Musical Aspect of Creation in the Perspective of Harmonia Mundi

  • Jacek Bramorski Stanislaw Moniuszko Music Academy in Gdansk, Faculty of Choral Conducting, Church Music
Keywords: theology of music; harmonia mundi; creation

Abstract

Harmonia mundi is an ancient philosophical concept that regards proportions in the movements of celestial bodies as a form of music. In Greek philosophy, since music is an expression of order and harmony, it is analogous with the harmony of nature, and is sympathetic with it. For Christians, the harmony of creation mirrors the Creator. For St. Augustine concordance and harmony, both in music and in creation, are icons of the perfect concord realized in divine life. In the Middle Ages a special mention is reserved for St. Hildegard von Bingen, for whom the creation’s accomplishment is the resonance of the harmony of human praise in God. The connection between the order of creation, the order of numbers and that of musical composition, which is to be found throughout Western thought for centuries, was developed in the Baroque era by important theorists, among whom was Johannes Kepler. It was the form of music itself, with its internal order, which made it part of the cosmic harmony, and, therefore, a mirror of divine wisdom. Western music traditions has indeed displayed that “cosmic character” which Cardinal Joseph Ratzinger considers appropriate for celebration of the Liturgy. He expounded a cosmological vision of worship. The music of the Church is the divine praise of the Logos in the cosmos. As a recent historian of the relation between music, theology and cosmology he has shown the Pythagorean account of music, as a revelation of divine order of creation. Thus the Classical merge into the Christian world is not dismantled.

References

Atanazy z Aleksandrii, św.: Przeciw poganom, przekład, wprowadzenie, przypisy i indeksy Michał Wojciechowski, (PSP 62), Warszawa: UKSW 2000.

Balthasar von H.U.: Die Entwicklung der musikalischen Idee, Freiburg: Johannes Verlag Einsiedeln 1998.

Barker Andrew: The Science of Harmonics in Classical Greece, New York: Cambridge University Press 2007.

Barth Karl: Wolfgang Amadeus Mozart, Eugene: Wipf & Stock Publishers 2003.

Begbie Jeremy S.: Theology, Music and Time, Cambridge: Cambridge University Press 2000.

Benitez Vincent P.: Messiaen and Aquinas, w: Messiaen the Theologian, red. Andrew Shenton, Farnham: Ashgate 2010 s. 101-125.

Bernat Sebastian: Topofonofilia. W poszukiwaniu harmonii krajobrazu dźwiękowego, „Ethos” 26 (2013), nr 4(104), s. 235-251. DOI 10.12887/26-2013-4-104-14.

Bertoglio Chiara: A Perfect Chord: Trinity in Music, Music in Trinity, „Religions” 2013, nr 4(4), s. 485-501.

Bramorski Jacek: Pieśń nowa człowieka nowego. Teologiczno-moralne aspekty muzyki w świetle myśli Josepha Ratzingera ‒ Benedykta XVI, Gdańsk: Wydawnictwo Akademii Muzycznej 2012.

Copleston Frederick: Historia filozofii, t. 1: Grecja i Rzym, przeł. Henryk Bednarek, Warszawa: PAX 2004.

Dembiński Bogdan: Późny Platon i Stara Akademia, Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki 2010.

Dowgiałło Krzysztof: Wiedza ezoteryczna Platona zawarta w dialogu „Timajos”, Warszawa: DOW&DOW 1996.

Drozdek Adam: Greek Philosophers as Theologians: The Divine Arche, New York: Routledge 2016.

Forte Bruno: Teologia piękna a duszpasterstwo, „Pastores” 2006, nr 32(3), s. 7-18.

Fubini Enrico: Historia estetyki muzycznej, red. Zbigniew Skowron, Kraków: Musica Iagellonica 1997.

Godwin Joscelyn: The Harmony of the Spheres: Sourcebook of Pythagorean Tradition in Music, Rochester: Inner Traditions International 1993.

Grassl Markus: „Von vorneherein zum Erfolg verurteilt”. Zur zahlensymbolischen Interpretation der Musik Johann Sebastian Bachs, w: Denk Mal Bach, red. Cornelia Szábo-Knotik, Wien: Universität für Musik und Darstellende Kunst 2001 s. 111-128.

Grzybowski Jacek: Filozoficzno-matematyczne inspiracje średniowiecznej wizji „śpiewającego kosmosu”, „Roczniki Teologiczne Warszawsko-Praskie” 2010, nr 6, s. 9-28.

Heller Michał: O języku fizyki, „Kwartalnik Filozoficzny” 21 (1993), nr 3, s. 12-18.

Hindemith Paul: Unterweisung im Tonsatz, t. 1, Mainz: B. Schott’s Söhne 1940.

Jaeger Werner: Paideia. Formowanie człowieka greckiego, przeł. Marian Plezia, Henryk Bednarek, Warszawa: Fundacja Aletheia 2001.

James Jamie: Muzyka sfer. O muzyce, nauce i naturalnym porządku świata, przeł. Mieczysław Godyński, Kraków: Znak 1996.

Kapelański Maksymilian: Śladami wyobraźni kosmologicznej: metafora i ezoteryka w R. Murraya Schafera pismach o „pejzażu dźwiękowym”, „Sztuka i Filozofia” 2005 nr 26 s. 186-205.

Karpowicz-Zbińkowska Antonina: Teologia muzyki w dialogach filozoficznych św. Augustyna, Kraków: Nomos 2013.

