Hope of Universal Salvation as a Form of Divine Mercy
Abstract
The article raises the issue of hope of universal salvation, which is not knowledge, certainty about the ultimate faith of man after death, but only hope based on God’s revelation contained in the Holy Bible. A Swiss Catholic theologian, Hans Urs von Balthasar (1905-1988), undertook in the twentieth century the matter of hope for salvation. A Lublin ecumenist Wacław Hryniewicz (born in 1936) has been dealing with this issue in Poland for many years. This article discusses synthetically the views of both theologians in a mutual relationship. Both of them refer to the Bible talking about God as love. Such an image of God is incompatible with the vision of eternal hell as a punishment without prospects for improvement and conversion of man. The argumentations concern the philosophical and theological nature of man as a being of freedom. It also refers to the testimonies of Christian mystics and saints in favour of hope of universal salvation. This idea is located in the concept and reality of God’s mercy and converges with it.
References
Balthasar Hans Urs von: Was dürfen wir hoffen?, Einsiedeln: Johannes Verlag 1986.
Balthasar Hans Urs von: Kleiner Diskurs über die Hölle, Ostfildern: Schwabenverlag 1987.
Balthasar Hans Urs von: Czy wolno mieć nadzieję, że wszyscy będą zbawieni? tłum. i wprow. Stanisław Budzik, Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos 1998.
Balthasar Hans Urs von: Prawda jest symfoniczna. Aspekty chrześcijańskiego pluralizmu, tłum. I. Bokwa, Poznań: W drodze 1998.
Bokwa Ignacy: Trynitarno-chrystologiczna interpretacja eschatologii w ujęciu Hansa Ursa von Balthasara, Radom: Wydawnictwo Diecezji Radomskiej AVE 1998.
Bokwa Ignacy: Nadzieja zbawienia dla wszystkich: Ostateczne zwycięstwo Bożej miłości, „Studia Diecezji Radomskiej”, 8 (2007), s. 407-422.
Budzik Stanisław: Dramat odkupienia. Kategorie dramatyczne na przykładzie R. Girarda, H.U. von Balthasara i R. Schwagera, Tarnów: Biblos 1997.
Drabik P.: Nadzieja powszechnego zbawienia w publikacjach współczesnych teologów polskich, mps pracy magisterskiej, Warszawa: Archiwum UKSW 2011.
Ferdek Bogdan, Spór o apokatastazę we współczesnej polskiej teologii katolickiej, http://www. lexcredendi.pl/ index.php/wyklady-mainmenu-5/60-sp-apokatastaze-wspesnej-polskiej-teologii- katolickiej (dostęp: 12.01.2016).
Franciszek, papież: Bulla ustanawiająca nadzwyczajny Jubileusz Miłosierdzia Misericordiae vultus, http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/franciszek_i/bulle/misericordiae-lev_11042015.html (dostęp: 12.01.2016).
Hryniewicz Wacław: Nadzieja powszechnego zbawienia: rozważania nad tradycją wschodnią, „Więź” (1978), nr 1(237), s. 25-44.
Hryniewicz Wacław: Nadzieja zbawienia dla wszystkich? Od eschatologii lęku do eschatologii nadziei, Warszawa: Verbinum 1989.
Hryniewicz Wacław: Bóg naszej nadziei: szkice teologiczno-ekumeniczne, t. 1, Opole: Wydawnictwo Św. Krzyża 1989.
Hryniewicz Wacław: Dramat nadziei zbawienia: medytacje eschatologiczne, Warszawa: Verbinum, 1996.
Hryniewicz Wacław: Pedagogia nadziei. Medytacje o Bogu, Kościele i ekumenii, Warszawa: Verbinum 1997.
Hryniewicz Wacław: Chrześcijaństwo nadziei: przyszłość wiary i duchowości chrześcijańskiej, Kraków: Znak 2002.
Hryniewicz Wacław: Nadzieja uczy inaczej: medytacje eschatologiczne, Warszawa: Verbinum 2003.
Hryniewicz Wacław: Dlaczego głoszę nadzieję?, Warszawa: Verbinum 2004.
Hryniewicz Wacław: Bóg wszystkim we wszystkich: ku eschatologii bez dualizmu, Warszawa: Verbinum 2005.
