Duszpasterstwo wobec błogosławieństwa zwierząt

Jerzy Brusiło

doi:10.18290/rt20676-8

Jerzy Brusiło Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, Wydział Teologiczny https://orcid.org/0000-0002-3962-1950

DOI: https://doi.org/10.18290/rt20676-8

Słowa kluczowe: zwierzęta, błogosławieństwo, duszpasterstwo, człowiek, Stwórca, św. Roch

Abstrakt

Zwierzęta od dawna towarzysząc człowiekowi, spełniały różne funkcje: od towarzyszenia i opieki przez pożywienie i źródło surowców aż do funkcji religijnych. W chrześcijaństwie zwierzęta były i są częścią świata stworzonego, za który człowiek wyraża wdzięczność Stwórcy. Występują także jako atrybuty świętych, nie są jednak już ubóstwiane. Tak jak cały świat stworzony ożywiony i nieożywiony, zwierzęta mogą być błogosławione, aby lepiej służyć człowiekowi w drodze do życia wiecznego. Interesującym przykładem obrzędu błogosławieństwa zwierząt przywołanym w artykule jest uroczysty odpust św. Rocha z Montpellier w miejscowości Mikstat. Zwierzęta są tam błogosławione, ale nie stanowi to centrum uroczystości, w której chodzi przede wszystkim o celebrowanie Słowa Bożego, sprawowanie sakramentów, co służy uwielbieniu Boga i prowadzi ludzi do zbawienia. Współcześnie często dochodzi do wyniesienia potrzeb i praw zwierząt na równi z człowiekiem, czego wyrazem są próby organizowania pogrzebów, Mszy św. i innych sakramentów dla zwierząt. Rodzi to niewątpliwie poważne wyzwania dla teologii i duszpasterstwa.

Bibliografia

Adamczyk, Krzysztof i Jerzy Brusiło. „Znaczenie bydła domowego w symbolice i wierzeniach człowieka”. W Zwierzęta gospodarskie w mitach i wierzeniach, red. Jarosław Chyb, 23-60. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego, 2019.

Bojarski, Marcin. Bóg małp, gęsi i słoni, https://www.naukaireligia.pl/bog-malp-gesi-i-sloni-

Fiałkowski, Marek. „Ekologia”. W Leksykon teologii pastoralnej, red. Ryszard Kamiński, Wiesław Przygoda i Marek Fiałkowski, 235-7. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2006.

Franciszek. Encyklika „Laudato si’”. W trosce o wspólny dom. Kraków: Wyd. M, 2015.

Jaeschke, Tomasz, La lacrima di Dio, czyli 77 pytań do Animalpastora. Kraków: Wydawca Aleksandra Worek-Skupień Centralne Biuro Projektowe [b.r.w.].

Kamiński, Ryszard i Wiesław Przygoda, „Duszpasterstwo”. W Leksykon teologii pastoralnej, red. Ryszard Kamiński, Wiesław Przygoda i Marek Fiałkowski, 201-9. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2006.

Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. Dyrektorium o pobożności ludowej i liturgii. Zasady i wskazania. Poznań: Pallottinum, 2003.

Kowalczyk, Dariusz. „Czy zwierzęta mają duszę nieśmiertelną?”. Życie Weterynaryjne 12(77) (2002): 645-8.

Krakowiak, Czesław. „Pobożność ludowa”. W Leksykon teologii pastoralnej, red. Ryszard Kamiński, Wiesław Przygoda i Marek Fiałkowski, 627-30. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2006.

Lasota-Moskalewska, Alicja. Zwierzęta udomowione w dziejach ludzkości. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2005.

Linzey, Andrew. Teologia zwierząt. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2010.

Leksykon liturgii, red. Bogusław Nadolski, Poznań. Pallottinum, 2006.

Obrzędy błogosławieństw. Dostosowane do zwyczajów diecezji polskich, t. 1-2. Katowice: Księgarnia św. Jacka, 2010.

Rytuał domowy. Rok rodziny katolickiej. Włocławek: Wydawnictwo Duszpasterstwa Rolników, 2010.

Splitt, Jerzy Aleksander. Mikstat. Opowieść o mieście białej lilii i św. Rocha. Dzieje miasta do 1945 roku, Mikstat: Miasto i Gmina Mikstat, 2016.

Syczewski, Tadeusz. „Obrzęd błogosławieństwa zwierząt”. Studia Teologiczne Białystok – Drohiczyn – Łomża 14(1996), 139-45.

Szyjewski, Andrzej. Etnologia religii. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos, 2001.

Śledzianowski, Jan. Dehumanizacja człowieka i humanizacja zwierząt. Kielce: Jedność, 2014.

Wajda, Anna Maria. Szkice z biblijnego zwierzyńca. Kraków: Wydawnictwo Petrus, 2016.