Karpowicz-Zbińkowska Antonina: Zwierciadło muzyki, Kraków: Tyniec Wydawnictwo Benedyktynów 2016.

Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań: Pallottinum 2002.

Kiwała Kinga: Muzyka a cisza. O wymiarach ciszy w muzyce, „Ethos” 29 (2016), nr 1(113), s. 65-86. DOI 10.12887/29-2016-1-113-06.

Kowalewska Małgorzata: Ku symfonii chwały. Rola muzyki w myśli Hildegardy z Bingen, „Ethos” 19 (2006), nr 1-2(73-74), s. 103-117.

Leibniz Gottfried Wilhelm: The Principles of Nature and of Grace, based on Reason, w: tenże, Philosophical Papers and Letters, red. Leroy E. Loemker, Dordrecht: Kluwer Academic Publishers 1989, s. 636-642.

Leibniz Gottfried Wilhelm: Pisma z teologii mistycznej, przeł. Małgorzata Frankiewicz, Kraków: Znak 1994.

Lipka Krzysztof: Szafarz światła, „Tygodnik Powszechny” 2003, nr 16, s. 16.

Markiewicz Elżbieta: Dysonans antropologiczny – o istotę obecności kryzysu kultury. „Perspectiva. Legnickie Studia Teologiczno-Historyczne” 1(13)2014 s. 73-88.

Matusiak Błażej: Hildegarda z Bingen. Teologia muzyki, Kraków: Homini 2003.

Matusiak Błażej: Muzyczna świątynia, „Ethos” 26 (2013), nr 4(104), s. 116-133. DOI 10. 12887/26-2013-4-104-08.

McCosker Philip: „Blessed tension”: Barth and Von Balthasar on the Music of Mozart, „The Way” 2005, nr 4(44), s. 81-95.

Platon: Dialogi, przeł. Władysław Witwicki, Warszawa: Unia Wydawnicza „Verum” 1993.

Platon: Państwo, przeł. Władysław Witwicki, Kęty: Wydawnictwo Antyk 2001.

Pociej Bohdan Harmonia świata?. „Znak” 46 (1994), nr 5 (468), s.120-124.

Purtill Richard L.: J.R.R. Tolkien: Myth, Morality and Religion, San Francisco: Ignatius Press 2003.

Ratzinger Joseph: Nowa pieśń dla Pana, przeł. Juliusz Zychowicz, Kraków: Znak 2005.

Ratzinger Joseph: Święto wiary. O teologii Mszy świętej, przeł. Jarosław Merecki, Kraków: Salwator 2006.

Ratzinger Joseph: Teologia liturgii. Sakramentalne podstawy życia chrześcijańskiego, (Opera omnia 11), Lublin: KUL 2012.

Roskal Zenon E.: Muzyka sfer, w: Powszechna Encyklopedia Filozofii, red. Mieczysław A. Krąpiec, Andrzej Maryniarczyk, t. 7, Lublin: PTTA 2006 s. 450-455;

Spaemann R.: Deszendenz und Intelligent Design. W: Schöpfung und Evolution. Eine Tagung mit Papst Benedikt XVI in Castel Gandolfo, red. Stephan Otto Horn, Siegfried Wiedenhofer, Augsburg: Sankt Ulrich Verlag 2007 s. 57-64.

Spiazzi Raimondo: Lineamenti di una teologia della bellezza, „Sacra Doctrina” 38 (1993), nr 2, s. 228-259.

Strawiński Igor: Poetyka muzyczna, „Res Facta” 1970, nr 4, s. 198-225.

Stróżewski Władysław: Wokół piękna. Szkice z estetyki, Kraków: Universitas 2002.

Św. Augustyna traktat „O muzyce”, wstęp i przekład Leon Witkowski, red. Remigiusz Popowski, Lublin: RW KUL 1996.

Tatarkiewicz Władysław: Historia estetyki, t. 2, Warszawa: PWN 2009.

Thissen Paul: Zahlensymbolik im Orgelwerk Messiaens, „Musica Sacra” 109 (1989), nr 2, s. 93-97.

Tolkien J.R.R.: Silmarillion, przeł. Maria Skibniewska, Warszawa: Amber 2011.

Tomasz z Akwinu, św.: Suma teologiczna, t. 1-35, London: Veritas 1963-1998.

Trachtenberg Marvin: Architecture and Music Reunited: A New Reading of Dufay’s Nuper rosarum flores and the Cathedral of Florence, „Renaissance Quarterly” 54 (2001), nr 3, s. 740-775.

Turzyński Piotr: Piękno w teologii św. Augustyna. Próba systematyzacji augustyńskiej estetyki teologicznej, Radom: Wydawnictwo Diecezji Radomskie 2013.

Van der Leeuw Gerardus: Fenomenologia religii, przeł. Jerzy Prokopiuk, Warszawa: Książka i Wiedza 1997.

Waloszek Joachim: Teologia muzyki. Współczesna myśl teologiczna o muzyce, Opole: Wydawnictwo Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego 1997.

Warren Charles W.: Brunelleschi’s Dome and Dufay’s Motet, „The Musical Quarterly” 59 (1973), nr 1, s. 92-105.

West Martin L.: Muzyka starożytnej Grecji, przeł. Maciej Kaziński, Anna Maciejewska, Kraków: Homini 2003.

Wright Craig: Dufay’s Nuper rosarum flores, King Solomon’s Temple, and the Veneration of the Virgin, „Journal of the American Musicological Society” 47 (1994), nr 3, s. 395-441.

Published
2019-12-13
Section
Articles