Niedostosowanie społeczne nieletnich – przyczyny, skutki, profilaktyka

Main Article Content

Jagoda Antoniak

Abstrakt

W artykule przedstawiono zjawisko niedostosowania społecznego osób nieletnich. Rozpoczynając analizę pojęcia, podkreślono jego złożoność, jak również różnorodność podejść i rozmaitych koncepcji w zależności od płaszczyzny badawczej. Zaprezentowano szereg definicji opisujących niedostosowanie społeczne. Poruszona została problematyka przyczyn niedostosowania społecznego, wynikających z uwarunkowań środowiska rodzinnego, szkolnego i społecznego. Opisano zachowania ryzykowne, które determinują powstawanie niedostosowania społecznego, oraz omówiono objawy niedostosowania społecznego, wraz z etapami wykolejenia społecznego, jak również realne skutki powstałego zjawiska. Zagadnienie profilaktyki i zapobiegania niedostosowaniu społecznemu młodzieży znalazło swoje odzwierciedlenie w treści artykułu poprzez podział działań profilaktycznych, jak i strategie ukierunkowane na pomoc jednostce społecznej. Wskazano też metody i środki twórczej resocjalizacji w celu kształtowania i formowania dojrzałej osobowości u młodego człowieka.

Article Details

Dział
Artykuły

Bibliografia

Chudy, W. (2009). Między Werterem a Stawroginem, czyli wartość w życiu człowieka. W: M. Chuda (red.), Filozofia wieczysta w czasach przełomu (s. 133-142). Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Cichowicz, J. (1992). Niedostosowanie społeczne dzieci i młodzieży. Wybrane problemy. Olsztyn: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie.
Czapów, Cz. (1978). Wychowanie resocjalizacyjne. Elementy metodyki i diagnostyki. Warszawa: PWN.
Czapów, Cz., Jedlewski, S. (1971). Pedagogika resocjalizacyjna. Warszawa: PWN.
Florczykiewicz, J. (2010). Twórczość i sztuka w resocjalizacji. Białystok: Wydawnictwo Niepaństwowej Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Białymstoku.
Grzegorzewska, M. (1959). Pedagogika specjalna. Warszawa: Wydawnictwo Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej.
Kaca, P. (2014). Hip-hop jako narzędzie resocjalizacji młodzieży. Gdynia: Wydawnictwo Novae Res.
Konopczyński, M. (2006). Metody twórczej resocjalizacji: teoria i praktyka wychowawcza. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, Pedagogium.
Konopczyński, M. (2013). Kryzys resocjalizacji, czy(li) sukces działań pozornych – refleksje wokół polskiej rzeczywistości resocjalizacyjnej. Warszawa: Wydawnictwo Pedagogium Wyższej Szkoły Nauk Społecznych w Warszawie.
Lipkowski, O. (1977). Pedagogika specjalna. Zarys. Warszawa: PWN.
Makowski, A. (1994). Niedostosowanie społeczne młodzieży i jej resocjalizacja. Warszawa: PWN.
Pierzchała, K. (2013a). „Zagrożenie niedostosowaniem społecznym” w odniesieniu do problemów i potrzeb emocjonalnych młodzieży w rodzinie, w grupie rówieśniczej, w szkole. W: J. Izdebska, A. Popławska (red.), W trosce o współczesną rodzinę. Teoria, badania, wsparcie. Ujęcie interdyscyplinarne (s. 237-252). Białystok: Niepaństwowa Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Białymstoku.
Pierzchała, K. (2013b). W poszukiwaniu związków pomiędzy zagrożeniem niedostosowania społecznego młodzieży a jakość życia. W: M. Jasiński (red.), W poszukiwaniu jakości życia. Ujęcia interdyscyplinarne (s. 475-500). Białystok: Niepaństwowa Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Białymstoku.
Pierzchała, K. (2018). Resocializing Role of Sport and Recreation of Socially Maladjusted People [Resocjalizująca rola sportu i rekreacji osób niedostosowanych społecznie]. W: L. Kataryńczuk-Mania, M. Przybysz-Zaremba, M. Romeris (red.), Heatlh an Interdisciplinary Study [Zdrowie i badanie interdyscyplinarne (s. 371-386). Lithuania: University in Vilnius.
Pierzchała, K., Cekiera, Cz. (2008). Zwalczanie patologii społecznych w systemie penitencjarnym Polski i USA. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Pierzchała, K., Cekiera, Cz. (2009). Człowiek a patologie społeczne. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Pospiszyl, K. (1978). Niedostosowanie społeczne – przejawy, przyczyny i sposoby terapii. Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej.
Pytka, L. (2000). Pedagogika resocjalizacyjna. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Róg, A. (2005). Profilaktyka niedostosowania społecznego dzieci i młodzieży. W: K. Socha-Kołodziej, B. Zajęcka (red.), Profilaktyka, opieka, wychowanie, resocjalizacja – wybrane aspekty (s. 41-42). Częstochowa: Wydawnictwo Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie.
Siemionow, J. (2011). Niedostosowanie społeczne nieletnich: działania, zmiana, efektywność. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
Spionek, H. (1965). Zaburzenia psychoruchowego rozwoju dziecka. Warszawa: PWN.
Stańkowski, B. (2018). Efektywność resocjalizacji w salezjańskich Młodzieżowych Ośrodkach Wychowawczych w Polsce. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Ignatianum w Krakowie.
Strykowska, J. (2005). Niedostosowanie społeczne dzieci w wieku szkolnym. Problemy. Diagnoza. Profilaktyka. Gniezno: Wydawnictwo Gnieźnieńskiej Wyższej Szkoły Humanistyczno-Menedżerskiej Milenium.
Surzykiewicz, J. (2010). Agresja i przemoc w szkole. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika (s. 280-285). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Szymański, A. (2010). Niedostosowanie społeczne dzieci i młodzieży. Wybrane problemy. Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Warszawie.
Urban, B. (2008). Zaburzenia w zachowaniu i niedostosowanie społeczne w świetle współczesnych wyników badań. W: B. Urban, J.M. Stanik (red.), Resocjalizacja (t. I, s. 136). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Zajączkowski, K. (2001). Profilaktyka zachowań dewiacyjnych dzieci i młodzieży. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.