Poronienie kliniczne jako niepowodzenie położnicze rodziców – aspekt biomedyczny

Słowa kluczowe: poronienie kliniczne, strata ciąży, etiopatogeneza, epidemiologia, dzieci prenatalne

Abstrakt

Poronienie kliniczne jest patologią rozpoznanej ciąży dokonującą się przed dopełnieniem 22. tygodnia rozwoju prenatalnego dziecka o wadze poniżej 500 g. Co czwarta kobieta doświadcza straty prokreacyjnej w wyniku poronienia klinicznego. Ten rodzaj niepowodzenia położniczego jest warunkowany wieloczynnikową etiologią o podłożu genetycznym, immunologicznym, endokrynologicznym, morfologicznym i anatomicznym, infekcyjnym, jatrogennym. Fizjologia poronienia pozwala dokonać typologii jego postaci klinicznych i na tej podstawie wyróżnić: poronienie zagrażające, poronienie zaczynające się, poronienie w toku, poronienie kompletne, poronienie niekompletne, poronienie zatrzymane, poronienie szyjkowe, poronienie gorączkowe i poronienie septyczne. Częstotliwość poronień ciąż klinicznie rozpoznanych wskazuje na niepowodzenia występujące epizodycznie oraz w sposób nawracający. W pracy podjęto próbę konceptualizacji poronienia klinicznego i przedstawienia jego syntetycznej charakterystyki w oparciu o przegląd literatury przedmiotu przez zastosowanie metody desk research. W wyniku przeprowadzonych analiz wskazano na potrzebę włączenia problematyki strat prokreacyjnych do programów nauczania przedmiotu wychowania do życia w rodzinie i szeroko pojętej edukacji prenatalnej jako formy psychospołecznej profilaktyki niepowodzeń położniczych, jak również w celu dostarczenia wiedzy niezbędnej do konstruktywnego przepracowania straty prokreacyjnej oraz  kształtowania pozytywnych postaw społecznych wobec rodziców będących w żałobie po poronieniu dziecka.

Bibliografia

Alkatib M., Postępowanie wyczekujące w poronieniu, w: Postępowanie w powikłaniach wczesnej ciąży. Podręcznik, red. T. Bourne, G. Condous, tłum. J. Bartosiewicz, Wydawnictwo Medipage, Warszawa 2007, s. 37-46.

Baszak E., Paszkowski T., Woźniak S., Szkodziak P., Torres A., Zaleska W., Poronienie samoistne, w: Patologia wczesnej ciąży, red. T. Paszkowski, IZT, Lublin 2004, s. 39-57.

Bielecki M., Łazewska M., Jóźwik M., Poronienie, w: Położnictwo i ginekologia. Podręcznik dla studentów, red. S. Soszka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1988, s. 121-127.

Chazan B., Lekarz wobec poronienia, w: Poronienie. Zrozumieć rodziców po stracie, red. C. Klahs, Wydawnictwo W drodze, Poznań 2010, s. 131-144.

Chazan B., Nieudane rodzicielstwo – współczucie dla rodziców, szacunek dla ciała dziecka, w: Od bólu po stracie do nadziei życia. Pogrzeb dziecka poronionego, red. J. Dziedzic, P. Guzdek, Wydawnictwo UPJPII, Kraków 2013, s. 207-2014.

Chazan B., Troszyński M., Wczesne niepowodzenia prokreacji, w: Rozpoznawanie płodności. Materiały edukacyjno-dydaktyczne dla nauczycieli NPR, pracowników służby zdrowia oraz zainteresowanych zdrowiem prokreacyjnym, red. M. Troszyński, wyd. 3, Bonami–Wydawnictwo Drukarnia, Warszawa–Poznań 2009, s. 48-52.

Dudenhausen J.W., Pschyrembel W., współpr. M. Obladen, Położnictwo praktyczne i operacje położnicze, tłum. K. Powolny, wyd. 6, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.

Dudziak U., Sytuacja rodziców doświadczających śmierci dziecka przed urodzeniem, w: Od bólu po stracie do nadziei życia. Pogrzeb dziecka poronionego, red. J. Dziedzic, P. Guzdek, Wydawnictwo UPJPII, Kraków 2013, s. 175-198.

Ferenc T., Bratkowska W., Pacholczyk M., Jakubowski L., Zespoły aberracji chromosomowych, w: Genetyka medyczna. Podręcznik dla studentów, red. G. Drewa, T. Ferenc, Wydawnictwo Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2011, s. 477-511.

