Trinitarian Foundations of Communional Ecclesiology according to Waclaw Hryniewicz OMI

  • Radosław Wroński
Keywords: Communional ecclesiology; Trinitology; Wacław Hryniewicz; person; perichoresis; relation; communication; theology of communion

Abstract

Holy mystery of the unity of the Church finds its source in the mystery of the unity of the Holy Trinity. Hryniewicz understands the Church as the body of three Persons, which exists thanks to the Trinity and in order to participate in its life. The dogma of the Trinity contains the basis of Christian anthropology. For Hryniewicz, each being has a communional character. Nothing exists outside of the communion, even God himself. Love and the relational character of the Divine Persons are fundamental features of God’s existence.

Ontology of the person, according to the communion theologian of Lublin, constitutes the basis of ontology of community. The mystery of the person lies in the fact that it combines in itself and identifies particularity (individuality), relationality and community (Gr. κοινωνία [koinônia]). A person is an existential relationship. “To be,” according to Hryniewicz, means “to love.” Trinity is a model of diversity, which does not destroy unity but enriches it. To someone could truly be, two conditions have to be satisfied: be oneself and be in a relationship.

References

Bazyli Wielki: Ὄροι κατὰ πλάτος (Regulae fusius tractatae), w: Patrologiae Cursus Completus. Series Graecae, ed. P. Migne, vol. 31, Paris 1857-1866, k. 890-1052.

Hryniewicz Wacław: Współczesna antropologia prawosławna, „Analecta Cracoviensia” 4 (1972), s. 217-238.

Hryniewicz Wacław: Hermeneutyczne znaczenie idei bogoczłowieczeństwa w świetle antropologii prawosławnej, „Studia Theologica Varsaviensia” 12 (1974), nr 1, s. 263-272.

Hryniewicz Wacław: Proces recepcji prawdy w Kościele. Jego znaczenie hermeneutyczne i ekumeniczne, „Collectanea Theologica” 45 (1975), fasc. II, s. 19-34.

Hryniewicz Wacław: Papież dla wszystkich chrześcijan?, „Collectanea Theologica” 48 (1978), fasc. III, s. 195-201.

Hryniewicz Wacław: Był i pozostanie moim mistrzem, w: Tajemnica człowieka. Wokół osoby i myśli ks. Wincentego Granata, red. Wacław Hryniewicz, Lublin: TN KUL 1985, s. 452-455;

Hryniewicz Wacław: Przymioty Kościoła w perspektywie paschalnej, „Roczniki Teologiczno- Kanoniczne” 32 (1985), z. 2, s. 149-159.

Hryniewicz Wacław: Recepcja jako problem ekumeniczny, w: Recepcja – nowe zadanie ekumenizmu, red. Wacław Hryniewicz, Leonard Górka, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL 1985, s. 9-36.

Hryniewicz Wacław: Nasza Pascha z Chrystusem. Zarys chrześcijańskiej teologii paschalnej – t. 2, Lublin: TN KUL 1987.

Hryniewicz Wacław: Człowiek – istota otwarta na uczestnictwo w Bogu, w: Bóg naszej nadziei. Szkice teologiczno-ekumeniczne. t. 1, Opole: Wydawnictwo Św. Krzyża 1989, s. 128-146.

Hryniewicz Wacław: Ku integralnej ontologii osoby ludzkiej, w: Bóg naszej nadziei. Szkice teologiczno-ekumeniczne, t. 1, Opole: Wydawnictwo Św. Krzyża 1989, s. 190-204.

Hryniewicz Wacław: Pascha Chrystusa w dziejach człowieka i wszechświata. Zarys chrześcijańskiej teologii paschalnej, t. 3, Lublin: TN KUL 1991.

Hryniewicz Wacław: Ku teologii Kościołów siostrzanych, w: Kościoły siostrzane. Dialog katolicko- prawosławny 1980-1991, Warszawa: Wydawnictwo Verbinum 1993, s. 336-347.

