W służbie wychowania. Ks. Wincentego Granata „wizja” pedagogii życia i pedagogiki katolickiej

Abstrakt

Ks. Wincenty Granat (1900-1979) jako kapłan, profesor, nauczyciel akademicki, pisarz oraz rektor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (1965-1970) głosił „słowem, piórem i życiem Prawdę w miłości”. Z racji wybitnych osiągnięć naukowych w zakresie teologii, idących w parze ze skromnością i pokorą, obdarzony został tytułem Doctor humanus. Cechą charakterystyczną teologii ks. W. Granata był personalistyczny humanizm oraz wymiar antropologiczno-chrystologiczny, nadto pragmatyzm duszpasterski.

Imperatywem pedagogii życia ks. W. Granata było: „prawdę czynić w miłości” (por. Ef 4,15). Przekonywał, iż ludzie wierzący nie tyle idą z Jezusem Chrystusem, ile „w Nim chodzą”. Pan Jezus nie jest zatem wobec człowieka Pedagogiem „zewnętrznym”, lecz „wewnętrznym” Nauczycielem – Mistrzem duchowym. Pedagogię tę cechuje otwartość. Człowiek wychowywany przez innych, ale również i przez siebie, powinien podejmować nieustanny trud otwierania się na Boga, a także coraz większego uwrażliwiania się na to, co ludzkie.

Pedagogika katolicka powinna być w służbie człowieka. Ks. W. Granat podkreślał rolę pedagogiki religijnej w procesie odbudowy polskości. Celem edukacji i wychowania młodego pokolenia jest przeciwstawienie się pedagogicznym nurtom laickim negującym duchowy wymiar człowieka. O wewnętrznym dynamizmie wychowania stanowi cel ostateczny życia człowieka (tj. eschatologia), który nadaje sens każdej chwili życia ludzkiego. Wychowanie katolickie formuje osobę odpowiedzialną za siebie, za drugiego człowieka, za naród, za Kościół. „Ku człowiekowi i Bogu w Chrystusie” to nie tylko podana przez ks. W. Granata definicja teologii, ale też i pedagogii Bożej oraz pedagogiki.