Ferenc T., Kozłowska H., Bratkowska W., Zespoły aberracji chromosomowych, w: Podstawy genetyki dla studentów i lekarzy, red. G. Drewa, T. Ferenc, wyd. 2, Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2003, s. 361-385.

Gabryś M.S., Poronienie samoistne i sztuczne – ujęcie biologiczne, „Życie i Płodność” 2011, nr 1, s. 5-27.

Goldstein S.R., Diagnostyka poronienia, w: Postępowanie w powikłaniach wczesnej ciąży. Podręcznik, red. T. Bourne, G. Condous, tłum. J. Bartosiewicz, Wydawnictwo Medipage, Warszawa 2007, s. 27-35.

Gruszka M., Wilczyński J., Nowakowska D., Częstość występowania wad macicy i ich wpływ na płodność, „Ginekologia Polska” 2012, nr 7 (83), s. 517-521.

Guzdek P., Rozpoznaj swoje dziecko we mnie… Rzecz o poronieniu samoistnym dziecka i jego pogrzebie, Wydawnictwo Scriptum, Kraków 2017.

Hofmann D., Poronienie: zagrożenie i zaburzenia wczesnej ciąży, przyczyny, rozpoznanie i zapobieganie, tłum. J. Podgórski, Z. Tesarz, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1973.

Jakiel G., Robak-Chołubek D., Tkaczuk-Włach J., Poronienia samoistne, „Przegląd Menopauzalny” 2006, nr 3, s. 191-193.

Jakowicki J.A., Genetyczne przyczyny utraty wczesnej ciąży, „Postępy Biologii Komórki” 2001, supl. nr 18, s. 25-32.

Jaslow C.R., Uterine factors, „Obstetrics and Gynecology Clinics of North America” 2014, nr 1(41), s. 57-86.

Johns G., Jauniaux E., Rozwój wczesnej ciąży, w: Postępowanie w powikłaniach wczesnej ciąży. Podręcznik, red. T. Bourne, G. Condous, tłum. J. Bartosiewicz, Wydawnictwo Medipage, Warszawa 2007, s. 9-18.

Jóźwik M., Śledziewski A., Powikłania poronień samoistnych i sztucznych, w: Powikłania poronień samoistnych i sztucznych, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2002, s. 338-352.

Keirse M., Spitz B., Vandermeulen A., Jak sobie radzić z poronieniem, tłum. M. Wężkowska, Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne, Radom 2007.

Kwinecka-Dmitriew B., Zakrzewska M., Latos-Bieleńska A., Skrzypczak J., Częstość występowania aberracji chromosomowych w materiale z poronień, „Ginekologia Polska” 2010, nr 12(81), s. 896-901.

Lachelin C.L., Poronienia, tłum. A. Kurczuk-Powolny, Wydawnictwo Prószyński i S-ka, Warszawa 1998.

Lewicka M., Sulima M., Pyć M., Stawarz M., Charakterystyka poronień i prawa przysługujące kobiecie po stracie dziecka, „Annales Academiae Medicae Stetinensis” 2013, nr 59, z. 1, s. 123-129.

Malinowski A., Radwan M., Diagnostyka immunologiczna w poronieniach nawykowych: algorytm postępowania diagnostyczno-leczniczego z wykorzystaniem wyników badań własnych, „Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia” 2011, nr 1(4), s. 27-36.

Malinowski A., Wilczyński J.R., Immunologiczne mechanizmy utrzymania ciąży, „Ginekologia Praktyczna” 2003, nr 4(11), s. 47-56.

Malinowski A., Wilczyński J.R., Poronienia nawykowe, w: Patologia wczesnej ciąży, red. T. Paszkowski, IZT, Lublin 2004, s. 67-100.

Michalak M., Darmochwał-Kolarz D., Leszczyńska-Gorzelak B., Oleszczuk J., Przyczyny, diagnostyka i leczenie poronień nawykowych – część I, „Ginekologia i Położnictwo” 2011, nr 1(19), s. 15-30.

Michalak M., Darmochwał-Kolarz D., Leszczyńska-Gorzelak B., Oleszczuk J., Przyczyny, diagnostyka i leczenie poronień nawykowych – część II, „Ginekologia i Położnictwo” 2011, nr 3(21), s. 9-26.

