Foreigners and the Knowledge of Foreign Languages Among the Jesuits in the Polish-Lithuanian Commonwealth until the End of 16th Century

Justyna Łukaszewska-Haberkowa

doi:10.18290/rt22694.1

Justyna Łukaszewska-Haberkowa Jesuit University Ignatianum in Krakow, Poland https://orcid.org/0000-0003-0939-5566

Keywords: Jesuits, Polish-Lithuanian Commonwealth, 16th c., foreign languages

Abstract

The objective of the paper is to revise and complete the current state of research into general characteristics of the first generation of the Polish Jesuits. The first part characterizes the 16^th century Poland as a country. Then the influence of linguistic and regional relations in the Polish-Lithuanian Commonwealth is depicted and the degree of language knowledge among the Polish Jesuits is presented. The term “Polish Jesuits” applies here both to the members of the Society born in the Commonwealth as well as those coming from abroad to perform their duties there. In the 16^th century these Jesuits formed a group which was fascinating in terms of origin and their knowledge of languages. Situation of the Jesuit Society in the period discussed in the present paper was incomparable to that in other European countries and the knowledge of multiple languages among the priests and brothers attests to this fact.

References

Alegambe, Philippus. Heroes et victimae charitatis Societatis Jesu. Roma, 1658.

Bystroń, Jan Stanisław. Dzieje obyczajów w dawnej Polsce: Wiek XVI—XVIII. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1994.

Cieślak, Stanisław. “Sprawozdanie z międzynarodowego seminarium: The religious and cultural contribution of the Ibero-American Jesuits in Northern and Central Europe, Madrid, 6.03. 2014.” Studia Paedagogica Ignatiana. Rocznik Wydziału Pedagogicznego Akademii Ignatianum w Krakowie 17(2014): 259−261.

Cieślak, Stanisław. “Sprawozdanie z międzynarodowej konferencji: From Ireland to Poland: Northern Europe, Spain and the Early Modern World, Gdańsk, 8−9.10.2014.” Studia Paedagogica Ignatiana. Rocznik Wydziału Pedagogicznego Akademii Ignatianum w Krakowie 17(2014): 263−265.

Cieślak, Stanisław. “Stefan Batory and the Spanish Jesuits.” In From Ireland to Poland. Northern Europe, Spain and the Early Modern World, ed. Enrique García Hernán, Ryszard Skowron, 53−71. Valencia, 2015.

Cieślak, Stanisław. “I gesuiti spagnoli nella Repubblica delle due nazioni del XVI secolo.” In From Ireland to Poland. Northern Europe, Spain and the Early Modern World, ed. Enrique García Hernán, Ryszard Skowron, 85−104. Valencia, 2015.

Darowski, Roman. “Piotr Viana SJ i jego działalność filozoficzna w Polsce.” Odrodzenie i Reformacja (1978), 23: 35–53.

Grzebień, Ludwik. “Jan Poplatek.” In Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy, 1564–1995, red. Ludwik Grzebień et al. Kraków, 1996.

Grzebień, Ludwik. “Jezuici polscy wobec epidemii.” In Charitas. Miłosierdzie i opieka społeczna w ideologii, normach postępowania i praktyce społeczności wyznaniowych w Rzeczypospolitej XVI−XVIII wieku, red. U. Augustyniak, A. Karpiński, 245–257. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper, 1999.

Kołacz, Jakub. Słownik języka i kultury jezuitów polskich. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2006.

Lisiak, Bogdan. Jezuici polscy a nauki ścisłe od XVI do XIX wieku. Słownik bio-bibliograficzny. Kraków: Wydawnictwo Ignatianum, 2000.

Lebon, Gabriel. Missionaires Jesuites du Levant dans l'Ancienne Compagnie 1523-1820, Beyrouth: Université St Joseph, 1935.

Łukaszewska-Haberkowa, Justyna. Examina novitiorum (Egzaminy nowicjuszów) z Braniewa z lat 1569–1574. Kraków: Wydawnictwo Ignatianum, 2012.

Łukaszewska-Haberkowa, Justyna. Pierwsze pokolenie polskich jezuitów w świetle biografii i egzaminów. Kraków: Wydawnictwo Ignatianum, 2012.

McCoog, Thomas M. “Goodly Confessor of Christ: The Mystery of James Bosgrave.” In Jezuicka ars historica, ed. M. Inglot, S. Obirek, 357–377. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2001.

Natoński, Bronisław. “Jan Poplatek.” In Polski Słownik Biograficzny, red. Henryk Markiewicz et al. Vol. 27, 592−593. Wrocław−Warszawa−Kraków−Gdańsk−Łódź, 1983.

Natoński, Bronisław. “Ks. Jan Poplatek TJ.” Nasza Przeszłość 5(1957): 238−270.

Natoński, Bronisław. “Początki i rozwój Towarzystwa Jezusowego w Polsce (1564–1580).” In Powstanie i rozwój Towarzystwa Jezusowego. Vol. 1. Początki Towarzystwa Jezusowego, ed. J. Brodrick SJ, transl. by Włodzimierz Baranowski, Mieczysław Bednarz. Kraków, 1969.

Natoński, Bronisław. “Szkolnictwo jezuickie w Polsce w dobie kontrreformacji,” In Wiek XVII – barok – kontrreformacja. Prace z historii kultury, red. J. Pelc. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1970.

Obirek, Stanisław. Jezuici na dworach Batorego i Wazów 1580–1668. Wpływ kapelanów dworskich i wychowawców książąt na postawy panujących i politykę państwa. Kraków: Wydział Filozoficzny Towarzystwa Jezusowego, 1996.

Paszenda, Jerzy. “Pierwszy architekt jezuicki Massimo Milanesi.” Kwartalnik Architektury i Urbanistyki (1970), 15: 231–238.

Paszenda, Jerzy, red., Z dziejów szkolnictwa jezuickiego w Polsce. Wybór artykułów. Kraków: Wydawnictwo WAM, 1994.

Piechnik, Ludwik. Dzieje Akademii Wileńskiej. Vol. 1. Początki Akademii Wileńskiej 1570–1599. Rome: Apud “Institutum Historicum Societatis Jesu,” 1984.

Piechnik, Ludwik. Seminaria diecezjalne w Polsce prowadzone przez jezuitów od XVI do XVIII wieku. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2001.

Piwarski, Kazimierz. “Sobór trydencki i jezuici.” In Szkice z dziejów papiestwa (2nd ed.), red. Kazimierz Piwarski, 53−107. Warszawa, 1961.

Poplatek, Jan. Słownik jezuitów w XVI wieku, typescript No. 3288–3290, Archives of the Society of Jesus Southern Province.

Poplatek, Jan. Znajomość języków u jezuitów polskich w XVI stuleciu, typescript No. 1149 XXIII, Archives of the Society of Jesus Southern Province.

Tazbir, Janusz. Kultura szlachecka w Polsce. Rozkwit − upadek − relikty. Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje, 1998.

Urban, Wacław. Epizod reformacyjny. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza RSW “Prasa-Książka−Ruch,” 1988.

Wielewicki, Jan. Dziennik spraw domu zakonnego OO. Jezuitów u św. Barbary w Krakowie, series: Scriptores rerum Polonicarum. Kraków: Akademia Umiejętności, 1881.