Kontextuell und offen für die Weite und das Neue

Abstrakt

Zróżnicowanie i skończoność człowieka wobec boskiej nieskończoności i otwartości na to, co większe i nowe

Kartezjańskie „Cogito ergo sum” determinuje nowoczesne myślenia poprzez podkreślenie znaczenia „ego” („ja”). W związku z tym wielu ludzi żyjących w swej indywidualnej, konkretnej, historycznej sytuacji, ma tendencję do stawania się absolutnym i niezależnym podmiotem i panem własnego życia, myśli i postaw. Poszczególne czynniki ich biografii, takie jak miejsce i data urodzenia, płeć, język, zawód, przynależność religijna itp. określamy (zaczerpniętym ze współczesnej egzegezy biblijnej) terminem „kontekst”. Pośród mnogości różnych „ego” zauważamy takie „ja”, które (z własnej perspektywy) są „nie-ja”; nazywamy je: „wy” lub „my”.

Następnie opisany jest rozwój nowoczesnej myśli zachodniej w świetle koncepcji „osoby”. W myśli zachodniej „osoba” jest rozumiana głównie jako jednostka, choć filozofia i teologia średniowieczna podkreśla zarówno indywidualność, jak i relacyjność. Trudność w tłumaczeniu terminu „osoba” w różnych środowiskach kulturowych ukazana została w odniesieniu do języka japońskiego.

Pełniejsze zrozumienie człowieka osiągamy tylko wtedy, gdy poznamy jego ograniczenia, zwłaszcza w nauce i technice, i gdy przywrócimy poczucie nieskończoności. Kanadyjski filozof Charles Taylor przypomina, że w dzisiejszym świecie spotykamy nie tylko ludzi, którzy całkowicie porzucili wiarę w Boga i żyją w radykalnej autodeterminacji, ale jest także wielu takich, którzy oczekują spełnienia w życiu bezinteresownym, osadzonym w nadziei na nowe życie pochodzące od Całkiem Innego, którego nazywamy Bogiem – i solidarnie działają na rzecz pojednania, pokoju i sprawiedliwości.