Hryniewicz Wacław: Przyzywanie Ducha. Bizantyjska pneumatologia Symeona zwanego Nowym Teologiem, „Znak” 1994, nr 3 (466), s. 4-15.

Hryniewicz Wacław: Nadzieja zbawienia a dramat wolności człowieka, „Studia Theologica Varsaviensia” 33 (1995), nr 2, s. 91-110.

Hryniewicz Wacław: Duchowość całości, w: Ku chrześcijaństwu jutra. Wprowadzenie do ekumenizmu, red. Wacław Hryniewicz, Jan Sergiusz Gajek, Stanisław J. Koza, Lublin: TN KUL: 1996, s. 750-757.

Hryniewicz Wacław: Tajemnica jedności Kościoła, w: Ku chrześcijaństwu jutra. Wprowadzenie do ekumenizmu, red. Wacław Hryniewicz, Jan Sergiusz Gajek, Stanisław J. Koza, Lublin: TN KUL 1996, s. 41-48.

Hryniewicz Wacław: Pedagogia nadziei. Medytacje o Bogu Kościele i ekumenii, Warszawa: Wydawnictwo Verbinum 1997.

Hryniewicz Wacław: Dar Zmartwychwstałego. Pneumatologia prawosławna i jej znaczenie dla ekumenii, w: Duch, który jednoczy. Zarys pneumatologii, red. Marek Marczewski, Lublin: Wydawnictwo „Polihymnia” 1998, s. 211-232.

Hryniewicz Wacław: Konflikty i duch pojednania, „Tygodnik Powszechny” 28 (1998) z 11 lipca 1998, s. 14.

Hryniewicz Wacław: Chrześcijaństwo nadziei. Przyszłość wiary i duchowości chrześcijańskiej, Kraków: Wydawnictwo Znak 2002.

Hryniewicz Wacław: Prawda i nadzieja. Relacyjność i eschatologiczna orientacja prawdy w Kościele, w: Ekumeniczna odpowiedzialność na początku trzeciego tysiąclecia, red. Leonard Górka, Sławomir Pawłowski, Lublin: Wydawnictwo KUL 2003, s. 253-268.

Hryniewicz Wacław: Dramat wiary Abrahama, w: tenże, Kościół jest jeden, Kraków: Wydawnictwo Znak 2004, s. 9-29.

Hryniewicz Wacław: Kenoza Chrystusa a eklezjologia, w: tenże, Kościół jest jeden, Kraków: Wydawnictwo Znak 2004, s. 271-300.

Hryniewicz Wacław: Tożsamość i tolerancja, w: tenże, Kościół jest jeden, Kraków: Wydawnictwo Znak 2004, s. 363-385.

Hryniewicz Wacław: Nad przepaściami wiary. Rozmawiają Elżbieta Adamiak i Józef Majewski, Kraków: Wydawnictwo Znak 2008.

Hryniewicz Wacław: Teolog na drogach nadziei. Moje doświadczenia chrześcijańskie, w: Drogi chrześcijaństwa, red. Bohdan Sławiński, Warszawa 2008, s. 11-49.

Hryniewicz Wacław, Karski Karol, Paprocki Henryk: Credo. Symbol naszej wiary, Kraków: Wydawnictwo Znak 2009.

Hryniewicz Wacław: Nadzieja leczy. Zamyślenia na każdą porę, Warszawa: Wydawnictwo Verbinum 2009.

Hryniewicz Wacław: Zbawiciel jest polifoniczny, http://wyborcza.pl/1,76842,5738977,Zbawiciel_jest_polifoniczny.html?fb_xd_fragment#?=&cb=f2467970043df78&relation=parent.parent&transport=fragment&type=resize&height=21&width=120 [dostęp: 24.03.2011].

Hryniewicz Wacław: Wstęp do wydania polskiego. Duch Święty – mistagog Bożego królestwa, w: Paul Evdokimov, Duch Święty w tradycji prawosławnej, Poznań: Wydawnictwo „W drodze” 2012, s. 7-25.