Norwitz E., Schorge J., Położnictwo i ginekologia w zarysie, red. nauk. tłum. B. Chazan, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006.

Opala T., Woźniak J., Rzymski P., Chmaj-Wierzchowska K., Winconek-Oberc U., Wilczak M., Rola czynników immunologicznych w poronieniach nawykowych, „Ginekologia Polska” 2011, nr 5(11), s. 2-4.

Passarge E., Genetyka. Ilustrowany przewodnik, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004.

Piotrowski J., Pielęgniarstwo w położnictwie i ginekologii. Podręcznik dla studentów wydziałów pielęgniarskich akademii medycznych, wyd. 2, Państwowy Związek Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1984.

Postępowanie w przypadku straty wczesnej ciąży. Wytyczne Royal College of Obstetricians and Gynaecologists., „Medycyna Praktyczna – Ginekologia i Położnictwo” 2007, nr 2, s. 19-37.

Radomański T., Paszkowski T., Wrona W., Poronienie septyczne, w: Patologia wczesnej ciąży, red. T. Paszkowski, IZT, Lublin 2004, s. 101-107.

Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie wybranych patologii wczesnej ciąży oraz postępowania w ciąży po zapłodnieniu in vitro, „Przegląd Menopauzalny” 2004, nr 6, s. 8-12.

Sikora J., Bakon I., Dembnicki T., Znaczenie czynników infekcyjnych w poronieniach i porodzie przedwczesnym, „Ginekologia i Położnictwo” 2011, nr 2(20), s. 35-46.

Sikora J., Znaczenie czynników mikrobiologicznych w poronieniach i porodzie przedwczesnym – standard postępowania diagnostyczno-leczniczego, „Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia” 2011, nr 1(4), s. 37-43.

Silva A., Milio L., Schorzenia endokrynologiczne w ciąży, w: Podręcznik ginekologii i położnictwa Johns Hopkins, red. K.B. Fortner, L.M. Szymanski, H.E. Fox, E.E. Wallach, Wydawnictwo MediPage, Warszawa 2012, s. 223-241.

Skrzypczak J., Badania diagnostyczne u kobiet z wczesnymi utratami ciąż, w: Położnictwo, t. 4. Diagnostyka biofizyczna i biochemiczna w medycynie perinatalnej, red. G. Bręborowicz, M. Wielgoś, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012, s. 365-374.

Skrzypczak J., Pisarski T., Poronienie, w: Położnictwo i ginekologia. Podręcznik dla studentów, red. T. Pisarski, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1991, s. 196-204.

Skrzypczak J., Poronienie, w: Ciąża wysokiego ryzyka, red. G.H. Bręborowicz, wyd. 3, Ośrodek Wydawnictw Naukowych, Poznań 2010, s. 97-120.

Skrzypczak J., Standardy postępowania w nieprawidłowościach pierwszego trymestru ciąży, w: Poronienia nawracające, red. J. Skrzypczak, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011, s. 197-209.

Stonehouse A., Sutherland B., Po poronieniu, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1992.

Stovall T.G., Poronienie i ciąża pozamaciczna, w: Ginekologia, t. 2, red. J.S. Berek, E. Novak, tłum. A. Czekierdowski, Wydawnictwo Medipage, Warszawa 2008, s. 663-693.

Stupak A., Kwaśniewska A., Aktualne rekomendacje postępowania w poronieniu, „Wiadomości Lekarskie” 2015, nr 1(68), s. 79-87.

Szałek E., Grześkowiak E., Bezpieczeństwo farmakoterapii w okresie ciąży, „Farmacja Współczesna” 2008, nr 1, s. 109-115.

Szkodziak P., Paszkowski T., Paszkowski M., Radomański T., Poronienie, w: Położnictwo, t. 2. Medycyna matczyno-płodowa, red. G.H. Bręborowicz, T. Paszkowski, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012, s. 1-9.

Śmiertka W., Boj J., Poronienie, „Nowa Klinika” 1999, nr 6 (12), s. 1231-1232.

Towner D., Implikacje genetyczne utraty ciąży, w: Położnictwo, red. D.R. Mishell, P.F. Brenner, tłum. B. Kamiński, wyd. 1, Wydawnictwo Alfa-Medica Press, Bielsko-Biała 1995, s. 430-436.

Opublikowane
2020-10-30
Dział
Artykuły