Hryniewicz Wacław: Nadzieja w dialogu: korespondencja z czytelnikami (1976-2006), Warszawa: Verbinum 2007.
Hryniewicz Wacław: The Challenge of Our Hope: Christian Faith in Dialogue, Washington: The Council for Research in Values and Philosophy 2007.
Hryniewicz Wacław: Abym nie utracił nikogo... W kręgu eschatologii nadziei, Warszawa: Verbinum 2008.
Hryniewicz Wacław: Świadkowie wielkiej nadziei, Warszawa: Verbinum 2009.
Hryniewicz Wacław: Nadzieja leczy: zamyślenia na każdą porę, Warszawa: Verbinum 2009.
Hryniewicz Wacław: Mądrość nadziei, Warszawa: Verbinum 2010.
Hryniewicz Wacław: Ekumenia żyje nadzieją: medytacje ekumeniczne, Poznań: Wydawnictwo Święty Wojciech 2011.
Hryniewicz Wacław: Nadzieja grzesznych ludzi. Problem piekła we współczesnej filozofii religii, Warszawa: Verbinum 2011.
Hryniewicz Wacław: Oczekuję życia w przyszłym świecie, Poznań: Wydawnictwo Święty Wojciech 2013.
Kowalska Faustyna, siostra: Dzienniczek, http://www.zaufaj.com/dzienniczek-swietej.html (dostęp: 21.01.2016).
Krenski Thomas Rudolf: Passio Caritatis. Trinitarische Passiologie im Werk Hans Urs von Balthasars, Einsiedeln-Freiburg: Johannes Verlag 1990.
Majewski Józef: Apokatastaza po polsku. Głosy na temat książki o. Wacława Hryniewicza „Nadzieja zbawienia dla wszystkich” w Polsce, w: Stanisław Celestyn Napiórkowski, Karol Klauza (red.), Nadzieja – możliwość czy pewność powszechnego zbawienia? Dyskusja teologów dogmatyków nad książką ks. W. Hryniewicza OMI „Nadzieja zbawienia dla wszystkich”, Lublin: wydanie studyjne „Teologii w Polsce” 1992, s. 46-59.
Majewski Józef (red.): Puste piekło? Spór wokół ks. Wacława Hryniewicza nadziei zbawienia dla wszystkich, Warszawa: Biblioteka „Więzi” 2000.
Małaszewski Adam: Piekło o. Wacława Hryniewicza OMI, „Zawsze wierni” 2001 nr 2 (39), http://www.piusx.org.pl/zawsze_wierni/artykul/371 (dostęp: 14.01.2016).
Menke Karl-Heinz: Stellvertretung. Schlüsselbegriff des christlichen Lebens und theologische Kategorie, Einsiedeln: Johannes Verlag 1991.
Rahner Karl: Hoffnung, w: Sacramentum Mundi, Bd. II, Freiburg/Br. u.a.: Verlag Herder 1968, kol. 737 738.
Rynkowski Robert M.: Nauka o Bogu ks. Wacława Hryniewicza. Studium metodologiczno- merytoryczne, mps pracy magisterskiej, Warszawa: Archiwum ATK/UKSW 1997.
Sienkiewicz Edward: Już i jeszcze nie. Doczesny i eschatologiczny wymiar nadziei, Szczecin: Wydział Teologiczny Uniwersytetu Szczecińskiego 2007.
Warchoł Paweł: Miłosierny Bóg i miłosierny człowiek. Teologiczna interpretacja miłosierdzia w nauczaniu Jana Pawła II, Wrocław: Franciszkańskie Wydawnictwo św. Antoniego 2007
Warchoł Paweł: Krew i woda – dar Miłości miłosiernej. Studium historyczno-teologiczne przebitego boku Chrystusa w literaturze teologicznej i duchowej, Warszawa: Wydawnictwo Sióstr Loretanek 2015.
Warzeszak Józef: O Bogu Jedynym. Miłosierdzie jako przymiot Boga, w: Krzysztof Góźdź, Krzysztof Guzowski (red.), Dogmatyka w perspektywie Bożego Miłosierdzia, Lublin: Wydawnictwo KUL 2010, s. 35-66.
Copyright (c) 2016 Roczniki Teologiczne
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