Hryniewicz Wacław: Dialog jako podstawowa kategoria wiary, w: O ekumenizmie w roku wiary. Księga pamiątkowa z okazji jubileuszu 30-lecia Instytutu Ekumenicznego KUL, red. Przemysław Kantyka, Piotr Kopiec, Marcin Składanowski, (Teologia w dialogu, t. 15), Lublin: Wydawnictwo KUL 2013, s. 51-61.

Hryniewicz Wacław: Dialog to konieczność. Otwarta postawa. O tym, czego uczy nas dialog z Bogiem i ludźmi, a także o nadziei z Wacławem Hryniewiczem OMI, specjalistą dialogu ekumenicznego z prawosławiem, rozmawia Marcin Wrzos OMI, „Misyjne Drogi” 31 (2013), nr 1/157, styczeń-luty, s. 40-41.

Jaskóła Piotr: Laudacja z okazji nadania tytułu doktora honoris causa Uniwersytetu Opolskiego o. prof. dr. hab. Wacławowi Hryniewiczowi OMI, w: Doctores Honoris Causa Universitatis Opoliensis. Prof. dr hab. Wacław Hryniewicz OMI. Prof. dr hab. Stanisław Celestyn Napiórkowski OFMConv., red. Piotr Jaskóła, Rajmund Porada, Opole: Wydawnictwo Św. Krzyża 2014, s. 12-18.

Koza Stanisław J.: Tajemnica jedności i podziału Kościoła. Kilka refleksji ekumenicznych ucznia o swym Mistrzu, w: Instaurare omnia in Christo. O zbawieniu, teologii, dialogu i nadziei. Profesorowi Wacławowi Hryniewiczowi OMI w 70. Rocznicę urodzin, red. Przemysław Kantyka, Lublin: Wydawnictwo KUL 2006, s. 95-100.

Krąpiec Mieczysław A.: Metafizyka. Zarys teorii bytu, Lublin: TN KUL 1978.

Nossol Alfons: Ekumenia radykalnej nadziei zbawczego uniwersalizmu. Próba ogólnej charakterystyki paschalnej teologii Prof. Wacława Hryniewicza, w: Instaurare omnia in Christo. O zbawieniu, teologii, dialogu i nadziei Profesorowi Wacławowi Hryniewiczowi OMI w 70. rocznicę urodzin, red. Przemuysław Kantyka, Lublin: Wydawnictwo KUL 2006, s. 199-214.

Piotrowski Eligiusz: Traktat o Trójcy Świętej, w: Dogmatyka, tom 4, red. Elżbieta Adamiak, Andrzej Czaja, Józef Majewski, Warszawa: Biblioteka „WIĘZI” 2007, s. 15-320.

Sandri Leonardo: List jubileuszowy Watykańskiego Sekretariatu Stanu z racji 70 – tych urodzin ks. prof. Dra hab. Wacława Hryniewicza, w: Instaurare omnia in Christo. O zbawieniu, teologii, dialogu i nadziei Profesorowi Wacławowi Hryniewiczowi OMI w 70. rocznicę urodzin, red. Przemysław Kantyka, Lublin: Wydawnictwo KUL 2006, s. 5-6.

Sobór Watykański II: Dekret o ekumenizmie Unitatis redintegratio (21 XI 1964).

Szymik Jerzy: Recenzja dorobku naukowego o. prof. dr hab. Wacława Hryniewicza OMI w postępowaniu o nadanie tytułu doktora honoris causa UO, w: Doctores Honoris Causa Universitatis Opoliensis. Prof. dr hab. Wacław Hryniewicz OMI. Prof. dr hab. Stanisław Celestyn Napiórkowski OFMConv., red. Piotr Jaskóła, Rajmund Porada, Opole: Wydawnictwo Św. Krzyża 2014, s. 23-32.

Published
2019-12-12
Section
Other