Dar w obrzędzie narodzinowym na Lubelszczyźnie
Abstrakt
Obdarowywanie w obrzędzie narodzinowym w przeszłości jak i współcześnie odgrywa ważną rolę, stanowi jeden z istotniejszych jego elementów. W artykule przedstawione zostały sytuacje, w których dochodziło do składania darów, kto był obdarowywany i jakie były i są obecnie formy darów, a także jakie one mają znaczenie. Podstawę analizy stanowią etnograficzne materiały z terenu Lubelszczyzny zastane i wywołane, pozyskane przez autorkę, jak też pochodzące z archiwów lubelskich muzeów i Archiwum Polskiego Atlasu Etnograficznego z Cieszyna.
Bibliografia
Adamowski, Jan. Ludowe sposoby składania życzeń (słowo w kontekście kultury). Seria: Język a kultura, t. 6: Polska etykieta językowa, red. Janusz Anusiewicz, Małgorzata Marcjanik, 97–105. Wrocław: Wiedza o Kulturze, 1992.
Adamowski, Jan. Współczesne życzenia świąteczne z okazji Bożego Narodzenia i Nowego Roku. Dostęp: 20.03.2020, http://zgstl.netstrefa.pl/kl_old/widok/219/1886.html.
Biegeleisen, Henryk. Matka i dziecko w obrzędach, wierzeniach i zwyczajach ludu polskiego. Lwów: Nakładem towarzystwa wydawniczego »Ateneum«, 1927.
Bystroń, Jan Stanisław. Słowiańskie obrzędy rodzinne. Obrzędy związane z narodzinami dziecka. Kraków, 1919.
Domagała, Anna. „Problematyka aktu błogosławieństwa w językoznawstwie i etnolingwistyce”. Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne nr 45 (2012): 110–120.
Kolberg, Oskar. Dzieła Wszystkie. Chełmskie, t. 33, cz. 1, 1964, [wyd. fotoofset. z: Chełmskie. Obraz etnograficzny skreślił..., t. 1, 1890].
Godula, Róża. Od Mikołaja do Trzech Króli. O roli daru w obrzędzie. Kraków: Wydawnictwo Wawelskie, 1994.
Kopaliński, Władysław. Słownik symboli. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1990.
Kowalski, Piotr. Chleb nasz powszedni. O pieczywie w obrzędach, magii, literackich obrazach i opiniach dietetyków. Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum, 2000.
Łopaciński, Hieronim. „Obrzędy religijne i zwyczaje przy nich zachowane. Z materiałów nadesłanych na Wystawę rolno–przemysłową w 1901”. Wisła 16, z. 3 (1902): 358–363.
Maj, Małgorzata. Rola daru w obrzędzie weselnym. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: Ossolineum, 1986.
Mauss, Marcel. Socjologia i antropologia. Przełożyli Marcin Król, Krzysztof Pomian, Józef Szacki. Warszawa: PWN, 1973.
Moszyński, Kazimierz. Kultura ludowa Słowian. T. II cz. 1. Kraków: Książka i Wiedza, 1967.
Ogrodowska, Barbara. Polskie tradycje i obyczaje rodzinne. Warszawa: Wydawnictwo Muza, 2007.
Pranke, Piotr. „Dar”. W Przeszłość społeczna. Próba konceptualizacji, red. Stanisław Tabaczyński, Arkadiusz Marciniak, Dorota Cyngot, Anna Zalewska, 783–790. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2012.
Sikora, Kazimierz. „Winszowanie i dobre słowo w gwarze”. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Linguistica 107, nr 6 (2011): 171–189.
Słownik stereotypów i symboli ludowych, red. Jerzy Bartmiński. T. 2: Rośliny, cz. 2: Warzywa, 282–294. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2018.
Staniszewska, Zofia. „Wieś Studzianki”. Wisła 16, z. 4 (1902): 490–505.
Szromba-Rysowa, Zofia. „Zwyczaje towarzyskie, zawodowe i okolicznościowe”. W Etnografia Polski. Przemiany kultury ludowej, t. II, 155–160, red. Maria Biernacka, Bronisława Kopczyńska-Jaworska, Anna Kutrzeba-Pojnarowa, Wanda Paprocka. Wrocław: Ossolineum, 1981.
Szromba-Rysowa, Zofia. „Biesiady wiejskie”. Etnografia Polska 28, z. 1 (1984): 105–131.
Tymochowicz, Mariola. Lubelska obrzędowość rodzinna w kontekście współczesnych przemian. Lublin: Lubelskie Towarzystwo Naukowe, 2013.
Zadrożyńska, Anna. Światy, zaświaty. O tradycji świętowań polskich. Warszawa: Wydawnictwo Książkowe Twój Styl, 2000.
Žajvoronok, Vitalij. Znaki ukrajins´koji etnokul´turi. Slovnik-dovidnik. Kijiv, 2006.
Copyright (c) 2020 Roczniki Teologiczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
