„Łaską… przez wiarę” – Lutra koncepcja usprawiedliwienia grzesznika. Perspektywa egzegetyczno-hermeneutyczna

Kalina Wojciechowska

doi:10.18290/rt20677-6

Kalina Wojciechowska Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie https://orcid.org/0000-0001-8639-2727

DOI: https://doi.org/10.18290/rt20677-6

Słowa kluczowe: usprawiedliwienie, wiara, prawo, Ewangelia, łaska, Marcin Luter, Komentarz do Listu do Galatów, Wykład Listu do Rzymian, Wspólna Deklaracja w sprawie nauki o usprawiedliwieniu

Abstrakt

W artykule przeanalizowano kwestię usprawiedliwienia przez wiarę z perspektywy Wspólnej Deklaracji (WD) oraz na bazie dwóch komentarzy Marcina Lutra: Wykładu Listu do Rzymian (1516) oraz Komentarza do Listu do Galatów (1535). Ponieważ komentarze pochodzą z różnych okresów twórczości Lutra, dobrze obrazują rozwój koncepcji usprawiedliwienia przez wiarę. Omówione zostały te aspekty usprawiedliwienia, które jako kluczowe wymienia Wspólna Deklaracja w punkcie 11: usprawiedliwienie jako odpuszczenie grzechów, wyzwolenie z mocy grzechu i śmierci, wyzwolenie od przekleństwa zakonu, jako społeczność z Bogiem i jako zjednoczenie z Chrystusem, Jego śmiercią i zmartwychwstaniem. Każdy z omawianych aspektów kończy się podsumowaniem ukazującym podobieństwa i różnice między Lutrowym ujęciem usprawiedliwienia a interpretacją nauki o usprawiedliwieniu w WD.

Bibliografia

Barth Hans-Martin: Die Theologie Martin Luthers. Eine kritische Würdigung, Gütersloh: Gütersloher Verlag-Haus 2009.

Betz Hans Dieter: Galatians. Hermeneia: A Critical & Historical Commentary on the Bible, Philadelphia: Fortress Press 1979.

Biblia w przekładzie księdza Jakuba Wujka z 1599 roku. Transkrypcja typu „B” oryginalnego tekstu z XVI w. i wstępy Janusz Frankowski. Prymasowska Seria Biblijna, Warszawa: Vocatio 2013.

Biblia Święta tho jest Księgi Starego y Nowego Zakonu wlasnie z Zydowskiego/Greckiego/y Łaćińskiego nowo na Polski ięzyk z pilnośćią y wiernie wyłożone [tzw. Biblia brzeska], Brześć: [s.d.] 1563.

Luter Marcin: Artykuły szmalkaldzkie, przeł. Wiktor Niemczyk, w: Księgi wyznaniowe Kościoła luterańskiego, Bielsko-Biała: Wydawnictwo Augustana 2011.

Luter Marcin: Przedmowa do Listu św. Pawła do Rzymian, w: tenże, Przedmowy do ksiąg biblijnych, przeł. Jerzy Krzyszpień, Warszawa: Ogród Ksiąg 1992.

Luter Marcin: Przedmowa do Starego Testamentu, w: tenże, Przedmowy do ksiąg biblijnych, przeł. Jerzy Krzyszpień, Warszawa: Ogród Ksiąg 1992.

Luter Marcin: Wykład Listu do Rzymian, przeł. Iwona Slawik, Dzięgielów: Wydawnictwo Warto. Centrum Misji i Ewangelizacji Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego 2010.

Luther Martin: Commentary on the epistle to the Galatians, https://www.gutenberg.org/ files/1549/1549-h/1549-h.htm, dostęp: 10.10.2019.

Luther Martin: Lectures on Romans, edited and translated by Wilhelm Pauck, Louisville: Westminster John Knox Press 1961.

Obermann Heiko Augustinus: Marcin Luter człowiek między Bogiem a diabłem, przeł. Elżbieta Adamiak, Gdańsk: Wydawnictwo Marabut 1996.

Whitford David M.: Luther. A Guide for the Perplexed, London–New Delhi–New York—Sidney: T & T Clark International 2011.

Wspólna deklaracja w sprawie nauki o usprawiedliwieniu, https://ekumenia.pl/czytelnia/dokumenty-ekumeniczne/wspolna-deklaracja-w-sprawie-nauki-o-usprawiedliwieniu/. Dostęp: 8.11. 2019.