Miejsce łaciny w liturgii Kościoła po Soborze Watykańskim II – analiza problemu i próba syntezy

Krzysztof Szebla

doi:10.18290/rt.2015.62.8-11

Krzysztof Szebla Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Teologii

DOI: https://doi.org/10.18290/rt.2015.62.8-11

Słowa kluczowe: łacina; Sobór Watykański II; Joseph Ratzinger; reforma liturgii

Abstrakt

Artykuł podejmuje problem obecności łaciny w liturgii Kościoła po Soborze Watykańskim II. Pomimo zaleceń zawartych w Konstytucji o liturgii łacina została wyłączona z życia Kościoła. Liczne świadectwa starożytnych autorów wyrażają przekonanie o wielkiej mocy i praktyczności łaciny w kulcie Bożym i wzajemnej komunikacji. Wypowiedzi papieży XX wieku zawierają pochwały tego starożytnego języka i zalecenie utrzymania go w obrzędach i edukacji (zwłaszcza w studium teologii). Po Soborze Watykańskim II doszło do „ofiarowania” (eliminacji) tego unitatis vinculum na rzecz specyficznie pojmowanej dostępność i zrozumiałości obrzędów. Niektórzy świeccy i duchowi pisarzy tamtych czasów nie pogodzili się z taką sytuacją. Szczególne miejsce zajmują tu wyjaśnienia J. Ratzingera, który miejscu łaciny w liturgii Kościoła poświęcił wiele uwagi w swoich licznych publikacjach.

Bibliografia

Amerio R.: Iota Unum. Analiza zmian w Kościele katolickim w XX wieku. Tł. zbiorowe. Komorów: Wydawnictwo Antyk – Marcin Dybowski 2009.

Benedykt XVI: Posynodalna adhortacja apostolska Sacramentum Caritatis. Tarnów: Biblos 2007.

Bouyer L.: Architektura i liturgia. Tłum. P. Włodyga, K. Bruzda. Kraków: Astraia 2009.

de Clerck P.: Zrozumieć liturgię. Tłum. S. Czerwik. Kielce: Jedność 1997.

Dokumenty soborów powszechnych (tekst łaciński i polski). Red. A. Baron, H. Pietras. T. 1: (Nicea I, Konstantynopol I, Efez, Chalcedon I, Konstantynopol II, Konstantynopol III, Nicea II). Kraków: Wydawnictwo WAM 2002.

Dokumenty soborów powszechnych (tekst łaciński i polski). Red. A. Baron, H. Pietras. T. 4: (Lateran V, Trydent, Watykan I). Kraków: Wydawnictwo WAM 2005.

Grocholewski Z.: Formacja kapłanów a troska o rozwój muzyki kościelnej. W: Pro Musica Sacra. T. 2: Muzyka w służbie liturgii. W 50. rocznicę ogłoszenia encykliki papieża Piusa XII Musicae sacrae disciplina. Red. R. Tyrała. Kraków 2005.

Guardini R.: O duchu liturgii. Kraków 1996.

Irek K.: „Za wszystkich” czy „za wielu”, czyli czwarte pięć groszy do liturgicznych dyskusji. http://pismo.christianitas.pl/2011/03/ks-krzysztof-irek-za-wszystkich-czy-za-wielu-czyli-czwarte-piec-groszy-do-liturgicznych-dyskusji/ (dostęp 30.03.2011).

Jan XXIII: Konstytucja apostolska Veterum sapientia („O podniesieniu studium języka łacińskiego”). „Currenda” 112:1962 nr 7-9.

Jan XXIII: List apostolski Iucunda laudatio. „Currenda” 112:1962 nr 7-9.

Kongregacja dla Seminariów i Uniwersytetów: Zarządzenia wykonawcze do konstytucji apostolskiej Veterum sapientia. „Currenda” 113:1963 nr 1-2.

Kowalski J.: Sarmacka Romanista. „Christianitas” 2011 nr 45-46.

Mszał Rzymski. Poznań 1963.

Nadolski B.: Wprowadzenie do liturgii. Kraków: Wydawnictwo WAM 2004.

Pawlak I.: Chorał gregoriański – śpiew muzealny czy aktualny? „Liturgia Sacra” 14:2008 nr 1.

Pius XII. Mediator Dei. Tłum. J. Wierusz-Kowalski. Kielce 1948.

Ratzinger J., Messori V.: Raport o stanie wiary. Tłum. Z. Oryszyn, J. Chrapek. Miejsce Piastowe: Michalineum 2005.

Ratzinger J., Seewald P.: Bóg i świat. Tłum. G. Sowiński. Kraków: Znak 2005.

Ratzinger J.: Nowa pieśń dla Pana. Tłum. J. Zychowicz. Kraków: Znak 1999.

Ratzinger J.: Święto wiary. Tłum. J. Merecki. Kraków: Salwator 2006.

Sobór Watykański II: Konstytucje, dekrety, deklaracje. Wyd. 3. Poznań 1967.

Szebla K.: Chorał gregoriański w odnowionej liturgii Mszy św. po Soborze Watykańskim II. W: Cantate Domino canticum novum. Red. S. Garnczarski. Tarnów: Biblos 2004.