany rodziny w XXI wieku, Uniwersytet Medyczny, Łódź 2012, s. 225-241.
Piore M.J., Birds of Passage: Migrant Labor in Industrial Societies, Cambridge University Press, Cambridge 1979.
Portes A., Guarnizo L.E., Landolet P. (red.), Transnational Communites, „Ethnic and Racial Studies” 1999, nr 22(2).
Portes A., Introduction: the Debates and Significance of Immigrant Transnationalism, „Global Networks” 2001, nr 1(3), s. 181-193.
Pries L. (red.), Migration and Transnational Social Space, Aldershot, Ashgate 1999.
Pustułka P., Ethnic, Gender and Class Identities of Polish Migrant Mothers: Intersecting Maternal narratives with Transnationalism and Integration, „Social Identities” 2016, nr 2(1), s. 44-61.
Pustułka P., Struzik J., Ślusarczyk M., Caught Between Breadwinning and Emotional Provisions: The Case of Polish Migrant Fathers in Norway, „Studia Humanistyczne AGH” 2015, nr 14(2), s. 117-139.
Sikorska M., Praktyki rodzinne i rodzicielskie we współczesnej Polsce – rekonstrukcja codzienności, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2019.
Slany K., Co to znaczy być migrantką, w: K. Slany (red.), Migracje kobiet. Perspektywa wielowymiarowa, Wydawnictwo UJ, Kraków 2008, s. 7-28.
Slany K., Ślusarczyk M., Pustułka P., Polskie rodziny transnarodowe: dzieci, rodzice, instytucje i więzi z krajem, Komitet Badań nad Migracjami PAN, Kraków–Warszawa 2016.
Slany K., Ślusarczyk M., Pustułka P., Guribye E., Transnational Polish Families in Norway. Social Capital, Integration, Institutions and Care, Peter Lang, Wiedeń 2018.
Stark O., Taylor E., Migration Incentives, migration Types. The Role of Relative Deprivation, „The Economic Journal” 1991, nr 101, s. 1163-1178.
Szyszka M., Transnational families in the light of the practice-based approach, „Studia Demograficzne” 2019, nr 2(176), s. 113-129.
Ślusarczyk M., Migracje rodziców, migracje dzieci – wyzwania dla instytucji opiekuńczych, pomocowych oraz edukacyjnych, „Zeszyty Pracy Socjalnej” 2014, nr 19, s. 77-79.
Ślusarczyk M., Pustułka P., Transnarodowość w przestrzeni domowej polskich rodzin migracyjnych w Norwegii, „Studia Humanistyczne AGH” 2017, nr 16(1), s. 23-37.
Ślusarczyk M., Pustułka P., Ekonomiczna nieracjonalność i emocjonalny zysk: decyzje migracyjne w polskich rodzinach, „Społeczeństwo i Rodzina” 2018, nr 57(4), s. 122-136.
Todaro M.P., Internal Migration in Developing Countries, International Labour Office, Geneva 1976.
Urbańska S., Transnarodowość jako perspektywa ujęcia macierzyństwa w warunkach migracji, w: K. Slany (red.), Migracje kobiet. Perspektywa wielowymiarowa, Wydawnictwo UJ, Kraków 2008, s. 75-85.
Urbańska S., Matka migrantka. Perspektywa transnarodowości w badaniu przemian ról rodzicielskich, „Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny” 2009, nr 1(31), s. 61-84.
Urbańska S., Matka Polka na odległość. Z doświadczeń migracyjnych robotnic 1989-2010, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2015.
Vertovec S., Transnationalism and Identity, „Journal of Ethnic and Migration Studies” 2001, nr 27(4), s. 573-582.
Vertovec S., Transnarodowość, Wydawnictwo UJ, Kraków 2012.
Walczak B., Dziecko, rodzina i szkoła wobec migracji rodzicielskich. 10 lat po akcesji do Unii Europejskiej, Pedagogium WSNS, Warszawa 2014.
Walczak B., Rodzina transnarodowa. Konteksty i implikacje, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2016.
Więckiewicz B., Eurosieroty – cena migracji, w: B. Więckiewicz (red.), Problem eurosieroctwa. Wybrane aspekty, Wydział Zamiejscowy Nauk o Społeczeństwie KUL, Stalowa Wola 2011, s. 11-32.
White A., The Mobility of Polish Families in the West of England: Translocalism and Attitudes to Return, „Studia Migracyjne – Przegląg Polonijny” 2011, nr 1(139), s. 11-32.
White A., Grabowska I., Kaczmarczyk P., Slany K., The Impact of Migration on Poland. UE Mobility and Social Change, UCL Press, London 2018.
Wojaczek K., Więź małżeńska w sytuacji rozłąki z przyczyn ekonomicznych, Wydawnictwo Wydziału Teologicznego UO, Opole 2007.
Woods R., Theoretical Population Geography, Longman, London 1982.
Wójcik-Żołądek M., Współczesne procesy migracyjne: definicje, tendencje, teorie, „Studia BAS” 2014, nr 4, s. 9-35.
Zelinksy W., The Hypothesis of the Mobility Transition, „Geographical Review” 1971, nr 61(2), s. 219-249.
Copyright (c) 2020 Roczniki Teologiczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
